Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

Jahon savdo tashkiloti (JST). Urugvay raundida GATTning 
vorisi bo'lgan va uning asosiy qoidalarini saqlab qolgan JSTni 
yaratishga qaror qilindi. GATT jahon savdosini tartibga solish huquqiy 
mexanizmning 
asoslarini 
yaratdi: 
savdo 
munosabatlarida 
diskriminatsiyaga barham berish, adolatli raqobat asosida xalqaro 
savdoni rivojlantirish. GATT faoliyatida erishilgan yutuqlardan biri 
ishtirokchi mamlakatlarning o'rtacha bojxona to'lovining bir necha 
marta pasayishi bo'ldi. 
Liberalizmning ushbu tamoyillari 161 mamlakatni birlashtirgan 
JST faoliyatida yanada rivojlanmoqda. JST yaxshi tashkil etilgan 
boshqaruv tuzilmasiga ega – Vazirlik konferentsiyasiga (har ikki yilda 
bir marta yig’iladi) Savdo siyosatini tahlil qilish va nizolarni hal qilish 
bo'yicha Bosh kengash bo'ysunadi, bu esa o'z navbatida Tovarlar 
savdosi Kengashi, Xizmatlar savdosi Kengashi va Intellektual mulk 
huquqlarining savdo jihatlari bo'yicha kengash vazifalarini kuzatadi. 

---

64 
Kengashlarni texnik qo'llab-quvvatlash bosh direktor boshchiligidagi 
JST kotibiyati tomonidan amalga oshiriladi. 
JST doirasida jahon tovar savdosini xalqaro tartibga solish ikki 
muhim tamoyilni amalga oshirishni nazarda tutadi: kamsitmaslik (eng 
ko'p qulaylik yaratish tartibi) va bozorga kirishni ta'minlash. Shunday 
qilib, birinchi tamoyil har bir mamlakat boshqa mamlakatlar 
bozorlarida eksportini himoya qilish kafolatlarini oladi va milliy 
bozorga import qilish uchun teng sharoitlarni ta'minlaydi. Ikkinchisi – 
ishtirokchi mamlakatlarning savdo rejimlari masalalarida oshkoralik va 
shaffoflik bilan ta'minlanadi. 
JST BMTning faoliyat doirasiga kirmaydi. Bu unga o'z mustaqil 
siyosatini amalga oshirish va qabul qilingan kelishuvlarga rioya qilish 
bo'yicha ishtirokchi mamlakatlar faoliyatini nazorat qilish imkonini 
beradi.