C h e t e L m u s I q a t a r I x I
Download 2.35 Mb. Pdf ko'rish
|
Chet el musiqa tarixi (R.Qodirov va b.)
|
“ Ikkinchi yil”
- uningdek badiiy jihatdan ahamiyatlidir, chunki Listgacha hech kim fortepiano musiqasida Uyg'onish davri buyuk she’riyat asarlarining o'ziga ilhom baxsh etgan asosiy badiiy mazmunini ifodaladi. Bular Rafael asari bo'yicha “Nikoh”, Mikelandjeloning “Mutafakkir”, Petrarkaning uchta soneti, “Danteni o‘qigandan so‘ng" fantaziya-sonatasi. Ushbu turkumga zamonaviy Italiyaning qo'shiq-raqs san’atini o'ziga xos tarzda nalqin etuvchi pyesalar kirgan: “Gondolyera”, “Kansona”, “Tarantella”. “Uchinchi yil” kompozitoming Rim taassurotlarini ifodalaydi: “d’Este villasi sarv daraxtlari”, “d ’Este villasi favvoralari” va diniy taassurotlar: “Angelyus”, “Qalb yuksakligi”. san’atkorlari obrazlarini bunday yaratmagan edi^List rassomchilik va www.ziyouz.com kutubxonasi Asl lirik joziba bilan yo‘g‘rilgan pyesalar - “Jeneva qo6ng‘iroqlari”, “Manba yolnida”, “Vallenshtadt ko^ida^dan tortib to darbadarlikning ikkinchi yilidagi shiddatli italyancha tarantellagacha bo‘lgan pyesalar har birining mazmuni va xarakteri badiiy-shoirona obraz bilan belgilanadi. “Uchinchi yiF’da Shveytsariyani nafaqat qudratli tabiatli mamlakat, balki erksevar xalqi timsolida ko‘rsatuvchi “Vilgelm Tell kapellasv’dan to dafn qo‘shig‘i - “d ’Este villasi sarv daraxti ari”gacha ko'rish mumkin. Ushbu pyesalarning bari o‘zining mazmuni va musiqa xarakteri bo'yicha turli-tumandir. Psixologik mohiyati mavjud bo‘lgan ovoz yozuvi onlarini “V allenshtadt ko‘lida” pyesasida kuzatish mumkin - chap qo‘ldagi yengil garmoniya shakllari suv oqimining ravon shildirashini tasvirlaydi: 45 - misol “ Buloq yonida” pyesasida quyosh nurlarida yaltirayotgan suv tomchilarining shoirona tasvirlanishi berilgan: www.ziyouz.com kutubxonasi 46- misol Allegretto gnuloso “ P etrark a soneti” № 104 mi m ajor ulkan sevgi tuyg‘usini talqin etishda chuqur insoniylik, haqqoniylik bilan ajraiib turadi, u List brtepiano lirikasining eng yaxshi asarlari qatoridan joy olgan: 47 - misol Agitato assai / List tomonidan neapolitancha qo‘shiqlar mashhur muallifi Gilyom Lui Kotrodan olingan, ikkita mavzu - tarantella v a je a p o lita n c h a qo‘shiqdan tashkil topgan “Tarantella” xalq xursandchiligining bayramona musiqiy tasvirlanishini ifodalaydi. “Tarantella jadal Presto tezligida ijro etiladi: J www.ziyouz.com kutubxonasi Neapolitancha qo‘shiq ifodali, sof italyancha kantilena bilan tinglovchini о‘ziga tortadi: 49 - misol www.ziyouz.com kutubxonasi |
