D. S. Yarmatova, A. R. Bobojonov, A. R. Raximov

Nazorat uchun savollar

1. 
   . Tarixiy madaniy yodgorliklar qanday ahamiyatga ega?
   
2. 
   Tarixiy madaniy yodgoriiklami a 'tmishdan kelajakka yetkazish siri nitni? 3. Tarixiy madaniy yodgorlikiaming xalq xo'jaligidagi ahamiyati nima?
   

Mustaqil o'rganish uchun savollar _{ti A}
7. Iste’mol chiqindilardan xalq xo'jaligida qanday foydalaniladi? ¹

DAVLAT KADASTRI ASOS LARI 2
KIRISH 3
va vazifalari 5
O‘quv fanining maqsad 5
Fan bo'yicha talabalarning bilimi, ko'nikma va malakasiga qo'yiiadigan talablar 5
Fanning o‘quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bogdiqligi va uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi 7
1.1.Davlat kadastrining hoshqa turdosh fanlar bilan hog'liqligi va lining tarixiy rivojlanishi 8
1.2.Davlat yer kadastri mazmuni, turlari va xususiyatlari 11
3.3.O‘zbekiston hududida kadastr xizmatini rivojlantirish va ulaming yechimi 15
1.5.Kadastr xizniatini rivojlantirish muammolari va ulaming yechimi 37
2.2.Mamlakatning davlat geodezik tarmog'ini yerning sun’iy yo'ldoshi tizinii asosida barpo etish 46
O‘zbekistonda hajarilgan ishlar tajribasi 50
Analitik-grafik usul 51
(3.11) 57
Elektron planimetr bilan maydon o'lchash 57
Yerlarning strukturaviy holatini o'rganish 67
5.2, Yerlarning iqtisodiy nuqtayi nazardan joylashishiga qarab baholanishi (o‘tloqlar, yaylovlar) 72
™- (XVzTki ■ 85
3.4. Yerlami muhofaza qilishning huquqiy asoslari 91
IV bob. KO‘CHMAS MULK KADASTRINI TUZISH VA LOY1HALASHTIRISH 95
4.1. Ko'chmas mulk kadastri obyektlari, kadastr ishiga doir hujjatlar 95
Ko'chnias mu Ik kadastri xodimi quyidagilami hilishi va bajara olistii kerak 105
0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining uy-joy munosabatlarini tartibga solish sohasidagi vakolatlari 110
SERVER 113
Mulkchilik, egalik qilish munosabatlarining o'zgarishi 116
Davlat tomonidan tekinga uy-joy berish 119
V bob. BINO VA INSHOOTLAR DAV I AT KADASTRI 128
5.1.Bino va inshootlar davlat kadastri, uning mazmuni va ahamiyati 128
5.2.Bino va inshootlami davlat ro‘yxatidan _t. ■ . : _r;.₅j . o‘tkazish tartibi 135
6.1. Davlat suv kadastri va uning umumiy mazmuni 143
6.2.Davlat о‘rm on kadastri ^; 153
6.4. Temiryo'l kadastri 171
6.5. Foydali qazilma boyliklari kadastri 186
7.1.Ishlab chiqarish va iste’mol chiqindilari kadastri 195
7.2.Geoaxborot tizimlari va shaharsozlik kadastri 202
>i! 7.3. Tarixiy madaniy yodgorliklar kadastri 208
VIII bob. O'SIMLIK VA HAYVONOT DUNYOSI KADAStRI 225
8.1.O‘simlik va hayvonot dunyosi kadastri mazmuni 225
8.2.Avtomobil yo'llari va geodeziya hamda kartografiya davlat kadastrlari 228
/ F0YDALAN1LGAN ADABIYOTLAR 235
bolslK.ru 237

2. 
   Shaharsozlik kadastri qanday tartibga solinadi?
   
3. 
   Tarixiy madaniy yadgoriiklar qanday ahamiyatga ega?
   
4. 
   Tarixiy madaniy yodgoriiklami о ‘tmishdan kelajakka yetkazish siri nima ? S. Tarixiy madaniy yodgorlikiaming xalq xo'jaligidagi ahamiyati nima?
   

VIII bob. O'SIMLIK VA HAYVONOT
DUNYOSI KADAStRI

1. 
   O‘simlik va hayvonot dunyosi kadastri mazmuni
   

O'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri foydalani- ladigan, mintaqadagi ekologik muhitga ta’sir ko'rsatadigan yoki kamyob va turi yo'qolib ketish xavfi ostida turgan yowoyi liolda o'suvchi tomirli o'simliklar va qo'ziqorinlarning hamma turlarini hisobga oladi. Davlat kadastrini yurituvchi organlar, o'simlik dunyosidan foydalanuvchi yuridik shaxslar: qishloq xo'jaligida band bo'lgan yerlarda qishloq xo'jaligi korxonalari, muassasalar va tashkilotlar; davlat o'rmon fondi yerlarida o'rmon xo'jaligi korxonalari; zaxiralardagi yerlarda korxonalar. muassasalar, tash­kilotlar, joylardagi davlat hokimiyatining vakolatli organlari: o'simliklarning kamyob va yo'qolib borayotgan, dorivor oziqbop va manzarali turlari bo'yicha respublikaning butun hududida O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi o'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri subyektlari hisoblanadilar.
O'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri davlat hoki- miyati va boshqaruvi organlarini, manfaatdor yuridik va jismoniy shaxslarni kadastr axboroti bilan ta’minlashga mo'ijallanilgan.
Quyidagilar o'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastrini asosiy prinsiplari hisoblanadi: respublikaning butun hududida o'simlik dunyosining barcha obyektlarini davlat kadastri bilan qamrab olish; axborotni to'plash, qayta ishlash texnologiyasi va taqdim etish usulining yagonaligi; davlat kadastrini yuritishni markazlashtirilgan tartibda boshqarish; davlat kadastrlari yagona tizimi talablarini ta'minlash; kadastr axborotini to'Idirish va yangilashning ishonchiligi va uzluksizligi.
O'simlik dunyosi obyektlarini davlat tomonidan hisobga olish va ulardan foydalanish o'simlik dunyosi davlat kadastrining asosiy vazifasi hisoblanadi. O'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri: obycktlarni ro'yxatga olishni, ular sonini hisobga olishni va ulardan foydalanish sifatini, obyekllarni iqtisodiy baholashni, kadasir axborotini tizimlashtirishni, saqlashni. yangilashni va uni manfaatdor foydalanuvchilarga tegishli shakllarda va hajmlarda belgilangan tanibda tezkor berishni o‘z ichiga oladi. Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari kadastr axborotidan bepul foydalanadilar, manfaatdor yuridik va jismoniy shaxslar qonun hujjatlarida belgilangan miqdorda haq to’lab foydalanadilar.
0‘simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastrini yuritish budjeti mablag'lari hisobiga amalga oshiriladi. 0‘simlik dunyosi obyektlarining davlat hisobi va davlat kadastrini yurituvchi barcha tashkilotlar mablag* bilan ta’minlanishi kerak.
0‘zbekiston Respublikasi o‘simlik dunyosi obyektlarining davlat kadaslrida quyidagi guruhlarga birlashtirilgan yovvoyi o'simliklarning har bir luri bo'yicha ma’lumotlar mavjud bo'ladi: yovvoyi holda o'sadigan dorivor va manzarali, shuningdek, oziq- ovqat sifatida foydalaniladigan o‘simliklar; texnik maqsadlarda foydalaniladigan yovvoyi o'simliklar; tabiiy yaylovlar va pichan- zorlardagi o‘simliklar; yovvoyi o'simliklarning kamyob vayo'qolib ketish xavfi ostida turgan turlari. Kadastr obyektlarining har bir guruhida quyidagi ma’lumotlar mavjud bo'ladi: obycktlar guruh- larining maqomi; o’simliklar dunyosi (yaylovlarning turlari); kcng tarqalishi (hududiy taqsimlanishi); mahsuldorligi; iqtisodiy baholanishi; foydalanilishi.
0‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tomonidan ishlab chiqilgan «0‘zbekiston oliy o'simliklarining ta’rifnomasi», shu­ningdek, dalani tckshirish ma’iumotlari o'simlik dunyosi obyekt­larining davlat kadastrini tuzish uchun axborot manbayi hisobla- nadi. 0‘simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri axboroli uzluksiz yangilashini ta’minlovchi axborotning asosiy va joriy turlarni o‘z ichiga oladi.
O'simlik dunyosi obyektlari davlat kadastrining asosiy (birlam- chi) to'rini yurilishda obyektlar birlamchi ro'yxatdan o'tkaziladi (xatlanadi). Joriy turda asosiy tur o'tkazilgandan keyin yuz bergan barcha keyingi o'zgartirishlar qayd etiladi va kadastrga kiritiladi. Ro'yxatdan o'lkazish. hisobga olish va baholash axboroli o'simlik • lar dunyosi to'g'risidagi jami kadasir axborotini tashkil etadi. Ush- bu axborot alifbo-raqamli (matnlar, jadvallar) va chiziqli (xaritalar, sxemalar) shakllarida, an'anaviy va avtomatlashtirilgan variantlarda taqdim etiladi.
O'simlik dunyosi obyektlarining davJat kadastri Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasi tomonidan quyidagi ma’muriy-hududiy darajalarda: birlamchi darajada o'simlik dunyosi obyektlarning davlat kadastri subyektlarining vakolatli shaxslari tomonidan; mintaqaviy darajada Qoraqalpog'iston Respublikasi Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasining kadastr xizmati va tabiatni muho­faza qilish viloyat qo'mitalarining vakolatli shaxslari tomonidan; respublika darajasida 0‘zbekiston Respublikasi Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasining kadastr xizmati tomonidan yuritiladi.
O'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri subyektlari darajasida vakolatli shaxslar: yowoyi holda o'suvchi o'simliklarni ro'yxatga oladi, ularning soni, sifati va bahosi to'g'risidagi axbo- rotni yig'adi, kadastr kitobini yuritadi, o'simliklarning turlar bo'yicha tarqalishining kadastr rejasini tuzadi va mintaqaviy darajada zarur kadastr axborotini beradi.
Mintaqaviy darajada vakolatli shaxslar kadastrini yuritishda subyektlarga uslubiy yordam ko'rsatadi, tushayotgan axborotni tahlil qiladi, taqdim etilgan ma’lumotlarning ishonchligini baho- laydi, Qoraqalpog'iston Respublikasi va viloyatlar bo'yicha yowoyi o'simliklarning ro'yxatini va yowoyi o'simliklarning turlar bo'yi­cha joylashishi hududiy sxemalarini tuzadi. hisobotlar tuzadi ham- da ularni har yili l-mangacha belgilangan shaklda Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasiga taqdim etadi. O'zbekiston Respublikasi Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasining kadastr xizmati respublika darajasida: o’simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri yuritilishini muvofiqlashtiradi; me’yoriy-uslubiy hujjatlar- ni ishlab chiqadi; kadastr yuritilishi ustidan nazorat qiladi; viloyat kadastr hisobotlarini tizimlashtiradi; kadastr xizmatlarini moddiy- texnik ta’minlaydi; o'simlik dunyosi obyektlari davlat kadastrining avtomatlashtirilgan axborot tizimini ishlab chiqadi; manfaatdor yuridik va jismoniy shaxslarning kadastr materiallaridan foydala- nishi tartibi va shartlarini belgilaydi; zarur kadastr axborotini
Davlat kadastrlarining yagona tizimiga beradi. O'simlik dunyosi obyektlarim davlat yo'li bilan hisobga olish: yowoyi holds o'suvchi dorivor va manzarali, oziq-ovqat niaqsadida foydalaniladigan o'simliklar bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi hamda Qishloq va suv xo'jaligi vazirligi hu/uridagi O'rmon xo'jaligi bosh boshqarmasi tomonidan; texnik maqsadlarda foydalaniladigan yowoyi o'simliklar bo'yicha «Yergeodezkadastr» davlat qo'mitasi tomonidan; yowoyi o'simliklarning kamyob va yo'qoiib ketish xavfi ostida turgan turlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tomonidan yuritiladi.
O'simlik dunyosi obyektlarining davlat hisobini yurituvchi vazirliklar va idoralar o'simlik dunyosi obyektlarining davlat kadastri bo'yicha zarur axborotni Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasi tomonidan belgilangan shakl, hajm va muddatlarda Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasiga taqdim etadilar.
O'simlik dunyosining ishlab chiqiladigan kadastr axboroti ishonchihgi uchun Davlat tabiatni muhofaza qilish qo'mitasining kadastr xizmati, o'simliklarning davlat tomonidan hisobga olinishi yurituvchi vazirliklar va idoralarning vakolatli shaxslari qonun hujjatlariga muvofiq javob bcradilar.