Diplomatik hujjatlar oʼziga hos leksik, grammatik, morfologik va sintaktik hususiyatlarga ega

Diplomatik va tijorat ѐzishmalari - hujjat turlari orasida eng ѐshi va ayni payitda eng qadimiysi hisoblanadi. Chunki Oʼzbekiston mustaqil davlat sifatida tan olinganidan keyingina shunday hujatlarni oʼzbek tilida ѐzish masalasi koʼtarildi, bunga esa hali koʼp vaqt boʼlgani yoʼq.

Diplomatik ѐzishmalarda hujjat turini uning mazmunidan kelib chiqqan holda toʼgʼri tanlash va ѐzish qonun-qoidalariga toʼla va aniq amal qilish, hujjat yoʼllanaѐtgan mamlakat anʼanalarini hisobga olish zarurdir. Diplomatik hujjat, albata, javob talab qiladi. Hujjatning qaysi turi yuborilgan boʼlsa, shu turi bilan javob qaytarilishi shart. Baѐnotga baѐnot bilan, shahsiy hatga shahsiy hat bilan javob beriladi.

Diplomatik hujjatlarda hujjat yubolaѐtgan mamlakatning nomlanishida, shahsning lovozimi, ismi-sharifini ѐzishda, murojaat shakllarida biron-bir xatoga yoʼl qoʼyish mumkin emas.

Diplomatik hujjatlar tashqi koʼrinishi Jihatdan ham benuqson boʼlishi shart. Ular Аʼlo sifatli qogʼozga bir tekis joylashtirilgan holda behato

ѐzilishi, hech qanday harf oʼchirilmasligi toʼgʼrilanmasligi, muhir oʼz oʼrnida qoʼyilishi lozim. Diplomatik hujjatlar davlat gerbi bilan muhrlanadi. Ular asosan davlat gerbi tasviri tushurilgan qogʼozga ѐziladi. Diplomatik hujjatlarni pochta orqali yuborish tavsiya etilmaydi, ular shahsan topshirilishi ѐki kurьer (chopar) orqali yuborilishi mumkin.

Diplomatik hujjatlarning shakli, tashqi koʼrinishi qanchalik muhim boʼlmasin, diqat- eʼtibor asosiy qismga, uning mazmuniga qaratilmogʼi lozim. Fikirni aniq, toʼgʼri, mantiqi izchil, asosli hamda ikkinchi tomonning hususiyatlarini hisobga olgan holda baѐn etish zarur.

Diplomatik hujjatlar oʼziga hos leksik, grammatik, morfologik va sintaktik hususiyatlarga ega.

-Leksik-uslubiy jihatdan diplomatik ѐzishmalar oʼz atamalar tizimiga, qoliplashgan turgʼun birikmalariga , sinonim, anttonimlar kabi taurli ifoda vositalariga ega. Diplomatik ѐzishmalarda sinonimik qatorning koʼproq uslubiy neytral soʼzlari emas, balki ijobiy hissiy boʼѐqli va kitobiy uslubga xos soʼzlari koʼp qoʼllanadi. Chunonchi, bildiraman soʼzi oʼrnida izhor etaman va xokazo.

Rasmiy uslubda ushbu tur gramatik jihatdan ham oʼziga xos hususiyatlarga ega. Bunda kirish soʼzi va kirish birikmalar koʼp qoʼllanadi.

Morfologik jihatdan kishilik, oʼzlik, koʼrsatish olmoshlarining tuslanmaydigan feʼl shakllari ayniqsa harakat feʼllari koʼp ishlatiladi.Chunonchi ishonch bildirgaysiz, qabul etgaysiz.

Sintaktik jihatdan ergash gapli qoʼshma gaplardan keng foydalaniladi. Chunonchi “ Ishonch bildirib aytamanki, “ Mening… qabul etgaysiz”.

Diplomatik hujjatlarni turi ham har xil boʼlib, har birini ѐzishning oʼziga xos qonun- qoidalari borki, ularga qatʼiy rioya qilinishi shart.

Diplomatik ѐzishmalarning turlari:

1.Nota va baѐnotlar.

2.Rasmiy xatlar.

3.Ilova xatlar.

4.Yarim rasmiy shaxsiy xatlar.

5.Esdalik ѐzishmalar.

6.Diplomatik baѐnnomalar.

7.Memorandumlar.

Nota-davlatlararo ѐzishmalarning eng asosiy va keng tarqalgan turi boʼlib, biror muhim masala yuzasidan axbrot beruvchi oliy darajadagi hujjatdir. Hozirgi vaqtda jahon hamjamiyatida notalarning ikki turi keng qoʼllanilmoqda: shaxsiy nota va verbal nota.

Shaxsiy va verbal notalarga xos umumiy hususiyatlar quyidagilar:

1.Notalar yuqoroi qismiga davlatning nosi ѐzilgan va davlat gerьining tasviri tushurilgan eng toza, sifatli qogʼozga ѐziladi.

2.Qogʼozning yuqori oʼng burchagiga nota yoʼllaѐtgan davlat poytaxtining nomi va sana ѐziladi.

3.Notaning hajmidan qatʼiy nazar birinchi betning pastki chap tomoniga u yoʼllanaѐtgan davlat nomi toʼliq ѐziladi, konvert ustida ham shu manzil koʼrsatiladi.

Shaxsiy nota – bevosita davlat boshliqlari ѐki yuqori mansabdor shaxslar oʼrtasidagi diplomatik ѐzishmadir.U quyidagi masalalar boʼyicha yuboriladi:

1.Ishonch ѐrliqlarini topshirish;

2.Elchixona, vakolatxonalarning ochilishi munosabati bilan;

3.Davlatning tashkil topgan ѐki mustaqillik eʼlon qilingan kuni bilan qutlash;

4.Milliy bayramlar munosabati bilan qutlash;

5.Prezidentlik saylovi ѐki referendum munosabati bilan qutlash;

6.Mamlakatda roʼy bergan muhim ijtimoiy- siѐsiy voqea munosabati bilan.

Verbal nota – hozirgi vaqtda davlatlararo tashqi aloqalarda keng qoʼllanuvchi hujjat boʼlib, tashqi ishlar vazirliklari, elchixonalar, vakolatxonalarni asosiy ѐzishmasidir.

Adolf Gitler

Milliy sotsializmning asoschisi va markaziy xodimi, Uchinchi Reyxning totalitar diktaturasining asoschisi, Milliy Sotsialistik Germaniya ishchilar partiyasining rahbari (1921-1945), Reyx kansleri (1933-1945) va Germaniyaning Fuxerer (1934-1945), Germaniya qurolli kuchlari bosh qo'mondoni (1941 yil 19 dekabrdan) Ikkinchi Jahon urushida.

Gitlerning ekspansionistik siyosati Ikkinchi Jahon Urushi boshlanishining asosiy sabablaridan biri bo'ldi. Uning ismi natsistlar rejimi tomonidan Germaniyada ham, u ishg'ol qilgan hududda ham insoniyatga qarshi ko'plab jinoyatlar bilan bog'liq.

1889 yil 20-aprelda Ranshofen qishlog'ida tug'ilgan.

1914 yil

Birinchi jahon urushi boshlandi. Gitler urush haqidagi yangiliklardan mamnun edi. U darhol Bavariya qiroli Ludvig III ga Bavariya armiyasiga xizmat qilish uchun ruxsat so'rab murojaat qildi.

1919 yil

Harbiylarning ko'rsatmalariga binoan u Germaniya Mehnat partiyasining yig'ilishi uchun Sternekerbro pivo zaliga keldi. Germaniya nuqtai nazaridan gapirganda, u Bavariya mustaqilligi tarafdori ustidan g'alaba qozondi. Spektakl Drekslerda katta taassurot qoldirdi va u Gitlerni partiyaga taklif qildi. Darhol o'zini partiyaviy targ'ibot uchun javobgar qildi va ko'p o'tmay butun partiya faoliyatini aniqlay boshladi.

1920 yil

Partiya NSDAP deb nomlandi (Germaniya: Deutsche Nationalsozialistische Arbeiterpartei - Germaniya Sotsialistik ishchilar partiyasi).

1930 - 1945 yillar

U SAning Oliy Fuhri edi.

1934 yil

86 yoshida Germaniya prezidenti Hindenburg vafot etdi. Uch soat o'tgach, prezident vafotidan bir kun oldin vazirlar mahkamasi tomonidan qabul qilingan qonunga muvofiq kansler va prezidentning vazifalari bir shaxsga birlashtirilishi va Adolf Gitler davlat rahbari va qurolli kuchlarning bosh qo'mondoni vakolatlarini o'z zimmasiga olganligi e'lon qilindi.

Yangi hukumatning muxoliflari sudlovsiz kontslagerlarga borishdi. Gitlerning ichki siyosatining muhim qismi bu antisemitizm edi. U Germaniyaning harbiy harakatlarini cheklab, Versal shartnomasining harbiy moddalaridan chiqib ketishini e'lon qildi.

1936 - 1939

Gitler boshchiligidagi Germaniya Ispaniya fuqarolik urushi davrida Frankoga katta yordam ko'rsatdi.

1938 - 1941 yillar

1938 yil martda Avstriya qo'shildi. 1941 yil bahorida Germaniya Gitler boshchiligida Yunoniston va Yugoslaviyaga bostirib kirdi va 22 iyun kuni SSSRga hujum qildi.

1944 - 1945 yillar

1944 yilda Sovet hududi ishg'oldan ozod qilindi, Qizil Armiya Polsha va Bolqonga kirib bordi; Shu bilan birga, Angliya-Amerika qo'shinlari Normandiyaga kelib, Frantsiyaning katta qismini ozod qildilar. 1945 yil boshidan beri harbiy harakatlar Reyx hududiga o'tkazildi.

1945 yil

Sovet qo'shinlari qurshovida bo'lgan Berlinda rafiqasi Eva Braun bilan sevimli it Blondi itini o'ldirib o'z joniga qasd qildi. 1936 yilda Gitler kansleri davrida Germaniya Garmish-Partenkirchen va Berlin shaharlarida bo'lib o'tgan IV Qishki Olimpiya o'yinlari va XI Yozgi Olimpiya o'yinlariga mezbonlik qildi. Shu bilan birga, u ham qish, ham yozgi o'yinlarni ochdi, shuning uchun Gitler Olimpiya o'yinlarini ikki marta ochgan dunyodagi birinchi siyosatchi bo'ldi.

Gitlerning oxirgi umr bo'yi suratga olinishi 1945 yil 20 martda qilingan va 1945 yil 22 martda Germaniyada nashr etiladigan haftalik sharh kino jurnalida (nemischa: Die deutsche Wochenschau) nashr etilgan. Unda Reyx kantselyariyasi bog'ida Gitler Gitler yoshlarining taniqli a'zolari tizimini chetlab o'tmoqda. Oxirgi umr bo'yi ma'lum bo'lgan surat, 1945 yil 20 aprelda tug'ilgan kunidan biroz oldin olingan (59). Gitler, ad'yutant Yuliy Skaub bilan birga Reyx kantselyariyasining xarobalarini tekshiradi [60].

Anophthalmus hitleri - Gitler nomidagi qo'ng'iz va neo-natsistlar orasida mashhurligi tufayli kam uchraydigan qo'ng'iz.