D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

Ravish yasalishi
1-amaliy ish. Berilgan so‘z yasash modellari asosida ravishlar hosil 
qiling. Ravishlaming yasalish modellari haqida ilmiy axborot yozing.
[ot + -cha = ravish], [sifat + -larcha = ravish], [sifat + -cha -  
ravish], [ot + -chasiga = ravish], [ot + -dek = ravish], [sifat + -ona = 
ravish], [sifat + -lay - ravish], [son + -dan = ravish].
2-amaliy ish. Matnda qo‘llangan ravishlami toping. Qo‘shma 
ravishlaming yasalish modeliga izoh bering.
Abdukarim do'stinikidagi ziyofatni bir muncha behalovatlik ichida 
o'tkazdi. Garchi uni do'stlari har yoqdan o'rab olgan b o ‘lsalar-da, 
ко ‘nglidagi yashirin fikrlar uni bu davraga begona qilib turgan edi. Bir 
mahal Shokirjonning qo'qqisdan yelkasiga q o ‘l tashlab baland ovozda 
unga so ‘z berishi uni mug ‘ambirona jilmayishga va yaxshilab gapirishga 
undadi. Zero, bir zamonlar и davralarning ,,guli“ edi, hech kimga s o ‘z 
bermay, nuqtadonlik qilardi. Biroq hozir и quruqdan-quruq arava olib
28

---

qocha olmasdi. Axir bu qadrdoni, eng yaqin do ‘stining tug ‘ilgan kuni. U 
biroz ikkilanib turdi-da, mardona so ‘z boshladi.
*
3-amaliy ish. Slayd markazida berilgan yasovchi qo‘shimcha 
yordamida ravishlar hosil qiling va bo‘sh kataklami to‘ldiring.
ILP
4-amaliy ish. Rasm asosida kundan kunga, bir tekis, istagancha, 
bolalarcha, uzundan uzoq, ertalab, shoirona, ruhan kabi yasama ravishlar 
ishtirokida matn tuzing. Matnda uchragan barcha yasama so‘zlaming 
yasalish modellarini belgilang.
Fe’l yasalishi
1-amaliy ish. Matnda qo‘llangan yasama fe’llami toping. Fe’llaming 
yasalish modellarini belgilang.
29

---

“Shodiya!” Beshtagina hatfdan tuzilgan oddiy bir tovushning bu 
qadar nafis bo'lishidan endigina o'n yetti yoshga to'layotgan yigit 
hayratga tushadi. Nainki hayratlanar, bu tovush uning qulog ‘iga muloyim 
eshitilar va и hayajonlanib takrorlardi: «Shodiya, Shodiya». Har safar 
uning ismini tilga olganda yigitning ко z oldida qizning betakror go ‘zal 
siymosi namoyon bo ‘lardi. Xayollari cheksiz ufq sari quloch yozib, yigit 
qalbi o ‘sha yoqlarda, nom a’lum vodiyda qizning qalbini axtarardi. Qiz 
benihoya maftunkor va shu qadar jozibador ediki, uning haqida 
о ‘ylashning о 'zi Mohirning xayoliga qanot baxsh etar, ко ‘z о ‘ngida ulkan 
va porloq lavhalarpaydo qilardi.
(V.Ismoilov. “Zulmat ortidan tong”)
2-amaliy ish. Fe’l yasovchi -la qo‘shimchasining ma’noviy qirralarini 
ochib beruvchi misollar topib, jadvalni to‘ldiring.