Buxoro muhandislik-texnologiya instituti “Energetika” fakul`teti “Energoaudit” kafedrasi mudiri, texnika fanlari doktori M. I. Maxmudov, “Energoaudit” kafedrasi assistenti Z. E. Qo‘ziev va “Energoaudit” kafedrasi tayanch doktoranti S

Buxoro muhandislik-texnologiya instituti “Energetika” fakul`teti “Energoaudit” kafedrasi mudiri, texnika fanlari doktori M. I. Maxmudov, “Energoaudit” kafedrasi assistenti Z.E. Qo‘ziev va “Energoaudit” kafedrasi tayanch doktoranti S.S. Nurovlar tomonidan tayyorlangan “Oqаva suvlarni biologik tozalash inshootlarida energiya tejash” monografiyasiga
T A Q R I Z

Jahondagi barcha rivojlangan mamlakatlarda energetika, transport, sanoat va iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarini rivojlanishi natijasida suv resurslardan oqilona foydalanish, jumladan oqava suvlarni tozalash samaradorligini oshirishda ishlab chiqarishdagi oqava suvlarni tozalash va ulardan foydalanish sistemalarida texnologik muhit parametrlarini nazorat qiluvchi asboblar va usullarini qo`llash orqali energiya tejamkor texnologiyalar joriy etishga va ularni ishlatish davomida energiya tejash istiqbollarini yoritishga e’tibor qaratilmoqda.

Oqava suvlarni sun`iy tozalash inshootlarida qo`llaniladigan asosiy elektr qurilmalarning boshqarish tizimlarida foydalaniladigan boshqariladigan to`g`rilagich, yarim o`tkazgichli chastota o`zgartgich, kuchlanish avtonom invertori va boshqa yarim o`tkazgichli qurilmalar to`g`risida ma`lumotlar keltirilgan. Mikroprotsessor va raqamli qurilmalarni tez rivojlanishi natijasida ijrochi datchiklar va boshqaruv tizimlari vujudga keldi. Buning natijasida elektrik va noelektrik kattaliklar turtqi (impuls) ko‘rinishli signallar asosida turli xil boshqaruv tizimlari ishlab chiqildi va sanoatda keng qo‘llanilib kelinmoqda.
Ushbu monografiyada ham oqava suvlarni sun`iy tozalash inshootlarida qo`llaniladigan asosiy elektr qurilmalardagi elektr yuritmalarini energiya samarador boshqarish bo’yicha ma’lumotlar keltirilgan. Ularning tuzilishi va texnik tavsiflari ko`rib chiqilgan. Mamlakatimizning sanoatida ularning tadbiq qilinishiga oid ma`lumotlar berilgan. Jumladan, Buxoro viloyat “Suv ta`minot” mas`uliyati cheklangan jamiyati(MChJ)ga qarashli oqava suvlarni tozalash inshootida ham tozalash va aeratsiya jarayonlari uchun energiya sarfini optimallashtirish masalalari ko`rib chiqilgan.
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda ushbu monografiyani chop etishga tavsiya etaman.
BuxMTI, “Energetika” kafedrasi dotsenti: t.f.n. Toirov Z.
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti “Energetika” fakul`teti “Energoaudit” kafedrasi mudiri, texnika fanlari doktori M. I. Maxmudov, “Energoaudit” kafedrasi assistenti Z.E. Qo‘ziev va “Energoaudit” kafedrasi tayanch doktoranti S.S. Nurovlar tomonidan tayyorlangan “Oqаva suvlarni biologik tozalash inshootlarida energiya tejash” monografiyasiga
T A Q R I Z

Oxirgi vaqtlarda energetika, transport, sanoat va iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarini rivojlanishi natijasida suv resurslardan oqilona foydalanish, jumladan oqava suvlarni tozalash samaradorligini oshirishda ishlab chiqarishdagi oqava suvlarni tozalash va ulardan foydalanish sistemalarida texnologik muhit parametrlarini nazorat qiluvchi asboblar va usullarini qo`llash orqali energiya tejamkor texnologiyalar joriy etishga va ularni ishlatish davomida energiya tejash istiqbollarini yoritishga e’tibor qaratilmoqda.

Oqava suvlarni sun`iy tozalash inshootlarida qo`llaniladigan asosiy elektr qurilmalarning boshqarish tizimlarida foydalaniladigan boshqariladigan to`g`rilagich, yarim o`tkazgichli chastota o`zgartgich, kuchlanish avtonom invertori va boshqa yarim o`tkazgichli qurilmalar to`g`risida ma`lumotlar keltirilgan. Mikroprotsessor va raqamli qurilmalarni tez rivojlanishi natijasida ijrochi datchiklar va boshqaruv tizimlari vujudga keldi. Buning natijasida elektrik va noelektrik kattaliklar turtqi (impuls) ko‘rinishli signallar asosida turli xil boshqaruv tizimlari ishlab chiqildi va sanoatda keng qo‘llanilib kelinmoqda.
Mazkur monografiyada ham oqava suvlarni sun`iy tozalash inshootlarida qo`llaniladigan asosiy elektr qurilmalardagi elektr yuritmalarini energiya samarador boshqarish bo’yicha ma’lumotlar keltirilgan. Ularning tuzilishi va texnik tavsiflari ko`rib chiqilgan. Mamlakatimizning sanoatida ularning tadbiq qilinishiga oid ma`lumotlar berilgan. Jumladan, Buxoro viloyat “Suv ta`minot” mas`uliyati cheklangan jamiyati(MChJ)ga qarashli oqava suvlarni tozalash inshootida ham tozalash va aeratsiya jarayonlari uchun energiya sarfini optimallashtirish masalalari ko`rib chiqilgan.
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda ushbu monografiyani chop etishga tavsiya etaman.
“Buxoro hududiy elektr tarmoqlari korxonasi” AJ
Operativ dispetcherlik xizmati boshlig‘i: Qurbonov Sh.V.