D. Q. Usmanova

X
arajatlar hisobini tashkil qilishning xuquqiy-me’yoriy asoslari quyidagi 
9.1.rasmda batafsil ko‘rsatilgan. 

---

249 
9.1-rasm. Xarajatlar hisobini tashkil qilishning xuquqiy-me’yoriy asoslari
31
 Xarajatlarning guruhlanishi. Xarajatlar hisobi buxgalteriya hisobi 
vazifalaridan kelib chiqib quyidagi elementlar bo‘yicha guruhlanadi:
9.1-jadval 
Mahsulot ishlab chiqarish xarajatlarining guruhlanishi 
Guruhlanish turi 
Xarajat turlari 
Ishlab chiqarish jarayonidagi 
Iqtisodiy o‘rniga qarab 
Asosiy va doimiy 
Tarkibiga qarab 
Kompleks va bir elementli 
Tannarxga o‘tkazish usuliga qarab 
To‘g‘ri va egri 
Ishlab chiqarish hajmiga qarab 
O‘zgaruvchan va o‘zgarmas 
YUzaga kelishiga qarab 
Doimiy va birvaqtli 
Ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etishiga 
qarab 
Ishlab chiqarish va tijorat 
Samaradorlikka qarab 
Samarali va samarasiz 
Xarajatlar 
tarkibi 
O‘zbekiston 
Respublikasida 
«Mahsulot 
(ish 
vaxizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy 
31
A.Toshpo‘latov. Buxgalteriya hisobi fani bo‘yicha o‘quv-uslubiy majmua. –T; SHqtisodiyot, 2016yil, 344 bet. 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasi qonuniga o‘zgartirish
va qo‘shimchalarkiritish haqida. 2016 yil 13 aprel. № o‘rq-404.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Mahsulot (ish va
xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy
natijalarni shakllantirish tarkibi to‘g‘risida»gi Nizom. 54- qarori. –T.: O‘zBAMA,
2017y.
«Qarzlar bo‘yicha xarajatlar» nomli 24-son BHMS
«Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning moliya xo‘jalik faoliyatibuxgalteriya hisobi
schetlar rejasi va uniqo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma» 21-BHMS

---

250 
natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi Nizom»da belgilab qo‘yilgan (9.2-
rasm).