Buyrak va jigar markerlari Bajardi: Nabijonov q 01 ped

Bilirubin — 1lot. bills oʻt (safro) va ruber — kizil], C33H63O4N4 — oʻt (safro)ning qizilsargʻish pigmenti; mol. m. 584,68. Qoʻngʻir kristall modda. Gemoglobinning parchalanishidan vujudgakeladi. Asosan jigarda ishlanib, oʻt bilan ichakka, qisman qonga oʻtib turadi. Biliverdinning fermentlar taʼsirida qaytarilishi yoʻli bilan hosil boʻladi. Umurtqali hayvonlar va odamning qon zardobida ozroq miqdorda B. bor. Oʻt yoʻllarida oʻt dimlanib qolganida va baʼzi jigar kasalliklarida qonda B. miqdori ortadi (sariqlik kuzatiladi) va siydikda B. boʻladi. Shuning uchun qon va siydikdagi B.ni aniqlash kasallikka tashhis qoʻyishda muhim ahamiyatga ega.

• Bilirubin — 1lot. bills oʻt (safro) va ruber — kizil], C33H63O4N4 — oʻt (safro)ning qizilsargʻish pigmenti; mol. m. 584,68. Qoʻngʻir kristall modda. Gemoglobinning parchalanishidan vujudgakeladi. Asosan jigarda ishlanib, oʻt bilan ichakka, qisman qonga oʻtib turadi. Biliverdinning fermentlar taʼsirida qaytarilishi yoʻli bilan hosil boʻladi. Umurtqali hayvonlar va odamning qon zardobida ozroq miqdorda B. bor. Oʻt yoʻllarida oʻt dimlanib qolganida va baʼzi jigar kasalliklarida qonda B. miqdori ortadi (sariqlik kuzatiladi) va siydikda B. boʻladi. Shuning uchun qon va siydikdagi B.ni aniqlash kasallikka tashhis qoʻyishda muhim ahamiyatga ega.

Kirish: Buyraklar .Buyrakning asosiy vazifasi organizmdan suv va unda erigan moddalami ikkilamchi siydik hosil qilib chiqarib yuborishdir. Qondan suv va past molekulyar moddalar nefron koptokchalarida filtrlanadi. Filtratsiyani harakatlantiruvchi kuch koptokcha kapillyarlari va koptokcha kapsulasi bo„shlig„idagi gidrostatik bosim farqi hisoblanadi. Buyrak faoliyatini baholash uchun qonda ham, siydikda ham turli xil biokimyoviy belgilar mavjud. Ushbu belgilarning aksariyati ulardan foydalanish bilan bog„liq afzallik va cheklovlarga ega, ularni klinik sharoitda ulardan namuna olish va ishlatishda e'tiborga olish muhimdir. Biokimyoviy belgilarda buyrakning o„tkir shikastlanishini (AKI) boshida aniqlay olishi va buyrak kasalligini tashxislash va doimiy kuzatib bilishi va davolash uchun ishlatilishi kerak. Bunday biokimyoviy belgilarni izlash davom etmoqda, chunki hozirgacha barcha shu belgilar bilan og„rigan bemorlar ma'lum cheklovlarga egaligi tufayli shu biokimyoviy belgilarning aniq tashxis qo„yish qiyin. Inson buyraklarining og'irligi taxminan 300 g. Ularning qon ta'minoti boy bo'lib, yurak chiqishining taxminan 25% ni oladi. Qonning 80% ga yaqini buyrak korteksida va 20% buyrak medullasida taqsimlanadi.