"Byudjet hisobi" fanining asosiy maqsadi talabalarda moliya organlari

4. Moliya organlari, G’aznachilik va uning xududiy bo’linmalarida buxgalteriya 
hisobi registrlari va ularga yozuvlar qilish tartibi 
Muomalalar "Bosh jurnal"ga, analitik (tahliliy) hisob daftarlariga memorial orderlar va 
ularga ilova qilingan hujjatlarga, ma’lumotlar asosida yoziladi. Moliya organlari shuningdek 
G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriya bo’limida byudjet ijrosiga oid dastlabki 
hujjatlar asosida yig’ma hujjatlar tuziladi va buxgalteriya yozuvlarida aks ettirilib memorial order 
va tegishli buxgalteriya kitoblari rasmiylashtiriladi, shuningdek memorial orderlardagi yozuvlar 
Bosh daftarga o’tkaziladi joriy oydagi jami muomalalar summasining yig’indisi. 
Oyning ohirida buxgalteriya yozuvlarining to’g’riligi ustidan nazorat qilish uchun tahliliy 
hisob daftarida ko’rsatilgan debet va kredit bo’yicha aylanmalar yig’indilari va qoldiqlar “Bosh 
jurnal” daftarining sintetik hisobvaraqlaridagi aylanmalar yig’indilari va qoldiqlar bilan 
solishtiriladi.
Buxgalteriya balansini tuzish uchun asos bo’lib, Bosh jurnal daftaridagi chiqarilgan qoldiq 
summalari olinadi. 
Joriy yil bo’yicha byudjet ijrosining buxgalteriya hisobi yozuvlarida topilgan hatolar 
quyidagi tartibda to’g’rilanadi:
a) mazkur hisobot davrida buxgalteriya balansi taqdim qilingunga qadar aniqlangan, 
memorial order ma’lumotlarini o’zgartirishni talab qilinmaydigan hato noto’g’ri summalar va 
matnni ustidan, o’qib bo’ladigan darajada ingichka chiziq tortish, kerak bo’lgan paytda 
chizilganlar ustiga to’g’ri summalarni va yangi matnni yozish orqali to’g’rilanadi. Har bir tuzatish 
bosh buxgalterning imzosi bilan tasdiqlanadi; 
b) buxgalteriya balansini taqdim qilingunga qadar, memorial orderdagi hato natijasida 
topilgan hato yozuv, uning xarakteriga muvofiq qo’shimcha memorial order tuzish orqali yoki 
"Qizil storno" usuli bilan tuzatiladi. Balans taqdim qilingandan so’ng hisobot davri buxgalteriya 
hisobi yozuvlaridagi topilgan hatolar ham huddi shu tarzda tuzatiladi. Hatolar "Qizil storno" usuli 
bilan tuzatilganda quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi: hato yozuv qilib qizil 
siyohda qaytadan yozilib, to’g’risi esa - qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yoziladi. Jami summalarni 
hisoblashda qizil siyohda yozilgan summalar qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yozilgan summalar 
yig’indisidan ayiriladi. Hatolarni tuzatish bo’yicha qo’shimcha buxgalteriya yozuvlari, 
shuningdek "Qizil storno" usuli bilan xato tuzatishlar, odatdagi rekvizitlar bilan bir qatorda 
memorial orderlar bilan rasmiylashtirilib, tuzatish kiritilgan memorial orderning tuzilgan sanasi va 
raqamiga asosan tuzilganligi ta’kidlab o’tiladi. 
Hisobot yili tugashi bilan va yakuniy balans tuzilishidan oldin buxgalteriya hisobi 
daftarlarida har bir sintetik va analitik (tahliliy) hisobvaraqlar bo’yicha aylanmalar yig’indisi 
hisoblanib, ushbu hisobvaraqlar bo’yicha qoldiqlar chiqariladi. 
Yangi hisobot yilida sintetik va analitik hisobvaraqlar bo’yicha buxgalteriya registrlarida 
yilning boshiga mavjud bo’lgan qoldiqlar yakuniy balans va o’tgan yilning hisob registrlaridagi 
yozuvlarga to’liq mos kelgan holda yoziladi. Buxgalteriya balansi Davlat byudjeti ijrosi jarayonida 
byudjet mablag’lari va ularni manbaalari holatini aks ettirib beradi.