Differentsial diagnostikaga moljallangan patopsixologik metodikalar Reja: Differensial psixologiya haqida tushuncha

Differentsial diagnostikaga moljallangan

patopsixologik metodikalar

Reja:

1. Differensial psixologiya haqida tushuncha.

2. Proektiv metodlar va ulardan klinikada foydalanish.

3. Rozentsveygning frustratsion testi. Uy, odam, daraxt.

4.Odamning proektiv rasmi. Mavjud bolmagan hayvon rasmi.. Lyusher testi.

Differensial psixologiya - psixologiya fanining odamlar oʻrtasidagi individual-psixologik tafovutlarni oʻrganuvchi sohasi. D. p. atamasini 1900 y. nemis psixologi V. Shtern fanga kiritgan. D. p. muayyan individlar bilan birga, turli ijtimoiy sinflarga, etnik, yosh va b. guruhlarga mansub shaxslar psixikasining namoyon boʻlishidagi tafovutlarni aniklab beradi. D. p.da koʻpincha individning kuzatishi, test yoki oʻz-oʻzini kuzatish natijalarini taxlil etish yordamida aniklangan shaxsiy va intellektual xususiyatlari qiyosiy tadqiq qilinadi. D. p.ning muhim vazifalaridan biri individual-psixologik xususiyatlarning namoyon boʻlishi, diapazoni va harakterini ochib, yoritib berishdan iborat. Individual-psixologik tafovutlarning yuzaga kelish shartlari va sabablarini tushunish uchun ularning neyrofiziologik omillarini, nerv sistemasining asosiy xususiyatlarini oʻrganish lozim.Patopsixologik diagnostikadan foydalanish differentsial diagnostika muammolarini hal qilish, bemorning intellektual va shaxsiy holatini, uning dinamikasini, uni o'qitish va moslashtirish uchun mavjud va potentsial imkoniyatlarni baholash uchun an'anaviy hisoblanadi. Anormal bolalarning aqliy rivojlanishining xususiyatlarini diagnostika qilish deviant rivojlanish turi - aqliy disontogenezning psixologik malakasi bilan bog'liq. Aniqlangan vazifalar diagnostika protseduralari (diagnostika texnologiyalari) yordamida hal qilinadi: eksperimental psixologik usullar, tayyor psixodiagnostik testlar, psixiatrik psixometrik shkalalar, proektiv usullar va usullarning materiallari, kasallik tarixi ma'lumotlari va paraklinik tadqiqot materiallari. Turli xil ko'rinishlarda buzilishlarni sifat jihatidan tahlil qilish bilan bir qatorda zamonaviy "dalilga asoslangan" tibbiyot va psixologiya usullari qo'llaniladi.Hozirgi bosqichda nozologik differentsial tashxisni o'tkazish psixologlarning ishtirokini talab qiladi. Eng oddiy misol - aqliy zaiflik va uning shakllari diagnostikasi mutaxassislar - klinik psixologlar tomonidan o'tkaziladigan miqdoriy (IQ o'lchovi) va sifatli baholash (nuqson tuzilishi) asosida amalga oshiriladi. Dinamik psixologik kuzatuv kasallikning kechishini va kasal bolaning ijtimoiy moslashuvini bashorat qilish, shuningdek, kognitiv, hissiy va shaxsiy rivojlanish xususiyatlarining tabiatini aniqlash imkonini beradi
patopsixologik sindromlar yoki patopsixologik simptom komplekslari) shifokorlar tomonidan psixiatriya klinikasida nozologik diagnostika o'tkazishda qo'llaniladi.Differentsial tashxisni rivojlantirishning yana bir yo'nalishi patopsixologiyada qo'llaniladigan diagnostika vositalarini takomillashtirishdir. Uchinchi yo'nalish - bemorlarning holati dinamikasini baholash bo'yicha ishlar (terapevtik chora-tadbirlar, tuzatish va psixoterapevtik ishlarning samaradorligini baholash doirasida). Bemorlarning individual tipologik xususiyatlari va moslashuv buzilishining turi, yuzaga kelishi mumkin bo'lgan psixopatologik kasalliklar turi o'rtasidagi bog'liqlikni o'rganish bo'yicha ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda. Bunday munosabatlarga quyidagilar misol bo'lishi mumkin: shaxsiy xususiyatlar (xarakter, urg'u va boshqalar) va psixopatologik buzuqlik turi (masalan, nevrotik reaktsiyalar turi) o'rtasidagi muvofiqlikni izlash; kognitiv uslubni (kognitiv nuqson) va nuqsonlarni shakllantirish turini o'rganish (V. P. Kritskaya, T. K. Meleshko, 2015). Turli nozologik birliklarda tashxis qo'yilgan bir xil sindromda kuzatilgan ruhiy kasalliklarning patopsixologik kvalifikatsiyasi ham ushbu sohadagi istiqbolli yo'nalishlardan biridir. Misol tariqasida, turli kasalliklarda yuzaga keladigan tortishish sindromi patologiyasini keltirishimiz mumkin: asosiy kasallikka qarab, etakchi psixologik buzilishlarning tabiati ham, nuqsonning tuzilishi ham har xil bo'ladi. Differensial patopsixologik diagnostikaga misol sifatida bolalik davrida shizofreniya bilan og'rigan uzoq muddatli gipomanik holatlar bilan og'rigan bemorlarni o'rganish mumkin. Bolalar shizoid doiradagi odamlarga xos bo'lgan kognitiv faollik xususiyatlarini ko'rsatdilar (uning dissotsiatsiyalangan rivojlanishi, fikrlash va idrokning selektivligi buzilgan), markaziy asab tizimining erta organik shikastlanishi tufayli giperdinamik sindromli bolalarda bunday dissotsiatsiya aniqlanmagan. Aksincha, ushbu guruh sub'ektlari idrok etish harakatlari va aqliy operatsiyalarni o'zlashtirishning past darajasi bilan ajralib turardi, ularda kognitiv faoliyatning tanlanganligi buzilishi yo'q edi.
Ushbu metodika oz mazmuniga kora proektiv metodikalar katoriga kiradi. Uning yordamida shaxsning muayyan xususiyatlari na psixik holatlari haqida malumot toplash mumkin. Metodika yonaltiruvchi xarakterga ega bolganligi sababli, u tadqiqot batareyasiga kiruvchi metodikalardan biri sifatida qollaniladi. Metodika yordamida:oz-oziga baho berish xususiyati;tekshiriluvchining oz holatidan qoniqmasligi, atrofdagilar tomonidan yetarlicha tan olinmaslik;oziga ishonmaslik, korkinch, juratsizlik kabi sifatlar;insonning faoliyatga yonalganligi;fikrlash xususiyatlari;egotsentrizm;shaxsning agressivligi;xavotirlanish va himoya reaktsiyalari;shaxsning ijodiy imkoniyatlari kabi jihatlarini organish mumkin.Metodika universal xarakterga ega. Uni turli yoshdagi, turli rivojlanish darajasiga ega bolgan sinaluvchilarda otkazish mumkin. Bu yerda eng muhimi tadqiqotchi tomonidan rasm va uning detallarini togri tavsiflashdir. Metodikani otkazish uchun oq yoki sargish (silliq bolmagan) qogoz va ortacha yumshoqlikdagi qora qalam kerak boladi. Rangli qalamlar, ruchka, flamaster, ochirgichdan foydalanish mumkin emas.Korsatma: «Mavjud bolmagan hayvonni oylab topib, uning rasmini chizing va unga nom qoying». Metodikani individual tarzda otkazish tavsiya qilinadi. Uni otkazish davomiyligi chegaralanmagan.