Eng kadimgi milliy dinlardan biri iudaizm ( yaxudiylik ) dinidir. Iuda – yaxudiy millatining eng kadimgi kabilalaridan birining nomidir. Yaxudiylik dinining yuzaga kelishi va shakllanishi va eramizdan avvalgi XIII- asrga Falastin yerlarini Isroil kabilalari tomonidan bosib olinishi davriga tugri keladi. Bu davlatning vujudga kelishida Iuda kabilasi muxim rolь uynagan. Mustakil yaxudiy davlati barpo bulgandan sung ana shu kabilaning xudosi Yaxvega siginish joriy etilgan. Salomon (Sulaymon paygambar) podsholigi davrida, ya’ni er.av.X asrda xashamatli Yaxve ibodatxonasi kurilgan. - Eng kadimgi milliy dinlardan biri iudaizm ( yaxudiylik ) dinidir. Iuda – yaxudiy millatining eng kadimgi kabilalaridan birining nomidir. Yaxudiylik dinining yuzaga kelishi va shakllanishi va eramizdan avvalgi XIII- asrga Falastin yerlarini Isroil kabilalari tomonidan bosib olinishi davriga tugri keladi. Bu davlatning vujudga kelishida Iuda kabilasi muxim rolь uynagan. Mustakil yaxudiy davlati barpo bulgandan sung ana shu kabilaning xudosi Yaxvega siginish joriy etilgan. Salomon (Sulaymon paygambar) podsholigi davrida, ya’ni er.av.X asrda xashamatli Yaxve ibodatxonasi kurilgan.
- Yaxudiylar er.av. mingyilliklarda Misrliklar, Ossuriyaliklar, Vaviloniya, Eron, Rim imperiyasi kabi mamlakatlar asrligi va zulmi ostida goyat ayanchli xayot kechirganlar. SHu tufayli bunday azob va ukubatlardan, kuvgunliklardan kutilish, yaxudiylarni ozod kilish uchun xaloskorning kelishi (messiya) xakidagi goya yuzaga kelgan. Bunga kura oxirzamonda Yaxve yaxudiylar orasidan bir xaloskorni chikaradi va u kuyidagi vazifalarni bajaradi:1. Dunyoni kaytadan islox kilgan xolda kurish: 2. Barcha yaxudiylarni Sinay tepaligi atrofida tuplash: 3. Ularning, ya’ni yaxudiylarning barcha dushmanlarini jazolash.
Yangi eraning 133 yiliga kelib rimliklar tomonidan yaxudiylar Falastin yerlaridan xaydab chikariladi.SHuning uchun yaxudiylar turli mamlakatlarga tarkalib ketgan. - Yangi eraning 133 yiliga kelib rimliklar tomonidan yaxudiylar Falastin yerlaridan xaydab chikariladi.SHuning uchun yaxudiylar turli mamlakatlarga tarkalib ketgan.
- Yaxudiylar kaysi davlatga borib yashagan bulsalar, u yerlarda uzlarining jamoalarini tuzganlar. Imkoni boricha uz dinlarini saklab kolish maksadida tuplanib turabigan joy- sinagog (ibodat uylari)larni vujudga keltirdilar.
- Yaxudiylik dini yakkaxudolik dinidir. Uning mukaddas kitoblari Tavrot, Zabur va Talmud xisoblanadi. Tavrot kadimiy yaxudiy tilidagi “Tora” suzidan olingan bulib, konun degan ma’noni bildiradi. U er.av. 1586 yillarda Muso alayxissalomga nozil kilingan bulib, uni, “Musoning besh kitobi” deb xam aytiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
