"chizma geometriya"

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
“TASDIQLAYMAN”
Fakultet dekani
F.Yuldashev______________ “___” ____________ 2022 yil
“CHIZMA GEOMETRIYA”
fanidan
SILLABUS


(2022-2023-o‘quv yilida Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi yo‘nalishi 1-kurs kunduzgi ta’lim shakli talabalari uchun amal qiladi)
(Sillabus San’atshunoslik fakultetining 2022 yil “30” avgustdagi
1-sonli majlisida muhokama qilingan va tasdiqlangan)

Farg‘ona 2022 yil

Fanning nomi	Chizma geometriya
Fan turi	Majburiy
O‘qish davri	1-2-semestr
Fan kodi	ChGM108
Fan hajmi	7 kredit
Fanning umumiy soati	210 soat
Auditoriya soatlari	90 soat
Jumladan:
Maruza	30 soat
Amaliy mashg‘ulot	60 soat
Mustaqil ta’lim	120 soat
Nazorat shakli	ON,Joriy, YaN
O‘qitish shakli	Uzb

Dastur mualliflari:	Mamatov Dilshod Xasanovich – “Tasviriy san’at” kafedrasi o‘qituvchisi.
E-mail:__Email:[e-mail]__Telefon_raqami'>E-mail:	Email: texnologiya @gmail.com
Telefon raqami:	[phone]
Tashkilot:	Farg‘ona davlat universiteti “Tasviriy san’at” kafedrasi. Manzil: Farg‘ona sh. Yuksalish ko‘chasi 55 uy
Dastur mualliflari:	Raxmonjonov Xusan Akbarovich – “Tasviriy san’at” kafedrasi o‘qituvchisi.
E-mail:	Email: [e-mail]
Telefon raqami:	[phone]
Tashkilot:	Farg‘ona davlat universiteti “Tasviriy san’at” kafedrasi. Manzil: Farg‘ona sh. Yuksalish ko‘chasi 55 uy

Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)

QM1

Fanning vazifasi - fazoviy jismlarning geometrik tasawuridan uning tekis chizmasiga o‘tish va fazoviy jism elementlarining o‘zaro munosabatlarini uning planimetrik tasviridan qayta fazoviy holatiga ko‘chirib o‘tish qonuniyatlarini tadqiq qilish jarayonlariga uslubiy yondashuvi hamda ilmiy dunyoqarashni shakllantira olishi, konstruksiyalash, loyihalash ishlarida inson miyasidagi g‘oyaIami hamma tushuna oladigan chizma tilida oq qog‘ozga tushira olish imkoniyatlarini o‘rgatadi.

Kursga qo‘yiladigan boshlang‘ich talablar

1.

Chizma geometriya boshqa geometriyalardan o‘zining asosiy usuli tasvirlash usuli bilan farq qiladi va u matematika fanlari bilan uzviy bog‘liq bo‘lib, umumtexnika fanlaridan hisoblanadi. U o‘zining tasvirlash usullari yordamida o‘quvchining fazoviy tasavvurini kengaytiradi. Tasvirlarni yasash va oldindan yasalgan tasvirlarni o‘qiy bilish, hamda amaliyotdagi turli muhandislik masalalarini yechishga yordam beradi. Chizma geometriya qonun va qoidalari bilan nafaqat mavjud narsalarni, balki tasavvur qilinadigan narsalarni ham tasvirlashi mumkin.

Ta’lim natijalari (TN)
TN1
Fazodagi shakllarning tekislikdagi chizmalari chizma geometriya usullari bilan ma’lum qonun-qoidalar asosida hosil qilinadi. Bu chizmalar orqali buyumning fazoviy shaklini chizish va o‘lchamlarini aniqlash mumkin. Chizmalar yordamida geometrik shakllarga tegishli stereometrik masalalar yechiladi. Chizmalarsiz fan va texnika taraqqiyotini tasavvur qilib bo‘lmaydi. Arxitektorlar va muhandislar o‘z ijodiy fikrlarini faqat chizmalar yordamida to‘liq bayon eta oladilar.


TN2
Fazoviy shakllarning tekislikdagi tasvirlarini, ya’ni tekis modellari (chizmalari)ni yasash usullari;
TN3
Tekis chizmada geometrik masalalarni grafik yo‘l bilan yechish usullari;
TN4
Shakllarning berilgan tekis chizmalari bo‘yicha ularning fazoviy ko‘rinishini va vaziyatini tasavvur qilish hamda ularning yaqqol tasvirlarini yasash usullari;
TN5
Geometrik shakllarning perespektivasini bajarish va o‘qish orqali o‘quvchining fazoviy tasavvurini rivojlantirish usullari
TN6
Proektsiyalash usullarining qonuniyatlari, fazoviy geometrik va tabiiy jismlarni tekislik yoki sirt yuzasida tasvirlashning nazariy asoslari, markaziy va parallel proektsiyalash usullarida pozitsion va metrik masalalarni yechishning nazariy asoslari, perspektiv tasvir qurish usullari to‘g‘risida bilimga ega bo‘lishi:
TN7
uch o‘lchamli fazoda joylashgan buyumlarning ikki o‘lchamli tekislik yoki sirt ustida tasvirini yasashni, proektsiyalash usullarida geometrik shakllar orasidagi pozitsion va metrik munosabatlarni tekshirishni, obektlarning perspektiv tasvirlarini qurishni ko‘nikmaga ega bo‘lish;
TN8
chizma geometriya nazariyasi va metodlaridan turli geometrik, texnikaviy masalalarni yechishda unumli usullarni tanlay olish va uni amalda qo‘llash, avvaldan berilgan shartlarga asosan sodda egri chiziq va sirtlarni loyihalash, perspektiv tasvirlarni tahlil qilish malakaga ega bo‘lishi kerak.