Chastota modulyasiyasi Chastota modulyasiyasi (ChM). ChM signallarni xosil qilish. Reja: 1.Chastota modulyasiyasi 2.ChM SIGNALLARNI HOSIL QILISh 3.Chastota modulyasiyasini amalga oshirish usullari 4.Chastotani ko‘paytiruvchi ChM modulyator (bilvosita usul) - TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
- 613- GURUH TALABASI
- AHMADJONOV SUBHONJON
- Ta'rif: Chastota modulyasiyasi - deb yuqori chastotali garmonik tashuvchi tebranishning chastotasini past chastotali birlamchi signalning o‘zgarish qonuniga mos ravishda o‘zgarishiga aytiladi.
- Yuqori chastotali garmonik tashuvchi tebranish berilgan bo‘lsin:
- tashuvchi tebranishning oniy yoki to‘liq fazasi
- Chastota modulyasiyasi ta'rifiga binoan chastotasi bo‘yicha modulyasiya qilingan tashuvchi tebranishning chastotasi qo‘yidagi qonun bo‘yicha o‘zgaradi:
- k – o‘zgarmas koeffisient.
- S(t) – past chastotali birlamchi signal.
- Past chastotali birlamchi signal sifatida garmonik signal berilgan bo‘lsin:
- Бу холда (4) формулани қўйидаги кўринишда ёзиш мумкин:
- chastota deviasiyasi deb – tashuvchining chastotasini o‘zining ω0 o‘rta qiymatidan maksimal chetlanishiga aytiladi.
- ChM signalning chastotasini vaqt o‘qida past chastotali birlamchi signalning o‘zgarish qonuni (kosinus) bo‘yicha o‘zgarishi
- Ma'lumki chastota fazaning o‘zgarish tezligidir. Shuning uchun ChM signalning to‘liq fazasini aniqlash uchun uning chastotasidan vaqt bo‘yicha integral olamiz :
- Garmonik ChM signalning matematik ifodasini aniqlash uchun (8) formuladagi φ0 = 0 deb olamiz va (8) formulani (2) formulaga olib borib qo‘yamiz.
- Garmonik ChM signalning matematik ifodasi :
- Chastotasi chiziqli modulyasiyalangan signal
- Chastotasi 1000 kGs bo‘lgan tashuvchi amplitudasi 5 V meandr signali bilan modulyatsiya qilinsin. Chastota deviyasiyasi esa 10 kGs / V ga teng bo‘lsin. A dan B gacha bo‘lgan vaqt oralig‘ida tashuvchi chastotasi 5 × 10 = 50 kGa ga ko‘payadi (signal amplitudasi va chastota og‘ishining hosilasi) va 1000 kGs + 50 kGs = 1050 kGs ga teng bo‘ladi. B dan C gacha bo‘lgan vaqt oralig‘ida tashuvchining chastotasi bir xil miqdorda, ya'ni 5 · 10 = 50 kGs ga o‘zgaradi, ammo bu safar manfiy yo‘nalishda tashuvchining chastotasi 1000 - 50 = 950 kGs gacha kamayadi.
- Garmonik ChM signalning spektrini aniqlaymiz. Buning uchun garmonik ChM signalning matematik ifodasi - (10) formuladan foydalanamiz.
- ChM signalning modulyasiya indeksi МChM << 1 bo‘lsin. U xolda :
- (12) ni formulani(11) ga oborib qo‘yamiz va quyidagini hosil qilamiz:
- Yuqoridagi rasmdan ko‘rinib turibdiki ChM signalning modulyasiya indeksining qiymati MChM<<1 bo‘lgan xoll uchun ChM signalning spektri garmonik AM signalning spektriga o‘xshab ketadi. Farqi pastgi yon – tomon tebranishning fazasini 1800 bo‘lishdir.
- Chastota modulyasiya indeksi MChM>>1 bo‘lgan xol uchun garmonik ChM signalning spektrini aniqlaymiz. Bessel funksiyalar nazariyasida cos(MChMsinΩt) va sin(MChMsinΩt) davriy fuksiyalarni qo‘yidagi Fur'e qatoriga yoyilishi isbotlangan.
- (13) va (14) formulalarni (11) formulaga oborib qo‘yamiz:
- Modulyasiya indeksi МChM ga bog‘liq bo‘lgan “n” - darajali Bessel funksiyasi.
- Yuqoridagi rasmdan ko‘rinib turibdiki MCh>> 1 bo‘lgan xol uchun garmonik ChM signalning spektr kengligi nazariy jihatdan cheksizlikka intiladi. Ammo “n” ning oshishi bilan yon – tomon tebranishlarning amplitudalari keskin ravishda kamayib boradi. Shuning uchun amaliyotida ChM signalning spektr kengligi sun'iy ravishda cheklanadi.
- Har xil modulyatsiya indekslarida garmonik chastota modulyatsiyasidagi chastota spektri
- CHASTOTA MODULYATSIYASINING AFZALLIKLARI
- yuqori xalaqitbardoshlik;
- uzatgich quvvatidan samarali foydalanish;
- modulyasiya qilingan signallarni olishning soddaligi.
- Ushbu modulyasiyaning asosiy kamchiligi modulyasiya qilingan signalning keng spektrligidir.
- ChM ning AM dan ustun bo‘lgan afzalliklari energiya samaradorligi va yuqoriroq xalaqitbardoshligidir.
- Chastota modulsiyasi radioeshittirishda (UQT diapazonida) audio (past chastotali) signalni yuqori sifatli uzatish, televizion dasturlarida ovoz signalini uzatish, SECAM televizion standartidagi rangli signallarni uzatish va musiqa sintezatorlarida ishlatiladi.
- 1>
Do'stlaringiz bilan baham: |