Diqqat degan so’zga ta’rif berib olsak. Diqqat – psixik faoliyatning biron-bir ma’lum narsaga yo’nalganligi va jamlanganligi

Savol: Shaxsdagi mavjud ehtiyojlar nechaga bo`linadi va ular qaysilar?


Javob: “Shaxs” tushunchasi bilan bog’liq bo’lgan ko’pgina savollar psixologiya fani tomonidangina emas, balki falsafa, pedagogika, sotsiologiya, kriminalogiya va boshqa fanlar tomonidan ham o’rganiladi.

Shaxsdagi mavjud ehtiyojlar 13 turga bo’linadi!

1. 
   Birlamchi ehtiyojlar.
   
2. 
   Ikkilamchi ehtiyojlar, ularning kelib chiqishiga qarab.
   
3. 
   Shaxsiy ehtiyojlar.
   
4. 
   Kollektiv ehtiyojlar. Uning iqtisodiy ahamiyati ko’ra.
   
5. 
   Moliyaviy ehtiyojlar.
   
6. 
   Iqtisodiy bo’lmagan ehtiyojlar. Tabiatiga ko’ra.
   
7. 
   Kamomad ehtiyojlari.
   
8. 
   Borliqning rivojlanishi.
   
9. 
   Fiziologik ehtiyojlar.
   
10. 
    A’zolik ehtiyojlar.
    
11. 
    Xavfsizlik talabvlari
    
12. 
    Etirof etish va hurmat qilish ehtiyojlari.
    
13. 
    Ozini-ozi realizatsiya qilish ehtiyojlari.
    

7. 
   Savol: O‘smirlik davrida psixik rivojlanishda nimalarga e`tibor berish kerak?
   

Javob: Hozirgi davrda mamlakatimizda, shu jumladan xalq maorifi sistemasida amalga oshirilayotgan o‘zgarishlar o‘qituvchilar, barcha pedagoglar oldiga o‘quvchining bilimlarini yuksak darajada o‘zlashtirishi; o‘quvchilar mustaqil tafakkurini, ular aktivligini rivojlantirish; ularda yuksak ahloqiy sifatlarni tarbiyalash; ularning tafakkur, muloqat, o‘qish, mehnat qilishga bo‘lgan qobiliyatlarini taraqqiy ettirish kabi murakkab va ma’suliyatli vazifalarni qo‘ymoqda.
Bu vazifalarni muvaffaqiyatli hal qilish uchun faqat pedagogika fanining nazariy asoslarini, har bir o‘qituvchi predmetni o‘qitish metodikasini, maktab o‘quvchilarining fiziologiyasi asoslari, maktab o‘quvchilari gigienasi asoslarinigina bilish emas, balki ma’lum darajada psixologik bilimlarga ham ega bo‘lish lozim. Har bir pedagog ma’lum darajada psixolog ham bo‘lishi talab etiladi, chunki ular har biri faqat o‘ziga xos bo‘lgan, turli Yoshdagi, turli individual xususiyatlarga ega bo‘lgan o‘quvchilar bilan ish olib boradi.
Har bir bola faqat o‘ziga xos bilish faoliyati, iroda, xarakter, xulq-atvor xususiyatlariga ega. Maktabdagi ta’lim-tarbiya berish jarayonida mana shu xususiyatlarni bilish va shunga asoslanib ularga individual munosabatda bo‘lish lozim. Mana shularni hisobga olgandagina, har bir pedagog o‘zining asosiy vazifasi, ya’ni yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish ishini muvaffaqiyatli amalga oshiradi.
Shuning uchun ham psixologiya fanining alohida sohalari bo‘lmish yosh va pedagogik psixologiya asoslarini chuqur bilish har bir pedagog uchun muhim hisoblanadi. Psixologiya fanining bir qator tarmoqlari, sohalari mavjud. Ular orasida yosh psixologiyasi alohida ahamiyatga ega. Yosh psixologiyasi psixik rivojlanish, shuningdek, bolalik, o‘smirlik, o‘spirinlik va etuklik davrida shaxs taraqqiyotining xususiyatlarini o‘rganadi.

8.