Buyuk Britaniyaning iqtisodiy siyosati Reja; Buyuk Britaniya urushdab keyingi iqtisodiy siyosati


J.Meyjor "Teng imkoniyatlar jamiyati" ni yaratishga urinishlar


Download 39.92 Kb.
bet2/3
Sana24.04.2023
Hajmi39.92 Kb.
#1393822
1   2   3
Bog'liq
Buyuk Britaniya iqtisodiy siyosati

J.Meyjor "Teng imkoniyatlar jamiyati" ni yaratishga urinishlar
Jon Meyjor MTetcher siyosatini davom ettirdi. Uning dasturi jahon bozorida raqobatlasha olmaydigan sanoat tarmoqlarini xususiylashtirish yo’lini davom ettirishni ko’zda tutdi. U ham Tetcher kabi inflyatsiyaga qarshi kurashni eng asosiy vazifa deb hisobladi, chunki inflyatsiyaning o’sishi ishsizlikning o’sishiga olib kelishi mumkin edi.
I Meyjor ijtimoiy muammolarga alohida urg’u berdi. Hukumat dasturi har bir kishiga teng imkoniyatlar yaratish, tibbiy xizmat va xalq ta'limida islohotlar o’tkazishga yo’naltirildi Tashqi siyosatda LMeyjor YIH bilan integratsiyaviy jarayonlarni kuchaytirish va AQSH bilan ittifoqchilik aloqalarini mustahkamlash yo’lini olib bordi. Angliya AQSHning Iroqdagi urushini qo’llab-quvvatladi va Fors qo’ltig’i rayoniga salmoqli harbiy qismlami yubordi. Hukumat tepasiga kelgan J.Meyjor xalq o’rtasida norozilik uyg’otgan jon boshidan olinadigan soliqni bekor qildi va "britaniyaliklarning ijtimoiy-iqtisodiy talablarini ko’proq qondirish tomoniga burilishni amalga oshirish"ga va'da berdi. 1992-yili parlament saylovlarida yana konservatorlar mutlaq ko’pchilik ovozni oldi. J.Meyjor bosh vazir lavozimida qoldi. 1997-yil saylovlarida konservatorlar mag’lubiyatga uchradi, leyboristlar parlamentdagi 650 o’rindan 419 tasini egalladi.
|2.Buyuk Britaniya iqtisodiy siyosati rivojlanish tarixi
Buyuk Britaniya iqtisodiyotining o'ziga xos xususiyati uning yuqori darajadagi xalqarolashuvidir. YaIMning 18 foizdan ortig'i chet elga sotiladi, import kvotasi esa 20 foizdan oshadi. O'tgan asrda xalqaro mehnat taqsimotining "markaziga" aylangan Buyuk Britaniya batafsil va murakkab texnologik ixtisoslikning keng rivojlanishi bilan tarmoqlararo ixtisoslashuv bilan ajralib turdi. Garchi mamlakat rivojlanish darajasida keskin mintaqaviy tafovutlarga ega bo'lmasa-da, u 10 iqtisodiy mintaqani ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi darajasiga va iqtisodiyotning shakllanish xususiyatlariga, ustun bo'lgan hududiy-ishlab chiqarish aloqalariga qarab ajratib turadi: Janubi-sharqiy (poytaxti) G'arbiy Midlandlar Sharqiy Midlandlar Lancashire Yorkshir Shimoliy Shimoli-g'arbiy Uels sharqidagi Shimoliy Irlandiya.
Sanoat. Angliya sanoati shimoliy Angliyada va Angliyaning markaziy grafiklarida joylashgan. Og'ir va tog'-kon sanoatida XIX asr sanoat inqilobidan beri barqaror pasayish kuzatildi. Bir vaqtlar og'ir sanoatga bog'liq bo'lgan hududlarda aholi jon boshiga YaIM va bandlik darajasi janubi-sharqiy mamlakatlarga qaraganda pastroq. Shimoliy Midlendlar va Uels 90-yillarning oxirlari va 2002-yillari orasida yirik chet el korxonalari (asosan avtomobillar) yopilishi sababli jiddiy o'zgarishlarni boshdan kechirdilar.

2001-2002 yillarda neftning yuqori narxi zarur materiallarni sotib olish narxining oshishiga olib keldi. Ushbu holat va funt kursining keskin o'zgarishi Britaniya sanoatidan xalqaro bozorda o'z mavqeini saqlab qolish uchun ko'p harakatlarni talab qildi. Ushbu davrda yalpi ichki mahsulotning yuqori o'sish sur'atlariga qaramay, sanoat ishlab chiqarishida sezilarli pasayish kuzatildi. Xizmat ko'rsatish sohasi va sanoat o'rtasidagi tafovut yanada kengaydi. Davlatning sanoatga aralashuvi darajasi 1980-yillarga nisbatan pasaydi.Iqtisodiy faoliyatning shakllari. Urushdan keyingi yillarda 60-yillarning boshidan kapitalning yuqori darajada kontsentratsiyasi va markazlashuviga qaramay. Buyuk Britaniyada qo'shilish va sotib olishning yangi to'lqini boshlandi. Bunga ham ilmiy-texnik tadqiqotlar ehtiyojlari, ham jahon bozorida (ayniqsa AQSh kompaniyalari bilan) raqobatning kuchayishi va Evropa Ittifoqiga kirishga tayyorgarlik tufayli erishildi. 70-80 yillarda monopolizatsiya jarayoni barcha sohalarda jadal kechdi. va iqtisodiy tiklanish yillarida (80-yillarning o'rtalarida) konservatorlar hukumati birlashish va qo'shilish bo'yicha yirik bitimlarga cheklovlarni olib tashlagan paytda keskin kuchaydi.


Endi, ishlab chiqarishni monopollashtirish darajasi jihatidan, Buyuk Britaniya nafaqat boshqa mamlakatlardan past, balki bir qator sohalarda ham ulardan oldinda.

Download 39.92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling