"Diplomatiya" so'zi yunoncha "diplom" so’zidan kelib chiqqan qadimgi Hellas yerlarida ular o'zlarining vakolatlarini maxsus tasdiqlash uchun elchilarga ikki qavatli taxtalarga yozilan matnlarni berganlar

B. D. Krivokapich 65-66-betlar
Diplomatiya tushunchasi, kelib chiqishi va rivojlanishi Bobil, Gretsiya, Rim, Xitoy, Hindiston va boshqalar qadimgi davlatlar bir-birlariga yuborgan turli xil xabarchilari, muzokarachilar, kuzatuvchilar va ularning boshqa vakillariga borib taqaladi. Ushbu shaxslarning vazifalari shaxsiy edi, yuborilgan xabarlar, xatlar va sovg'alarni ularning hukmdorlariga topshirish, qamoqqa olish to'g'risida muzokaralar olib borish, muayyan xalqaro kelishuv (ittifoq, tinchlik, sulh, ekstraditsiya va boshqalar)ni tuzish, qabul qiluvchi mamlakat bilan munosabatlarni yaxshilash, mamlakatdagi muhim tadbirlarda qatnashish,
turar joy (hukmdorning taxtga o'tirishi, uning to'y, dafn marosimi va boshqalar)ni o’z ichiga olgan. Shunday qilib, masalan, Muso elchi orqali shoh Idumeydan o'z yurtidan o'tishiga ruxsat berishini so'raganligi ma'lum, yahudiy shohlari Dovud va Sulaymon chet ellarga elchilarini yuborishgan va qabul qilishgan (ular orasida boshqa narsalar qatorida, Sulaymon elchilarni qabul qilgani qayd etilgan. Efiopiyadan Sidonaga o'zi esa tir shohlariga elchilar yuborgan ); hind imperatorlari fors bilan diplomatik munosabatlarni saqlab qolishgan imperator Buyuk Kir O'rta Osiyo va keyinchalik Rim hukmdorlari bilan Oktavian Avgust va Klavdiy tomonidan qadimgi diplomatik munosabatlarni o’rnatgan, Afina va qadimgi Yunonistonning boshqa shahar-davlatlari o'z elchilarini bir-biriga, shuningdek Forsga va Hindistonga yuborishgan , Makedoniyalik Aleksandr skiflar va boshqa xalqlarning elchilarini qabul qilgan. Xitoy Xan sulolasi imperatorlari fors shohlari, Koreya hukmdorlari va Yaponiya orollari va hatto ba'zan Rim va boshqalar bilan o’rnatgan. Shu munosabat bilan shuni ta'kidlash joizki Rim tarixchisi Lucius Anneus Flor Oktavian avgust saroyiga ( miloddan avvalgi 27 yildan to14 yilgacha) Xitoydan 4 yil sayohat qilgan delegatsiya ham keldi deydi. Boshqa tomondan, 166 yilda imperator Xuan qayd etilgan Xan sulolasidan Rim elchilarini qabul qildi "Antonin" imperatori. Ma'lumki, Rim delegatsiyalar Xitoyga 226 va 284 yillarda kelishgan.
Rimliklar Xitoyni" Seres "("ipak mamlakati") deb atashgan, xitoyliklar esa Rimni hurmat bilan "Dacin" deb atashgan (taxminan tarjima qilingan: "Xitoy dunyoning qarama-qarshi tomonida ma’nosini anglatadi").
Xabarchilarning ikki turi mavjud edi-xabarchilar va elchilar. Birinchisi faqat xabarlarni uzatgan yoki ehtimol ba'zi narsalarni olib kelgan va o’tkaza olmagan
har qanday rasmiy munozaralarda va undan ham ko'proq muzokaralarda ishtirok etar edi. Ular tez-tez tezroq harakat qilish uchun yoki missiyaning maxfiyligi tufayli yolg'iz sayohat qilishgan va muayyan belgilar (hukmdorning halqasi va boshqalarni) kiyganlar, ularga daxlsizlikni kafolatlagan va ularga bepul oziq-ovqat, uy-joy, transport va kerak bo'lganda boshqa shoshilinch yordam olishlari ta'minlangan.
Miloddan avvalgi vaqtlarda ba'zi hollarda ular qo'shimcha xat ham olishgan, xatlarda ularni yuborgan hukmdor kimligi va u kim tomonidan tasdiqlanganligi,
ularning shaxsiyati talab qilingan ularning xavfsizligini va qaysi tomonga tezroq o'tishini ta'minlash, yetkazish xabarchining vazifasiga kirgan. Bunga misol bo'lishi mumkin bo’lgan Misrning tel-Amarna arxividan kelgan maktub Mitaniya qiroli (shimoldagi Hurriya qirolligi Mesopotamiya) o'z xabarchisiga topshirgan,
unda shunday deyilgan edi: "barcha Kan'on shohlariga xabar: Misr qiroli akamning qo’l ostidagilariga. Shunday qilib (deydi) shoh (Mitaniyaliklar): men o'z elchim Akiyani Misr shohiga, jin kabi shoshilinch vazifa bilan sayohat qilish uchun yuboraman. Hech kim buni ushlab turishga jur'at eta olmaydi. Uni Misrga xavfsiz tarzda olib boring! U yerda uni Misr chegarachilariga topshiring. Va hech kimga biron sababga ko'ra unga tegishga ruxsat bermang"
[7, 134-sahifa].