Ctzbekiston respubl1kasi oliy va o rta m axsus ta 'lim vazirl1g I
|
Q ishki m arosim lar fo lklo rig z « g ap -g ash tak » va «yas-y asu n »
m arosim lari kiradi. U lar m eh n at jaray o n i bilan b o g ‘liq em as. «G ap-gashtak» m arosim i b a ’zi jo y la rd a g a p x o ‘rlik d eb h am yuritiladi. U nga k o ‘ra, dala m e h n a tid a n b o ‘shag an erkaklar u zu n q is h k e c h a la rin i z e rik ib o ‘tk a z m a s lik u c h u n o ‘z u y la rid a yo ch o y x o n a la rd a g alm a-g al ziyofat b erish g an . U n i b o sh q a ru v c h i oqsoqol va yordam chisi b o ‘lib, ziyofat n av b atin i, ta rtib in i, u n d a o ‘ynaladigan o ‘yinlarni nazorat qilgan va bosh q arib borgan. Z iyofat o ld id an polvontovoq kim ning oldiga eltib q o ‘yilsa, ziyofat gali o ‘shaniki sanalgan. 0 ‘tirish choyxo‘rlikdan b o sh lan ib , ishtiro kchilar xohishiga ko‘ra tayyo rlan g an tao m tan o v u lid an keyingi o ‘yin-ku!gilar b ilan allam ahalgacha davom etgan. Y arim tu n d a palov suzilgan, y a n a o ‘yin-kulgi va choyxo'rlik davom etgan. N ih o y a t, davraboshi ruxsati bilan gapxo‘rlar uy-uylariga tarqalganlar. B unday gashtaklarda m ay xo 'rlik bo'lm agan. Bu m arosim shaxsda o ‘z in i davralarda tu ta b ilis h , m e h m o n k u tish va u n in g k o 'n g lin i o lish m a la k a s in i shakllantirgan va targ ‘ibot-tashviqot olib b orish vazifasiga k o ‘ra m adaniy-oqartuv xizm atini ado etgan. « Yas-yasun» k o 'c h m a n c h i c h o rv ad o rlar o ‘rtasid a q im izx o 'rlik m arosim i sifatida yuzaga kelgan b o ‘lib, u n ing m a ’nosi davrada o ‘tirish qoidalari dem akdir. B a’zi jo y lard a u «bo‘zaxo ‘rlik» yoki «ko ‘na o'tirishlari» deb h am yuritiladi. «Yas-yasun» sherdada o ‘tkaziladi. S herd an in g raisi, o ‘ng va chap otaliq lari (o ‘rinbosarlari) b u tu n m arosim ga rah b arlik qiladi. Eshik o g ‘asi (sherda o ‘tadigan uy x o ‘jay in i), biy va u n in g o ‘rinbosarlari berad igan buyruqlarni bajartiruvchi yasovul, kosagul (soqiy) kabi jav o b g ar shaxslar ham m arosim da m u h im vazifa bajaradilar. M aro sim n ing quyidagicha sh a rtla rd a n ib o rat q a t’iy talab lari m avjud. Ishtirokchilar: — kosagul uzatgan b o 'z a n i b ir nafasda ichib yuborishlari lozim ; — kosadagi b o ‘zani to ‘km asliklari yoki t o ‘kib yuborm asliklari shart; — doim c h o ‘kka tushib o ‘tirishlari va biy ru x satid an so ‘nggina o y o q uzatib yoki yonboshlab o ‘tirishlari m um kin; — sh erd a oxiriga q a d a r m astlik qilm ay, odob saqlashlari shart; — sh erda o ‘tirish in i faqat biy yoki eshik og ‘asi ruxsati bilangina ta rk etishlari m um kin; — biy yoki o 'rin b o sa ria rn in g topshiriqlarini so ‘zsiz ado etishlari lozim ; K osagul sh erd a ishtirokchilariga b o ‘za tu tganida turli t o ‘rtliklar a y tm o g 'i va sh erd a a ’zolari h am unga javob q aytarm og‘i shart. M aro sim d a aytilgan t o ‘rtliklarning sharti shuki, birin ch i ban d qaysi so ‘z bilan boshlansa, ikkinchi b an d ham o ‘sha so ‘z bilan b o s h la n m o g ‘i, shu asosda b an d lararo anafo ra yuzaga kelib, ritm ik- k o m p o zitsio n yaxlitlik t a ’m inlan ishi shart. M asalan, kosagul sherda ish tiro k ch ilariga b o ‘za uzata tu rib , shu nd ay m urojaat qiladi: A lyor b o llsin-ay, X o ‘ja m yor b o ‘lsin-ay. X o ‘jam bergan davlatga D u sh m an zor b o ‘lsin-ay. K o sa g u ln in g b u n d a y m u ro ja at q o ‘shiqlari tu rlic h a b o ‘lishi m u m k in , eng m u h im i, bir t o ‘rtlik qayta takrorlanm asligi lozim . B o ‘za uzatilgan kishi kosani ola tu rib , kosagulni yoki b o ‘zani alq a b juft bayt yoki ju ft to 'rtlik aytm o g ‘i, bunda ikkala bayt ham yoki to 'rtlik h a m b ir so ‘z yoki ibora bilan bosh lan m o g ‘i shart. C h u n o n c h i: B o ‘za ichdim — boshga chiqdi xum ori, Y or q o ‘ynida q o ld i b o ‘ynim tum ori. H e c h b a h o n a to p m a s edim borgani, X o ‘b b a h o n a b o ‘ldi b o ‘yning tum ori. Download Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling