Buxoro davlat universiteti qosimov f. M. Qosimova m. M

8. Butun sonlar va ular ustida amallar.
Amal komponentlari va natijasi orasidagi bog’lanishga doir topshiriqlarni bajarishda quyidagi qoidalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.

1) a+x=b yoki x+a=b x=b–a

Noma’lum qo’shiluvchini topish uchun yig’indidan ma’lum qo’shiluvchi ayriladi.

2) x–a=b x=b+a

Noma’lum kamayuvchini topish uchun ayirmaga ayriluvchi qo’shiladi.

3) a–x=b x=a–b

Noma’lum ayriluvchini topish uchun kamayuvchidan ayirma ayriladi.

4) a∙x=b yoki x∙a=b x=b : a

Noma’um ko’paytuvchini topish uchun ko’paytma ma’lum ko’paytuvchiga bo’linadi.

5) x:a=b x=b∙a

Noma’lum bo’linuvchini topish uchun bo’luvchi bo’linmaga kopaytiriladi.

6) a:x=b x=a:b

Noma’lum bo’luvchini topish uchun bo’linuvchi bo’linmaga bo’linadi.

8-topshiriq: Amal komponentlari va natijasi orasidagi bog’lanishlardan foydalanib quyidagi tenglamani yeching.

{2400:[(64-5x):6+46]-32}∙14=224

1) Ko’paytuvchi ko’paytmani ko’payuvchiga bo’linmasiga teng.

2400:[(64-5x):6+46]-32=224:14

2400:[(64-5x):6+46]-32=16

2) Kamayuvchi ayriluvchi bilan ayirmaning yig’indisiga teng.

2400:[(64-5x):6+46]=16+32

2400:[(64-5x):6+46]=48

3) Bo’luvchi bo’linuvchini bo’linmaga bo’linganiga teng.

(64-5x):6+46=2400:48

(64-5x):6+46=50

4) Qo’shiluvchi yig’indidan ikkinchi qo’shiluvchini ayrilganiga teng.

(64-5x):6=50-46

(64-5x):6=4

5) Bo’linuvchi bo’luvchi bilan bo’linmaning ko’paytmasiga teng.

64-5x=4∙6

64-5x=24

6) Ayriluvchi kamayuvchidan ayirmaning ayrilganiga teng.

5x=64-24

5x=40

7) Ko’paytuvchi ko’paytmani ko’payuvchiga bo’linganiga teng.

x=40:5

x=8