Chirchiq davlat pedagogika unversiteti
Moddiy nuqtada to’g’ri chiziqli harakakat treyektoriyasi
Download 0.52 Mb.
|
A.Xamroz tayor
|
2.1. Moddiy nuqtada to’g’ri chiziqli harakakat treyektoriyasi
Moddiy nuqtaning to'g'ri chiziqli kis o'zgaruvchan harakati. Moddiy nuqta deb xisoblanishi mumkin bo'lgan jism tezligining harakat davomida faqat miqdori (qiymati) o'zgarib, yo'nalishi esa uzgarmasdan qolsa, bunday harakat trayektoriyasi to'g'ri chiziqdan iborat bo'ladi ya uni to'g'ri chiziqli harakat deb ataladi. Agar haakat davomida o const va u musbat isharali bo'lsa, tezlik va tezlalish yo'nalishi bir xil bo'ladi va arko'rinishda yoziladi. Vaqt o'tishi bilan tezlik qiymati bir xilda ortib boradi. Bunday harakami tekis tezlanuvchan harakat deyiladi. Aks xolda, a manfiy ishorali, demak, tezlik va tezlanish qarama-qarshi yo'nalishda bo'lsa, harakat tekis sekinlanuvchan harakat deyiladi. Moddly nuqtaning to'g'ri chiziqli tekis o'zgaruvchan harakatida yo'l formulasi quyidagicha ifodalanadi: Moddiy nuqtaning aylana bo'ylab harakati.Burchak tezlik va burchak tezlanishi Moddly nuqta harakatining træektorisi aylana shaklida bo'lsa, Sunday harakat aylanma harakat deb ataladi. Agar OA radius-vektor vaqt oralig'ida burchakka burilgan bo'lsa, Jism burchakli tezligining o'rtacha qiymati ga teng bo'ladi. Burchakli tezlikning berilgan vaqtdagi qiymati ifoda orqali aniqlanadi, juda kichik vaqt oralig'idagi moddiy nuqtaning aylana bo'ylab bosib o'tgan ds yul uzunligini quyidagicha yozish mumkin: ds=vdt bunda r- OA radius-vektorning uzunligi. Yuqoridagi formuladan du elementar burchakka burilish uchun: keltirib qo'yamiz va chiziqli hamda burchakli tezliklar orasidagi quyidagi munosabatni olamiz: Aylana buylab tells himakat uchun ko'rinishda yozib, 0 dan T (bir marta to'liq aylanib chiqish uchun ketgan va aylanish davri) gacha bo'lgan vaqt oralig'idagi burilish barchagi 2 ning 2 ga teng ekanligini aniqlab, burchakli tezlikni yoki ko'rinishda ifodalash mumkin (bu erda aylanish chastotasi).. Burchakli tezlanish burchakli tezlikning birlik vaqt davomida o'zgarish kattaligini aniqlaydi. Agar vaqt oralig'ida burchakli tezlik ga o'zgargan. Download 0.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|