Davlat yuridik universiteti xalqaro huquq va inson huquqlari kafedrasi ismoilov yoqubjon isroiljon o
Download 416.88 Kb. Pdf ko'rish
|
Davlat tashqi qarzining xalqaro-huquqiy tartibga solinishi
|
Jamg'armasida muhokama qilingan Davlat qarzini qayta tashkil etish mexanizmi
35 (SDRM) 12 kabi ko'p tomonlama asosni qabul qilish orqali yengish mumkin. Umuman olganda, Gelpernning maqolasida suveren qarzni restrukturizatsiya qilishning amaldagi qonunchilik bazasiga tanqidiy baho berilgan va ayrim asosiy cheklovlar va muammolarni hal qila oladigan yangi yondashuv taklif etilgan. Maqola suveren qarzni qayta tuzish bo'yicha munozaralarga sezilarli ta'sir ko'rsatdi va ilmiy va siyosiy doiralarda keng iqtibos sifatida keltirildi va muhokama qilindi. Gelpern maqolasining asosiy hissalaridan biri suveren qarzni qayta tuzishga yanada tizimli va avtomatik yondashish zarurligiga urgʻu berilganligi boʻlib, bu koʻproq huquqiy ishonchni taʼminlaydi va obligatsiyalar egalarining opportunistik xatti- harakatlari doirasini kamaytiradi. Maqolada, shuningdek, jamoaviy da'volar va sud jarayonini avtomatik ravishda to'xtatib turishning muhimligi ta'kidlangan, bu esa to'xtab qolishlarning oldini olishga va qayta qurish jarayonini tartibli ravishda ta'minlashga yordam beradi. Biroq, Gelpern taklifining ba'zi tanqidchilari mavjud qonunchilik bazasi bilan yuzaga kelishi mumkin bo'lgan ziddiyatlar va suveren qarz bozorining ishlashiga ta'siri haqida xavotirlarni ko'tarishdi. Ularning ta'kidlashicha, taklif etilayotgan qonunchilikka asoslangan yondashuv investorlar ishonchining pasayishiga va qarz olish xarajatlarining oshishiga, shuningdek, investorlarning suveren qarzga ega bo'lish istagining pasayishiga olib kelishi mumkin. Ayrim olimlar tomonidan ko‘tarilgan yana bir masala – suveren qarzni qayta tuzishning har qanday yangi qonunchilik bazasida qarzdor mamlakatlar va kreditor mamlakatlar manfaatlarini muvozanatlash zarurati. Qarzdor mamlakatlar tizimliroq va avtomatik yondashuvdan foyda olishlari mumkin, bu sud jarayoni xavfini kamaytiradi va ko'proq huquqiy ishonchni ta'minlaydi, ammo kreditor mamlakatlar o'z investitsiyalarini qaytarish qobiliyatiga potentsial ta'sir qilishdan xavotirda bo'lishi mumkin. Ushbu xavotirlarga qaramay, Gelpernning maqolasi suveren qarzni qayta tuzish bo'yicha munozaralarga sezilarli ta'sir ko'rsatdi va ushbu mavzu bo'yicha keyingi tadqiqotlar va siyosat muhokamalarini rag'batlantirdi. Maqola, 12 https://sdrm.sacem.fr/en 36 shuningdek, SDRM va Mas'uliyatli suveren kreditlash va qarz olish tamoyillari kabi yangi qonunchilik asoslari va tashabbuslarini ishlab chiqishga hissa qo'shgan bo'lib, ular suveren qarzni qayta tuzishning huquqiy asoslarini takomillashtirish va qarzdorlar va kreditorlar o'rtasida katta mas'uliyat va hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan. Gelpernning maqolasi bilan bir qatorda, masalaning turli jihatlariga alohida e’tibor qaratilayotgan suveren qarzni restrukturizatsiya qilishning huquqiy asoslari bo‘yicha adabiyotlar ko‘paymoqda. Ayrim olimlar, ayniqsa, reyting agentliklari va boshqa vositachilar roliga nisbatan, suveren qarz bozorida oshkoralik va mas'uliyatni oshirish zarurligini ta'kidlaydilar. Boshqalar esa kreditorlarni muvofiqlashtirish va yuklarni taqsimlash muhimligini, shuningdek, har qanday yangi qonunchilik bazasida qarzdor va kreditor mamlakatlar manfaatlarini muvozanatlash zarurligini ta’kidlaydilar. Bu boradagi asosiy bahs-munozaralardan biri, birinchi navbatda, shartnoma huquqi va suveren immunitet tamoyiliga asoslangan amaldagi qonunchilik bazasi davlat qarzlarini restrukturizatsiya qilish bilan bog‘liq muammolarni hal qilish uchun yetarlimi, degan savol bo‘ldi. Ayrim olimlarning ta’kidlashicha, amaldagi qonunchilik bazasi eskirgan va yetarli emas, shuningdek, yanada huquqiy ishonchni ta’minlash, yanada samarali va adolatli qayta qurishga ko‘maklashish uchun xalqaro huquqqa asoslangan yangi qonunchilik bazasi zarur. Boshqalar esa, mavjud qonunchilik bazasi yetarli ekanligini va har qanday yangi qonunchilik bazasi shartnoma huquqi va suveren immunitetni hurmat qilish tamoyillariga asoslanishi kerakligini ta'kidladilar. Ularning ta’kidlashicha, mavjud qonunchilik bazasidagi muammo huquqiy hujjatlarning yo‘qligida emas, balki ularni samarali amalga oshirish uchun qarzdorlar va kreditorlar o‘rtasida siyosiy iroda va hamkorlikning yo‘qligidadir. Bu xilma-xil fikrlarga qaramay, olimlar va siyosatchilar o‘rtasida davlat qarzini qayta tuzilish masalasi murakkab va jiddiy masala ekanligi, buning uchun har tomonlama va ko‘p qirrali yondashuv zarurligi to‘g‘risida keng konsensus mavjud. Bunday yondashuv huquqiy, iqtisodiy va siyosiy choralarni, shuningdek, 37 oshkoralikni, hisobdorlikni va qarzdorlar va kreditorlar o'rtasidagi hamkorlikni o'z ichiga olishi kerak. Download 416.88 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|