D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

qizchasini o'lik yonidan olib, boshqa yoqqa yotqizayotganda, qizcha 
uyg'ondi va ko'zini ochmasdan odatdagicha duo qildi: - Xudoyo ayamdi 
daydiga davo beygin...
6-amaliy ish. “Donolar deydilarki... " mavzusida ma’rifiy matn 
tuzing. Matnda o‘zlashtirma gaplardan foydalaning. Tuzgan matningiz 
asosida o‘zlashtirma gaplaming sintaktik tuzilishi haqida ma’lumot bering.
7-amaliy ish. X.To‘xtaboyevning “Sariq devni minib” asaridan 
olingan ushbu matnni ko‘chirma gaplardagi tinish belgilarini qo‘yib 
ko‘chiring. Matndagi ko‘chirma gapli qurilmalami o‘zlashtirma gaplarga 
aylantiring.
264

---

1-variant.
Hoshim, deb chaqiradi oyim ba ’zan.
- Labbay, oyijon!
- Tomdan о ‘tin tashlab bergin.
- Xo ‘p bo ladi, oyijon, deyman-u, sekin и yoq-bu yoqqa qarayman-da: 
Oysha! - deb qichqiraman.
- Labbay, akajonl
- Tomdan о ‘tin tashlab bergin.
- Xo ‘p bo ‘ladi, akajon, - deydi Oysha.
Shunday demasa, ishlar chatoq. Och biqiniga musht kelib tushadi. 
Ishqilib oyimning gapini hech yerda qoldirmayman.
2-variant.
- Shunday qilib, Orif deb qichqiraman.
- Nima deysan, - deydi Orif uylaridan turib.
-Chiq, dars tayyorlaymiz.
-O ‘zing chiqa qol.
Orif meni chaqirayotganini oyim eshitsin deb, jo'rttaga qayta 
so ‘rayman:
-Nima deding?
-O ‘zing chiqa qol deyapman, nima, qulog ‘ing karmi?
Papkani ко ‘tarib, sekin “quyon ” bo ‘lib qolaman.
3-variant.
Mana bugun ham shunga o'xshash rejalar tuzib, Orifni chaqiraman