Buxoro Davlat unverstiteti Tarix va yuridik fakulteti 5/5tar 21 guruh talabasi Barotova Gulasalning Jahon Sivilizatsiya fanidan Mustaqil ishi


Download 233.6 Kb.
bet2/3
Sana14.12.2022
Hajmi233.6 Kb.
#1002746
1   2   3
Bog'liq
Buxoro Davlat unverstiteti Tarix va yuridik fakulteti 5

Liberiya — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1986-yil kabul qilingan. Davlat va hukumat boshligʻi — prezident (1997-yil 2-avgustdan Ch. Teylor). U umumiy toʻgʻri va yashirin ovoz berish yoʻli bilan 6 yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat — parlament 2 palatadan iborat: vakillar palatasi va senat.


Liberiya (Liberia), Liberiya Respublikasi (Republic of Liberia) — Gʻarbiy Afrikadagi davlat. Maydoni 111,4 ming km². Aholisi 3,2 mln. kishi (2001). Poytaxti — Monroviya shahri Maʼmuriy jihatdan 14 graflik (country) va 4 xudud (territory) ga boʻlinadi.
Liberiya xalqining qad. tarixi kam oʻrganilgan. 15-asrning 2-yarmidan hozirgi Liberiyaning sohil qismida yevropaliklar (portugallar, gollandlar, inglizlar, fransuzlar) paydo boʻla boshladi. 1821-yil AQShdan kelgan bir guruh sobiq qul negrlar mahalliy qabila boshliklaridan Mesurado burunini sotib oldilar. Bu yerda AQSH prezidenti J. Monro sharafiga Monroviya nomi bilan manzilgoh barpo qilindi. Keyinchalik bir qator aholi yashaydigan hudud Liberiya nomini oldi. 1834—36 yillarda Merilend, Bassa-Kov, Grinvill kabi shaharchalar paydo boʻldi. 1839-yil 1-aprelda mazkur manzilgohlarning (Merilend bundan istisno, u 1857-yil Liberiya respublikasiga qoʻshildi) barchasini federatsiya asosida birlashtiruvchi Liberiya Hamdoʻstligi tuzshtdi. 1847-yil 26-iyulda Liberiya respublika deb eʼlon qilindi. Oʻzlarini amerikalik liberiylar deb atagan muhojirlar davlat idoralarida va iqtisodiyotda hukmron mavqeni egalladilar. Lekin mamlakat iqtisodiyoti deyarli chet elliklar taʼsirida edi. 1918-yil boshlarida Liberiya Birinchi jahon urushi (1914—18) da Antanta tomonida qatnashdi.

Ikkinchi jahon urushi (1939—45) yillarida Liberiya 1944-yilda fashizmga qarshi koalitsiyaga qoʻshildi. Urushdan keyin Liberiya hukumati mamlakatdagi tub aholi bilan amerikaliklarning avlodlari oʻrtasidagi tengsizlikni tugatish maqsadida "birlashish siyosati", shuningdek, mamlakatda yagona xalq — liberiylar yashashligini eʼlon qildi. 1945-yil tub aholi erkaklariga saylash va davlat muassasalarida ishlash huquqi berildi. 1980-yilda S Dou boshchiligidagi askar va kichik zobitlar davlat toʻntarishi uyushtirdilar. Hokimiyat Xalq najot kengashi qoʻliga oʻtdi. 1989-yilda Milliy vatanparvar jabhasi Charlz Teylor boshchiligida prezident S. Douning isteʼfoga chiqishini talab qilib, qurolli kurash boshladi. 1990-yil 2-sentabrda "Liberiya kelajagiga bagʻishlangan milliy anjuman"da muvaqqat hukumat tuzildi va prezident S. Dou agʻdarib tashlandi. 1993-yil iyulda mamlakatdagi uch siyosiy kuch oʻt ochishni toʻxtatish haqidagi bi-timni imzoladi. Saylovgacha oliy hokimiyatni boshqaruvchi Davlat kengashi tuzildi. Lekin belgilangan mud-datda mojarolarni tinch yoʻl bilan hal qilishga erishilmadi. 1995-yil 19-avgustda bir-biriga qarshi boʻlgan 5 guruh yetak-chilari mojarolarni tinch yoʻl bilan hal etish toʻgʻrisidagi yangi bitimni im-zoladilar. Oʻtish davri uchun yana hoki-miyatning oliy organi — Davlat kengashi tuzildi va u umumiy demokratik saylov oʻtkazishga tayyorgarlikni boshladi. 1997-yil 19-iyulda oʻtkazilgan say-lovda mamlakat prezidenta va parlamenta saylandi. Liberiya — 1945-yildan BMT aʼzosi. Milliy bayrami — 26-iyul— Mustaqillik kuni (1847).


KOLXIDA MADANIYATI — Gʻarbiy Gruziyadagi soʻnggi jez va ilk temir asriga oid arxeologik madaniyat (taxm. mil. av. 13—7-a. lar). Manzilgoxlar qoldiqlari, mozorqoʻrgʻonlar, xazinalar topilgan. Jezdan ishlangan qurollar orasida ilk temir buyumlar xam uchraydi. Asosiy xoʻjalik tarmogʻi — dehqonchilik boʻlib, chorvachilik, temirchilik taraqqiy etgan.
OldinEllistik Yunon-Rim geografiyasi, Kolxida (Qadimgi yunoncha: Choλχίς) edi eksonim gruzin uchun odob-axloq ning Egrisi(Gruzin:) sohilida joylashgan Qora dengiz, markazi hozirgi g'arbiy qismida joylashgan Gruziya.
Zamonaviy stipendiyalarda "Gruziyaning eng qadimgi shakllanishi" deb ta'riflangan Iberiya qirolligi, keyinchalik rivojlanishiga sezilarli hissa qo'shadi Gruziya qirolligi va gruzin millati.
Kolxida ma'lum bo'lgan Yunon mifologiyasi manzili sifatida Argonavtlar, shuningdek, uy Midiya va Oltin jun. Shuningdek, u oltin, temir, yog'och va asalga boy er sifatida tasvirlangan bo'lib, u boyliklarini asosan qadimgi Yunoniston shaharlariga eksport qiladi.
Kolxida aholi yashagan Kolxiyaliklar, erta Kartveliya tilida so'zlashuvchi zamonaviy g'arbga ajdodlar qabilasi Gruzinlar, ya'ni Svanlar va Zans. Uning geografiyasi asosan hozirgi g'arbiy qismga to'g'ri keladi Gruziya va hozirgi Gruziya viloyatlarini qamrab oladi Samegrelo, Imereti, Guriya, Adjara, Abxaziya, Svaneti, Racha; zamonaviy Rossiya" Sochi va Tuapse tumanlar; va bugungi kunda kurkaNing Artvin, Rizeva Trabzon viloyatlar.Yilda Yunon-Rim geografiyasi, Iberiya (Qadimgi yunoncha: Rίra Iberiya; Lotin: Hiberiya) edi eksonim uchun (chet el nomi) Gruzin qirolligi Kartli (Gruzin), undan keyin ma'lum asosiy viloyat, qaysi davomida Klassik antik davr va Ilk o'rta asrlar muhim edi monarxiya ichida Kavkazyoki mustaqil davlat sifatida yoki yirik imperiyalarga qaram bo'lib, xususan Sosoniylar va Rim imperiyalar.
Iberiya, hozirgi Sharqda joylashgan Gruziya, bilan chegaradosh edi Kolxida g'arbda, Kavkaz Albaniyasi sharqda va Armaniston janubda.Uning aholisi, Iberiyaliklar, ning yadrosini tashkil etdi Kartveliyaliklar (ya'ni Gruzinlar). Tomonidan boshqariladigan Iberiya Farnavazid, Artaxiad, Arsatsid va Chosroid qirol sulolalaribilan birga Kolxida uning g'arbida, ning yadrosini tashkil qiladi birlashtirilgan o'rta asrlar Gruziya qirolligi ostida Bagrationi sulolasi.IV asrda, keyin Iberiyani nasroniylashtirish tomonidan Sankt-Nino qirol davrida Mirian III, Nasroniylik qilingan davlat dini shohlik. Milodiy VI asrning boshlaridan boshlab qirollikning a Sosoniyalik vassal davlat to'g'ridan-to'g'ri forslar hukmronligiga aylantirildi. 580 yilda shoh Hormizd IV (578-590) qirol vafotidan keyin monarxiyani bekor qildi Bakur IIIva Iberiya Fors viloyatiga aylandi tomonidan boshqariladi marzpan (hokim).
Dan ajratish uchun "Kavkaz Iberiyasi" atamasi ham ishlatiladi Iberiya yarim oroli Janubiy Evropada.

Download 233.6 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling