Dərslik I hiSSƏ Azərbaycan Respublikası Təhsil
Download 4.83 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Q oyunların ağız südünün kim yəvi tərkib i (E.M .Hüseynov, 2011)
- Cədvəl 23. Qoyun və keçilərin südünün kimyəvi tərkibi və məhsuldarlığı (E.M.Hüseynov, 2011)
- 9.7. Immunokompotent hüceyrələr və onların funksiyaları
- Makrofaqlann immunoloji reaksiyalarda rolu Funksiyası Həyata keçirilmə mexanizmi immunoloji reaksiyada əhəmiyyəti
- Monositar makrofaqların səthi reseptorlan Reseptorlar Liqandlan Funksiyaları
- Mikroblann faqositozunda və adaptiv immunoloji cavabm induksiyasında iştirak edir Tələ
- Bakteriyalarm və maya göbələklərinin tutulması, apoptik hüceyrələrin tapılması CD 14
299 70,19%, 7-ci gündə isə 19,55% təşkil edir. Ümumiyyətlə, ağız südü və südün sintezi, onun morfoloji və kimyəvi tərkibi irsi xarakter daşımaqla, nəsildən nəsilə verilir. Məsələn, südün yağlılıq faizi qoyun cinslərində-6,7, keçilərdə- 4,1, inəklərdə-3,5-4, camışlarda-7,-8, su itilərində isə 40-50% təşkil edir. Bu göstərici yalnız yemlərin tərkibindən asılı olaraq nisbətən dəyişilə bilir. Qoyun və keçilərin ağız südündə süd vəzində plazmatik hüceyrələr tərəfindən sintez olunan immunoqlobulinlərin 3 sinifi-IqÇ, İqA və İqM-mövcuddur. Lakin onların əsas kütləsini İqÇ-təşkil edir. Süddə isə əsasən IqA və İqM daha üstünlüyə malikdir. Doğumdan sonra 1-ci gündən başlayaraq 10-cu günə qədər inəklərin ağız südündə ümumi zülalın miqdarı - 13,2-4,3%-ə, protein-7,3-l,0%-ə qədər azalır. Bu zaman immunoqlobulin siniflərinin miqdarı da azalaraq, 1-ci gün ağız südündə İqÇı-6000, İqÇ2-200, İqM-400 və İqA-300 olduğu halda, süddə onların miqdarı müvafiq olaraq - 50,2,5,8 mq/100 ml olur, doğumdan bir neçə saat sonra isə süd proteininin miqdarı kəskin surətdə azalır (Mielke, 1979). E.A.M arqusa görə (1972) 1-cı sağımda inəklərin ağız südündə immunoqlobulinlərin fraksiyası ümumi serum zülallarının 63,4%-ni, 2 və 3-cü sağımda - 57,6-50,3%-ni, 6-cı sağımda isə 38,0%-ni təşkil etmişdir. Buna görə də buzovlara
Çünki ağız südünü qəbul edənə qədər onlann qan zərdabında immunoqlobulinlərin (İqÇı, IqÇə) yalnız izi müşahidə edilir. O nlar yalnız ağız südü qəbul etdikdən sonra buzovların qanında mövcud olur. Təbii kolostral immunitetin kolibakterioza və salmonelloza qarşı yeni doğulmuş heyvanlarda davamlılığın artırılmasında çox böyük rolu vardır.
İlk dəfə olaraq P.Erlix (1982) mü əyyən etmişdir ki, ritsin, abrin adlı zəhərli maddələr və botulizm törədici sinin toksini ilə immunizasiya olunmuş siçanların yeni doğulmuş balalarında həmin zəhərli maddələrə və toksinə yüksək davamlılıq yaranır. Həmin davamlılıq yalnız doğumdan sonra ananın ağız südü ilə verilən anticismlərin təsirindən yaranır. Sonralar isə müəyyən edilmişdir ki, salmonellyoz, brusellyoz, vərəm, dabaq, kolibakterioz və s. xəstəliklərin törədicilərinə qarşı peyvənd olunmuş inəklərin ağız südü ilə balaya verilən immunoqlobulinlər onlarda süni kolostral immunitet yaradır. Peyvənd edilmiş boğaz heyvanlar dan (inək, qoyun, donuz) doğulan buzov, quzu və çoşkalarda salmonellyoz, kolibakterioz və quzuların anaerob dezinteriyasma qarşı süni kolostral im munitet yaranır. Taunla xəstələnib sağalmış, yaxud tauna və Aueski xəstəliyinə qarşı peyvənd edilmiş donuzların çoşkalannda da yaranan kolos tral immunitet onları xəstələnmədən qoruyur. V.Q.Kotov və A.Q.Şaxov (1973) 24 baş boğaz donuzu doğumdan .40-50 gün əvvəl qızılyel, leptospiroz və Aueski xəstəliyinə qarşı kompleks vaksinasiya etdikdən sonra doğulan çoşqalarda ağız südünü əmdikdən sonra süni kolostral immunitetin yaran masını eksperimental olaraq sübut etmişlər. Müəyyən edilmişdir ki, inəklərin boğazlığın sonuncu dövründə kolibakterioza qarşı vaksinasiya edilməsi yeni doğulan buzovların həmin xəstəliyə qarşı profilaktikasında çox mühüm rol oynayır. Kolibakterioza qarşı peyvənd edilmiş inəklərin ağız südündə ilk 300 sağım zamanı E.coli-yə qarşı O və OK antigenlərinə görə aqqlyutininlərin titri-1:640-1:1280 olur. Baytarlıq təbabəti alimləri yeni doğulmuş buzov, quzu, dayça və çoşkalann infeksion xəstəliklərə qarşı davamlılığmın artırılması probleminin həll edilməsində heyvanların boğazlıq dövründə vak- sinasiya olunmasına hazırda çox böyük önəm verir və bu mütərəqqi üsuldan geniş istifadə edirlər. K olostral immunitetdə çox böyük rol oynayan ağız südünün (qoyunLar- da) kimyəvi tərkibi,, adi südün (laktasiyamn 10-cu günündən başlayaraq) tərkibindəki mikro-makro elementlər, kazein (yalnız südə məxsus olan zülal), laktoza (yalnız süddə olan şəkər), yağ, vitaminlər və immunoqlobu- linlərlə çox zəngin olması ilə fərqlənir və genefonddan (müxtəlif cinslərdən) asılı olaraq genetik xarakter daşımaqla müayinə zamam nisbətən fərqli nəticələr müşahidə olunur. Almlər belə nəticəyə gəlmişlər ki, müxtəlif növ məməli heyvanların südünün kimyəvi tərkibinin bir-birindən əsaslı surətdə fərqli olması genetik aspektdə baş verməklə xüsusi genlər (quruluş, nəzarət, funksional və s.) tərəfindən həyata keçirilir və tənzimlənir. Qoyunların ağız südü və südünün xassələri, kimyəvi tərkibi, immun sistemin formalaşmasında və quzuların yoluxucu xəstəliklərə qarşı rezistentUyimn artırılmasında ağız südünün immunobilloji rolu və immunoqlobulinlərin miqdarca dəyişilmə dinamikası haqqındakı məlumatlar ölkəmizdə ilk dəfə olaraq tədqiqatçı-alim E.M.Hüseynov (1968-2011) tərəfindən daha geniş və ətraflı öyrənilmişdir (cədvəl 22,23,). Həmin məlumatlar onun qoyunların mastitlərinin etioloji, epizootoloji, kliniki, patomorfoloji xüsusiyyətlərinin, diaqnostikas və mübarizə tədbirlərinin öyrənilməsi sahəsində uzun müddət (40 üdən artıq) apardığı eksperimental fundamental-tətbiqi xarakterli elmi tədqiqatların nəticələri və topladığı müvafiq dünya ədəbiyyatına istinadən əldə edilmişdir.
Göstəricilər Köhnə vahidlərlə norma
Fərq əmsalı
Beynəlxalq vahidlər sistemində (BS) norma Vahidlər q %
Minimal və maksimal mənalar Vahidlər
(q/i) Minimal və maksimal mənalar
Ü m u m i z ü l a l 5 , 2 - 2 1 , 5 1 0 5 2 , 0 - 2 1 5 , 0 İ m m u n o q l o - b u l i n h C 1 , 2 - 1 6 , 4 1 0
1 2 , 0 - 1 6 4 , 0 t m m u n o q l o - b u l i n h M 0 , 1 8 - 4 , 8 1 0 1 , 8 - 4 8 , 0 İ m m u n o q l o - b u l i n h A 0 , 0 9 0 - 1 , 7 2 8 1 0
0 , 9 - 1 7 , 3 K a z e i n 4 , 0 - 6 , 5 1 0
4 0 , 0 - 6 5 , 0 Y a *
5 , 3 - 1 5 , 4 1 0
5 3 , 0 - 1 5 4 , 0 L a k t o z a 2 , 0 3 - 4 , 4 8 2 9 , 2
m m o l / q 5 9 , 3 - 1 3 0 , 8 301 - l a k t o q l o b u l i n 1 . 0 1 - 1 , 6 5 1 0 1 0 , 1 - 1 6 , 5 - l a k t o a l b u m i n 0 , 9 - 4 , 5 2 1 0 ___
9 , 0 - 4 5 , 2 A l b u m i n 0 , 4 - 0 , 6 1 0
4 , 0 - 6 , 0 F o s f o r M q % 5 0 , 0 - 1 9 0 , 0 0 , 3 2 3 m m o l / q 1 6 , 2 - 6 1 , 4 M a q n e z i u m 6 , 0 - 3 0 , 0 0 , 4 1 1 2 , 4 7 - 1 2 , 3 N a t r i u m 2 5 , 0 - 4 3 , 6 0 , 4 4
1 1 , 0 - 1 9 , 1 K a l i u m 6 2 , 0 - 2 3 0 , 0 0 , 2 5 6 1 5 , 9 - 5 8 , 9 K o b a l t m k q % 0 , 1 1 8 - 0 , 1 3 0 0 , 1 6 9 m k m o U 1 0 , 0 2 - 0 , 0 2 2 M a n q a n 2 1 4 , 0 - 2 3 6 , 0 0 , 1 8 2 3 8 , 9 - 4 2 , 9 D ə m i r 1 1 6 , 0 - 3 4 6 , 0 0 , 1 7 9 2 0 , 8 - 6 1 , 9 M i s
3 2 , 0 - 2 7 2 , 0 0 , 1 5 7 5 , 0 2 - 4 2 , 7 S i n k
3 0 , 0 - 3 1 6 , 0 0 , 1 5 3 4 , 6 - 4 8 , 3 V i t a m i n - A 1 , 2 - 5 8 , 0 0 , 3 5
0 , 0 4 2 - 2 , 3 0 K a r o t i n 2 , 0 - 4 , 0 0 , 0 1 9 0 , 0 3 8 - 0 , 0 7 6 V i t a m i n - E m q / 1 1 3 , 3
2 , 3 3 0 , 6
V i t a m i n - C
1 8 0 , 0 - 1 0 0 , 0 0 , 0 5 7 m m o l / 1 0 , 1 - 0 , 5 7 V i t a m i n - B ı 1 , 0 - 1 , 2 2 , 6 9 m k m o l / 1 2 , 9 6 - 3 , 5 5 V i t a m i n - В з M k q % 2 6 2
0 , 0 4 5 m k m o l / 1 1 1 , 8 V i t a m i n - B 4 M q % 7 7 , 0 - 1 0 3 , 0 0 , 0 8 2 m m o l / l 6 , 3 1 - 8 , 4 5 V i t a m i n - B i 2 m k q / 1 5 , 0 - 2 3 , 0 0 , 7 4
m m o l / 1 3 , 7 - 1 7 , 0 Cədvəl 23. Qoyun və keçilərin südünün kimyəvi tərkibi və məhsuldarlığı (E.M.Hüseynov, 2011) H e y v a n ı n n ö v ü S ü d ü n t ə r k i b i , % Q u r u m a d d ə lər L a k ta s iy a m ü d d ə tin d ə o r ta m ə h s u ld a r h q , k q Y a ğ Z ü la lla r L a k - to z a
(sü d ş ə k ə ri) M in e
ra l m a d d ə lər C ə m i
O c ü m lə d ə n K a z e - in (sü d
z ü la lı) A l b u m in və
lin lər Q o y u n l a r 6 , 7
5 , 8 4 , 6
1 ,2 4,6
0 , 8 1 7 , 9
1 5 0 K e ç i l ə r 4 , 1 3 , 5
2 , 8 0 , 7
4 , 6 0 , 8
1 8 , 0 2 5 0
9.7. Immunokompotent hüceyrələr və onların funksiyaları İmmun sistemin əsas immunokompotent hüceyrələri (İKH) monosit-fa- qosit sistemini təşkil edən mikrofaqlar (neytrofil qranulositlər) və makrofaq- lardan (monositlər və toxuma m akrofaqlan), köməkçi hüceyrələrdən, T və P limfositlərdən ibarət olmaqla, immun cavab reaksiyasının yaranmasında
onlar əsas prioritet amillər hesab olunur. Qan və limfa damarlarının endoteli, qaraciyərin Kuper (ulduzvari retikuloendotelial), limfa düyün lərinin Langerhans (dendrit) hüceyrələri, fibrioblastlar və histotitbr də faqositar fəallığa m alik olmaqla, orqanizmə daxil olan yabançı və patogen amillər məhv edirlər. Həmin amillər məhv edildikdən sonra onlar öz həyat fəaliyyətinin məhsulları ilə birlikdə ağ ciyərlər, dəri, böyrəklər, öd və selikli qişalar vasitəsilə orqanizmdən ixrac olunur.
- qanın başqa şəkilli elementləri kimi sümük iliyində polipotent və totipotent kötük hüceyrələrindən əmələ gəlməklə, hə min hüceyrələrdən aynlan monositar sırası sümük iliyində monoblast və promonosit mərhələlərini keçdikdən sonra monositlərə çevrilir və qan dövranına daxil olur. Monositlərin formalaşması cəmi 2-3 gün davam edir, onlar qan dövranında 2-4 gün qaldıqdan sonra toxumalara keçərək yerli makrofaqlara çevrilir. Morfoloji cəhətdən monositlər dairəvi formaya malikdir, m akrofaqlar isə polimorfdurlar (şəkil 43). Elektron mikrosko- piyası zamanı o n lan n hər ikisində aydm görünən Holci aparatı və sitoplazmadakı çoxlu sayda müşahidə olunur. tizöeom
b) Mxhrotaq Şəkil 43. Monosit və makrofaqlarm sxematik quruluşu 303 Orqanizmdəki monosit və m akrofaqlann təxminən 50%-i Kuper hücey rələrinin payına düşür. M akrofaqlar toxum anın tipindən asılı olaraq qaraci yər (Kuper hüceyrələri), böyərk (mezenglial hüceyrələr), mərkəzi sinir sistemi (mikroqliya), ağciyər (alveolyar), seroz boşluqlan (peritonal) makrofaq- larrna bölünür. Dinamikasına (hərəkətliliyinə) görə onların
(müəy
yən toxumada daimi məskunlaşan və onu tərk etməyən) və mobil - hərəkətli (orqanizmin iltihaba məruz qalmış toxumalarına doğru hərəkət edərək orada məskunlaşan) növləri ayırd edilir. Kuper hüceyrələri qaraciyərin qan damarları ilə hepatositlərin arasında yerləşməklə onun parenximasma daxil olan qida maddələrinin filtirasiyasmı təmin edir və onları yabançı və zəhərli maddələrdən (toksinlərdən) azad edir. M onosit və makrofaqlann ən başlıca funksiyası müxtəlif korpuskulyar antigenlərin (mikroorqanizmlər, viruslar, yoluxmuş və şiş hüceyrələri) və orqanizmin qocalmış transformasiyaya məruz qalmış və məhv olmuş hüceyrələrini faqositoza uğratmasından və neytrallaşdırmasmdan ibarətdir. M akrofaqlar immunoloji reaksiyalarda olduqca böyük rol oynayır (cədvəl 24). M onositar makrofaqlar həmçinin iltihaba uğramış toxum anın iltihab məhsullarından (toksin, ölmüş leykositlər və s.) təmizlənməsi və zədələnmiş toxumanın bərpa olunmasında çox fəal iştirak edirlər.
