Davlat yuridik universiteti xalqaro huquq va inson huquqlari kafedrasi ismoilov yoqubjon isroiljon o

daromadli mamlakatlarga kreditlar va boshqa moliyaviy yordamlar beradi, XTA 
esa dunyoning eng qashshoq mamlakatlariga grantlar va imtiyozli kreditlar 
beradi. 
Bitim moddalarida Jahon bankining maqsadi, vazifalari va boshqaruv 
tuzilmasi bayon etilgan. Shuningdek, ular Bankning moliyalashtirish operatsiyalari 
uchun huquqiy asoslarni, jumladan, qarz olish va kreditlash shartlarini, loyihalarni 
tanlash va amalga oshirish tartiblarini belgilaydi. 
Bitim moddalarida qayd etilganidek, Jahon bankining asosiy maqsadlari unga 
a'zo mamlakatlarda iqtisodiy rivojlanishga ko'maklashish va qashshoqlikni 
kamaytirishdan iborat. Bank bunga infratuzilma, qishloq xoʻjaligi, sogʻliqni saqlash, 
taʼlim va ekologik barqarorlik kabi sohalardagi rivojlanish loyihalarini 
moliyalashtirish va texnik yordam koʻrsatish orqali erishadi. 
Jahon bankining boshqaruv tuzilmasi Xalqaro valyuta jamg‘armasiga 
o‘xshash bo‘lib, boshqaruv kengashi va Ijroiya kengashidan iborat. Boshqaruvchilar 
Kengashi har bir aʼzo davlatdan bitta gubernator va bitta muqobil gubernatordan 
iborat boʻlib, ular Bank siyosati va yoʻnalishi uchun umumiy javobgarlikka ega. 
Ijroiya kengashi bankning kundalik boshqaruvi uchun mas'ul bo'lib, u a'zo davlatlar 

---

15 
tomonidan tayinlanadigan yoki mamlakatlar guruhlari tomonidan saylanadigan 25 
nafar direktordan iborat. 
Shartnoma moddalari, shuningdek, Jahon bankining ovoz berish huquqi va 
aksiyadorlik tuzilmasini belgilaydi. Har bir aʼzo davlatning ovoz berish huquqi 
bankka qoʻygan moliyaviy hissasi miqdori bilan belgilanadi, ovoz berish huquqining 
eng katta ulushi Amerika Qoʻshma Shtatlariga tegishli 
Umuman olganda, Jahon banki Bitim moddalari bankning o‘z a’zo 
mamlakatlarida iqtisodiy rivojlanishga ko‘maklashish va qashshoqlikni 
kamaytirishdagi roli hamda ushbu maqsadlarga erishishda a’zo davlatlar va boshqa 
xalqaro tashkilotlar bilan hamkorligi uchun huquqiy va tashkiliy asoslarni 
ta’minlaydi. 
Jahon bankining Bitim moddalariga ular birinchi marta qabul qilinganidan 
beri bir necha bor o‘zgartirishlar kiritilgan, eng oxirgisi 2010-yilda. Tuzatishlar 
jahon iqtisodiy va siyosiy manzarasidagi o‘zgarishlarni, shuningdek, Bankning 
ustuvor yo‘nalishlari va faoliyatidagi o‘zgarishlarni aks ettiradi. Bugungi kunda 
Jahon banki xalqaro taraqqiyotning asosiy ishtirokchisi bo‘lib, dunyoning