Çalikuşu reşat Nuri Güntekin’in Eserleri

B...25 Temmuz
Yaz ayları uzadıkça uzadı. Sıcaklar tahammül edilmeyecek derecede. Her şey sarardı, etrafta
yeşillik namına bir şey kalmadı. Karşıdaki koyu yeşil tepeler soluk, yanık bir renk bağladı. Uzakta,
yaz güneşinin kamaştırıcı ışıkları içinde kocaman kül yığınları gibi cansız ve manasız görünüyor.
Sıkılıyorum. Boğulacak gibi, ölecek gibi sıkılıyorum. Memleket şimdi bomboş. Talebeler dağıldı,
hocalardan birçoğu tatil aylarını geçirmeye başka yerlere gitti. Nezihe ile Vasfiye bana ara sıra
İstanbul’dan mektup gönderiyorlar. Bu sene İstanbul çok güzelmiş. Suları, adayı anlata anlata
bitiremiyorlar. Bir yolunu bulurlarsa orada kalacaklarmış.
Doğrusu istenirse, benim de burada kalmaya niyetim yok. Şeyh Yusuf Efendi vakası beni çok
müteessir etti. İnsan içine çıkmaya utanır oldum. Mektepler açılacağı vakit başka bir yere razıyım.
Öyle bir yer ki, beni üzsün, uğraştırsın, ziyanı yok, fakat kendi kendime yalnız bıraksın.
B...5 Ağustos

---

Hoca olduğumdan beri ikinci defadır ki talebelerimin gelin olduğunu görüyorum. Fakat bu sefer o
zavallı Zehra’nın ki gibi değil. Bu gece, bu saatte Cemile artık kirpiklerinde kurumamış gözyaşı
damlalarıyla yatağında uyumuyor. Cemile’nin güzel başına bu gece, bu saatte sevdiği genç mülazımın
göğsü yastık oldu.
Bu çocukların ikisi de birbirlerine olan sevdalarında öyle sebat ettiler ki, nihayet anneleri,
babaları da baş eğmek mecburiyetinde kaldı.
Cemile’yi de, Zehra gibi, kendi elimle süsledim. Bir zamandan beri hiçbir kalabalık yere gitmemek
için inat ediyordum. Fakat Cemile mahsus evime geldi, ellerimi öperek yalvardı. Bir gece, karanlıkta
kendisine ettiğim hizmeti acaba anladı mı? Bilmiyorum. Fakat anasını, babasını razı ettiği gün ilk
müjdeyi bana getirmişti, ihtimal ki şüphe ediyor.
Evet, Cemile’yi elimle süsledim, duvağını elimle taktım. Burada bir âdet var: Kim olursa olsun
genç kızların saçına mutlaka bir parça gelin teli takıyorlar, bunu bir uğur sayıyorlar. Hırçın inadıma
rağmen Cemile’nin annesini, saçımın bir tarafına minimini bir tel parçası iliştirmekten men
edemedim.
Mülazımı çok merak ediyorum. Cemile’yi onun kolunda görmedikçe saadetlerine inanamayacaktım.
Fakat, buna imkân olmadı. Erkenden evime dönmek mecburiyetinde kaldım.
Her yerde olduğu gibi, burada da bütün kadınların gizli gizli bana baktıklarını, birbirlerine bir
şeyler fısıldadıklarını görüyordum. Bütün dudaklarda yine bir “İpekböceği” sözüdür dolaşıyordu.
Belediye Reisi’nin karısı olduğunu söyledikleri, elmaslara, altınlara batmış bir şişman kadın, dikkatli
dikkatli yüzüme baktıktan sonra yanındakilere, benim işitebileceğim bir sesle:
-Bu İpekböceği sahiden afet, adamcağızın yanmakta hakkı varmış, dedi.
Artık burada duramazdım. Cemile’nin annesinden müsaade istedim; hasta olduğumu, mümkün değil
duramayacağımı söyledim. Küçük gelinin yanında muallim arkadaşlarımdan birkaçı vardı, ihtiyar
kadın, bana onları gösterdi:
-Cemile’ye hocaları nasihat veriyorlar, sen de bir iki şey söyle kızım, dedi.
Bu masum arzuyu gülümseyerek kabul ettim. Talebemi bir köşeye çekerek:
-Cemile, dedim, hocan olmak sıfatıyla annen, sana nasihat vermemi istedi. Sen, nasihatlerin en
güzelini kendi kendine verdin. Yalnız, çocuğum, sana bir tembihim olacak. Mülazımın şimdi senin
yanına gelmeden evvel sokakta yabancı bir kadının geldiğini, sana gizli bir şey söylemek istediğini
haber verirlerse sakın dinleme, yavrum, o kadından kaç, güzel başını mülazımının kuvvetli göğsüne
sakla.
Cemile, bu sözlere, kim bilir, ne kadar hayret etmiştir? Hakkı var; çünkü şimdi ben bile hayret
ediyorum. Onları bir yabancı ağzından işitmiş gibi sebebini, manasını kendi kendime soruyorum.