Faqositoliz Mikroorqanizmlərin, şiş hüceyrələrinin, orqanizmin ölmüş hüceyrələrinin udulması və parçalanması Mikroorqanizmlərdən və şiş hüceyrələrindən orqanizmin müdafiəsi, toxumaların ölmüş hüceyrələrdən təmizlənməsi Hüceyrəxarici sitoliz ifrazat məhsulları vasitəsi ilə parazitlərin və şiş hüceyrələrinin məhvi, kontakt zamanı sitolizin induksiyası, sitokinlərin, komple- mentin komponentlərinin və bəzi fementlərin sintezi və ifrazı Orqanizmin parazitlərdən və şiş hüceyrələrindən müdafiəsi İmmun sisteminin humoral kompo nentlərinin sintezi Sitokinlərin, komplementin komponentlərinin və bəzi fermentlərin sintezi və ifrazı immun sisteminin effektor humoral faktorlarının təmin olunması
Antigenin prosesinqi Udulmuş antigenin qismən hidrolizi və onnn fraqmentlərinin MHCII sinif molekullan ilə birləşdirilməsi Antigenin T-helperlərə təqdiminin hazırlanması 304 Antigenin təqdimi
T-helperlərlə onların antigen reseptorlannın (TCR) kontaktı, sitokinlərlə aktivləşmə T-helperlərin aktivləş- dirilməsi yolu ilə qaza nılmış immunitetin induksiyası İmmunoloji reaksiyaların tənzimlənməsi Prostaqlandinlərin, leykotrienlərin, sitokinlərm və s. sintezi və ifrazı İmmunoloji reaksiyalann məhdudlaşdırılması və supressiyası (son mərhələlərdə) M onositar m akrofaqlann faqositoz fəaliyyəti zamanı xüsusi reseptorla- rın çox böyük əhəmiyyəti vardır
Həmin reseptorlar arasında İg reseptorlannın xüsusi rolu vardır. M akrofaqların sətirində İgÇ-nin Fc fraqmentinin 3 əsas reseptoru yüksək -CD64, orta - CD32 və zəif CD16 mövcuddur. Onların səthində həmçinin İgM, İgA, İgE reseptorlan da vardır. Faqositoz prosesində çox mühüm tənzimləyici rol oynayan komplement sisteminin komponentləri - C R I (CD35), CR2 (CD21), CR3 (CDIIb/CD18) və CR4 (CDIIc/CD18-reseptorlandır. C ə d v e l 25. Monositar makrofaqların səthi reseptorlan Reseptorlar Liqandlan Funksiyaları 1 2 3 Mannoza reseptorlan Mannozil qruplu karbo- hidratlar, sulfatlaşdırılmış qlikokonyuqatlar Mikroblann faqositozunda və adaptiv immunoloji cavabm induksiyasında iştirak edir Tələ (toll-like) reseptorlar Lipopolisaxaridlər, peptidoqlikanlar, qlükanlar, arabinomannozalar, teixol turşuları Sitokin ifrazının və adaptiv immunoloji cavabm induksiyasında iştirak edir Skavencer (təmizləyici) reseptorlar Bakteriyalarm və maya göbələklərinin hüceyrə divarlarının karbohidratları və lipidləri, apoptik hüceyrələrin karbohidrat qrupları Bakteriyalarm və maya göbələklərinin tutulması, apoptik hüceyrələrin tapılması CD 14 Lipopolisaxaridlər Bakteriyalarm tutulması, sitokinlərin sintezinin induksiyası 305
N eytrofillər - leykositlərin seqm ent nüvəli, neytral boyalarla yaxşı boyanan, 10-20 m km diam etrə m alik olan xüsusi növü, olm aqla, qandakı leykositlərin 70%-ni, qranulositlərin isə 95%-ni təşkil edir (şəkil 44). Yaşlı orqanizm lərdə bir saat m üddətində sümük iliyindən qana 4 x l0 8-dən artıq neytrofıl daxil olur. O nların yaşam a müddəti cəmi 2-3 gündür, im m unoloji reaksiyalarda icra etdikləri funksiyalar m ak ro faq lan n k ın a nisbətən d aha m əhduddur. N eytrofillər çox hərəkətli hüceyrələr olm aqla, iltihabı proses gedən toxum aya daha tez çatır, yüksək səviyyədə m obilizasiya olunur, cəmi bir neçə saniyə m üddətində
adlanan m etobolizm prosesini fəallaşdırır, həm in prosesin aralıq m əhsullarını ney trallaşdırır və patogen agentlərə qarşı orqanizm in ilkin və səmərəli m üdafiəsini təmin edir. N eytrofillər fa- qositoz prosesi zam anı ən çox ixtisaslaşmış və çoxlu sayda funksiyaları icra edən hüceyrələr sayılır (sitobioloji aktiv m addələri sintez etmək, hüceyrədən xaric sitoliz və s.). L akin m akrofaqlardan fərqli olaraq onlar antigeni işləyib lim fositlərə təqdim etmək qabiliyyətinə m alik deyildir.
İm m unokom potent sistemin başqa hüceyrələrində olduğu kimi
m akrofaq və
neytrofillərin fəallaşması da im m unoloji reaksiyalar zamanı çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu proses xarici am illərin-stim ulların faqositar hüceyrələrin səthindəki reseptorlarla qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verərək, bu zam an m etobolik proseslərin gedişi mexanizmi, sürəti, istiqam əti və genlərin fəallaşm ası çox dəyişikliyə uğrayır. F aqositar hüceyrələri aşağıdakı am illər fəallaşdırır: 1. Lipopolisaxaridlər və digər bakterial maddələr; 2. y - interferon və başqa sitokinlər; 3. Komplement sisteminin fəallaşmış komponentləri və onların ayn- ayn fraqmentləri; 4. Toxuma polisaxaridləri; 5. Hüceyrələrə yapışma və faqositoz; 6. Hüceyrədaxili Ca2+ ionlarını artıran amillər və proteinkinaza. 306 Fəallaşma prosesi əsasən 2 mərhələdə gedir: əvvəlcə interferon və QM KSF amilləri fəallaşır, sonrakı mərhələdə isə fəallaşma siqnalı tamamlanır və Ca+2ionlanm n sayı artm ağa başlayır. Sonuncu proses əsasən bakterıal liposaxaridlər tərəfindən icra olunur. Hər iki mərhələ eyni vaxtda başlayır və m akrofaqların fəallaşması zamanı aşağıdakı proseslər baş verir: - Sərbəst radikalların toplanması və «oksigenpartlayışı»; - N O sintazanın fəallaşması və N O-nun toplanması; - Oksigen və azotun metobolizm prosesi ilə əlaqədar olmayan bəzi fer- mentlərin fəallaşması; - II sinif M HC molekullannın sintezinin və hüceyrə səthində ekspress- siyasının güclənməsi; - Sekretor funksiyanın (sitokinlərin və bioloji aktiv maddələrin sin tezinin və ifrazının) sürətlənməsi; - Faqositar fəallığın və onun səmərəliliyinin güclənməsi; - Şiş hüceyrələrinin əmələ gəlməsinin qarşısının alınması üçün sitotok- sikliyin yüksəlməsi; - Antigenlərin təqdim etmə funksiyasının güclənməsi; - İmmunoloji reaksiyaların idarəedilməsi və tənzimlənməsi. Fəallaşmış neytrofıllər də həmin proseslərin bəzilərində (faqositar fəallığın artması, oksigen partlayışı, metabolik dəyişikliklər) iştirak edir. M akrofaq və neytroffllərin yaranma mexanizmi məhz oksigen partlayışı və NO-nun sintezi nəticəsində mövcud olur. Oksigen, yaxud tənəffüs partlayışı məvhumu mahiyyətcə oksigenin yüksək antimikrob reaktivlik xassəsinə malik olan metabolitlərin yaranmasından ibarət olub, NADPH-ın və molekulyar oksigenin reduksiyası - oksid oksigen anionunun ( O 2) əmələ 307
gəlməsi ilə səciyyələnir. 0 -2-dən isə bakteriosid fəallığa malik olan birləşmələr, xüsusilə hidrogen-peroksid - H 20 2, hidroksid radikalı- ( OH) və sinqlet oksigen (O 2 ) sintez edilir. НгОг-nin sintezi həm təbii-spontan, həm də superoksiddismııtaza fermentinin iştirakı nəticəsində baş verir. Oksigen partlayışı zamanı 0-2 və H 20 2-nin artıq hissəsi müvafiq olaraq superoksiddismutaza və peroksisom mənşəli katalaza ilə neytrallaşdırılır və faqositlərin həmin metobolitlərlə zədələnməsinm qarşısı almır. Həmin proseslərin mexanizmi sxematik olaraq aşağıdakı kimi icra olunur: Qlükoza + N A D P+ ------------- p N ADPH +pentozofosfat NA DPH-oksidaza N A D P H + 02 ------------- ► N A D P+ + H* 02-
O2' -
dən bakteriosid birləşmələrin əmələ gəlməsi spontan dismutasiya 2 0 2- + 2 H + ------------- ► H 202 + '0 2 02 + H 202------------- ► H O + O H + 'Oz
H20 2 + C1-CJ-) *
OCl-(OJ-) + Download 4.83 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling