Subsidiya — davlat tomonidan aniq maqsad yo‘lida ishlatish uchun
korxonalarga ajratiladigan yordam puli (11.1-rasm). Davlat iqtisodiyot
uchun muhim, lekin serxarajat ishlarni bajarish uchun korxonaga pul
ajratadi, bu pul xarajatlarni butunlay yoki qisman qoplash uchun beriladi.
Masalan, jahon bozoridagi narxni ushlab turish uchun bozorga qo‘shimcha
tovarlarni chiqarmaslik zarur bo‘lganda, davlat o‘z tovarini zaxiraga o‘tkazib
turgan firmalarga subsidiya berib tovarlarni saqlab turish xarajatlarini
qoplaydi. Zarur bo‘lganda tashqaridan xomashyo kiritib, tashqariga tayyor
mahsulot chiqaruvchi korxonalar ham subsidiyadan bahramand bo‘ladilar.
Davlat texnika yangiliklarini joriy etish, resurslarni tejash, atrof-
muhitni muhofaza qilish, kapitalni iqtisodiyoti sust rivojlangan
hududlarga joylashtirish, eksport potensialini oshirish dasturlarini ishlab
chiqadi. Bu dasturlardagi davlat tavsiyalariga binoan ish tutgan
korxonalar davlatdan subsidiya oladilar.
Davlat bojxona puli (to‘lovi), litsenziyalar (ruxsatnomalar) va
eksport kvotalari (miqdori)ni belgilaydi.
1
Amir Temur tuzuklari, Toshkent. 1991, 67-bet.
115
Do'stlaringiz bilan baham: |
