Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

12.3. MDH davlatlarining iqtisodiy hamkorlik muammolari 
O’zbekiston jahon xo'jaligi tizimiga integrasiyalashib borar ekan, 
uning xalqaro iqgisodiy aloqalari uzoq va yaqin xorijiy mamlakatlar 
bilan taraqqiy etib bormoqda. 
O'zbekistoning MDH va iqtisodiy Hamkorlik tashkiloti kabi 
integrasiya uyushmalarida ishtirok etishi mamlakatimizning dunyo 
miqyosidagi obro'-e'tiborini yanada oshiradi. 
O'zbekisgon sobiq Ittifoq respublikalari bilan aloqalarga ustuvor 
ahamiyat berib, MDH tuzish g'oyasini qo'llab-quvvatladi. Bunday 
hamkorlikka Hamdo'stlik mamlakatlarining hududiy yaqinligi va 
iqtisodiy jihatdan bog'likligi, nafaqat bog'likligi, balki chuqur tarixiy, 
madaniy va ma'naviy aloqalar, katta tarixiy davr mobaynida 
xalqlarimizning taqdiri mushtarakligi ham asos bo’lmoqda. 
Hamdo'stlik birlashmasi maqsaddari quyidagilardan iborat: 
- 
demokratik huquqiy davlatlar tuzish, ular o'rtasidagi munosabatlar 
davlat mustaqilligini hamda suveren tenglikni o'zaro tan olish va 
hurmatlash, o'z taqdirini o'zi belgilash huquqi, teng huquqlilik va 
ichki ishlarga aralashmaslik, har qanday tazyiqlardan voz kechish, 
nizolarni tinch yo'l bilan hal etish, inson huquqlari va erkinliklarini, 
shu jumladan kichik millatlar huquqlarini hurmat qilish, 
majburiyatlarini va boshqa umum tan olingan xalkaro huquq 
tamoyillari va normalarini halol bajarish; 
- 
bir-birlarining hududiy butunligi va mavjud chegaralarning 
buzilmasligini tan olish va hurmat qilish; 
- 
chuqur tarixiy ildizlarga ega bo'lgan xalqlarning tub manfaatlarini 
hamda 
qo'shnichilik 
va 
o'zaro 
manfaatli 
hamkorlik 
munosabatlarini mustahkamlash; 
- 
fuqarolararo va millatlararo totuvlikni saqlash. 

---

127 
Ayni vaqtda O’zbekiston Respublikasining MDHga a'zoligi unga 
bir qator muhim vazifalarni millat, iqtisodiyot manfaatlariga muvofiq 
hal etish imkonini beradi: 
- 
ishlab chiqarishni, aholini zarur mahsulotlar bilan ta'minlashni 
qo'llab-quvvatlashni ko'zda tutuvchi kooperativ xo'jalik aloqalarini 
rivojlantirish va takomillashtirish; 
- 
MDHning bir qator tovarlarini milliy bozorda, jumladan, an'anaviy 
mahsulotlarni sotish sohasida yetakchi mavqeni saqlash; 
- 
sobiq ittifoqchi respublikalar ega bo’lgan xomashyo resurslaridan 
fovdalanish; 
- 
O'zbekistonning uchinchi mamlakatlarga eksport-import tovar 
oqimiga xizmat ko’rsatuvchi transport kommunikasiyalaridan 
kafolatli va xatarsiz foydalanish. 
O'zbekistonning MDH mamlakatlari bilan iqtisodiy hamkorligi 
mexanizmini takomillashtirishning asosiy yo'nalishlari iqtisodiy 
erkinlashtirish, uni bozor tamoyillariga izchillik bilan o'tkazish, xo'jalik 
tuzilmasini qayta qurishdan iborat umumiy yo'l bilan belgilanadi. 
MDH mamlakatlari O'zbekistonning asosiy savdo-iqgisodiy 
hamkorlaridan biri hisoblanadi. Ularning hissasiga respublikamiz 
tashqi savdo umumiy hajmining 30% dan ortig'i to'g'ri keladi. 
O’zbekiston va MDH mamlakatlari tovar ayirboshlash dinamikasi 
tenglik va o'zaro foydali tamoyillarga asoslangan, savdo-iqtisodiy 
munosabatlarning izchil rivojlanayotganligidan dalolat beradi. 
Iqtisodiy munosabatlarning shakli va tarkibi MDH mamlakatlari 
bilan tubdan o'zgarib bormoqda. O'zbekistonning mavqei tobora 
mustahkamlanmoqda. O'zbekisgon MDHning aksariyat mamlakatlari 
bilan savdo-to'lov balansida ijobiy saldoga ega. 
O'zbekistonning turli xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik 
aloqalarining rivojlantirilishi uning jahon xo'jaligi integrasiyasida 
samarali ishtirok etishini ta'minlaydi. Bunday xalqaro tashkilotlar bilan 
hamkorlik bozor iqgisodiyotiga o'tish muammolarini hal etishni, 
jumladan, ijtimoiy yo'naltirilgan bozor xo'jaligini shakllantirishni 
yengillashtiradi. Ushbu holat xalqaro kreditlar olishda, to'g'ridan-to'g'ri 
xorijiy investisiyalarni jalb qilishda, milliy mahsulotlarni jahon 
bozorlariga chiqarishda katta yordam beradi.