Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti raqamli iqtisodiyot kafedrasi

2012-yil kapital investitsiyalar tarkibi
5-diagramma

Manba: www.stat.uz Statistik ma‘lumotlarga ko‗ra, 2012-yilda xorijiy investitsiyalar va kreditlar hissasi 4,7 trillion so‗mdan oshdi, bu resurslar umumiy hajmining 21,6 foizi demakdir. Shundan 45,4% investitsiya kiritmalari sanoatni, 27,7 foizi transportni,
10,2 foizi esa aloqani rivojlantirishga yo‗naltirildi.
Respublikamizda investitsiyalar hajmini o‘sishi va ularni moliyalashtirish manbalari tarkibidagi o‘zgarishlar tendensiyasiga e‘tibor qaratsak, so‘ngi yillarda mamlakatimiz iqtisodiyotiga jalb etilayotgan investitsiyalarning yalpi ichki mahsulotdagi ulushi barqarorlashayotganiga guhox bo‘lamiz.
Quyidagi diagrammada investitsiyalar bo‘yicha rasmiy ma‘lumotlar iqtisodiy faollik o‘sishining ijobiy tendensiyasini ko‘rsatmoqda. Mamlakatimizni isloh etish va rivojlantirish bo‘yicha samarali strategiyaning izchil va aniq maqsadli amalga oshirilayotgani natijasida, jahon iqtisodiyotida jiddiy muammolar mavjudligiga qaramay, 2007-2012-yillarda YaIMning o‘sish sur‘ati 8-9.5% oralig‘ida saqlab qolindi. YaIMda jami investitsiyalarning ulushi 2009-yilda katta ulushni tashkil etgan va jami investitsiyalarda markazlashgan investitsiyalarning ulushi kamayish tendensiyasiga ega. Bunday holat ijobiy baholanadi.


O’zbekiston iqtisodiyotida investitsiyalar dinamikasi.
6-diagramma

Manba: “Bozor, Pul va Kredit” jurnali, 2013-yil, 11-son
Chunki davlat investitsiyalari ulushining kamayishi nodavlat tuzilmalar faolligining ortishi, ya‘ni mamlakat aholisi va korxona mablag‘‘lari hamda to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar hajminig oshishi bilan izohlash mumkin.
2013 yilning yanvar-dekabrida respublikada asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalarning umumiy miqdori milliy valyutada 27557,3 mlrd. so‘mni yoki AQSh dollaridagi ekvivalent hajmda 13,2 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. Bu 2012 yilning yanvar-dekabriga nisbatan 11,3% ga ko‘p degani. 2012-yilda esa bu ko‘rsatkich milliy valyutada 22067,0 mlrd. so‘mga yoki 11,7 mlrd AQSH dollariga teng bo‘lib, u 2011 yilga nisbatan 11,6% ga o‘sgan.
Mamlakatimiz iqtisodiyotida kapital qo‘yilmalar tarkibida markazlashmagan invetitsiyalar miqdorining ortib borayotgani bozor iqtisodiyotiga xos tendensiya bo‘lib, aholi va korxonalar mablag‘‘larining ortishi hamda ushbu mablag‘‘larning investitsiya qilib kiritilishi mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalar 2012-yilda 22067,0 mlrd. so‘mni, 2013-yilda 27557,3 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Jami investitsiyalar tarkibida korxona va aholi mablag‘‘lari hissasi 2012-yilda 50,8% ni, 2013-yilda esa 53,1% ni tashkil etgani gapimizning yaqqol isbotidir.