Chiziqli taranglashish ta’sirida egri chiziqli dislokatsiya o‘z uzunligini kamaytirishga intiladi. Chiziqli yoki chegaraviy dislokatsiyaning potensial energiyasi vintsimon dislokatsiya energiyasi bilan Puasson koeffitsiyenti ν orqali quyidagicha bog‘langan bo‘ladi: - Chiziqli taranglashish ta’sirida egri chiziqli dislokatsiya o‘z uzunligini kamaytirishga intiladi. Chiziqli yoki chegaraviy dislokatsiyaning potensial energiyasi vintsimon dislokatsiya energiyasi bilan Puasson koeffitsiyenti ν orqali quyidagicha bog‘langan bo‘ladi:
- 2.12-rasmda sirpanish tekisligida joylashgan O dislokatsiya yadrosining potensial relefi keltirilgan. Mexanikaviy kuchlanishlar bo‘lmaganda dislokatsiya yadrosi relef egri chizig‘ining birorta minimumida joylashgan va muvozanat vaziyatida bo‘ladi. Dislokatsiyani qo‘shni muvozanat vaziyatiga o‘tkazish uchun qo‘shni holatni ajratib turuvchi Uv balandlikli potensial barerni yengishi uchun etarli bo‘lgan kuch qo‘yish kerak.
- Bu kuch Payerls kuchi deyilib, u tinch holatdagi ishqalanish kuchiga
- o‘xshaydi. Taqribiy hisoblashlar dislokatsiya siljishining kritik kuchlanishini quyidagicha aniqlash mumkinligini ko‘rsatadi:
bunda G - siljish moduli, b – siljish vektori, a - potensial to‘siq energiyasining o‘zgarish davri, - dislokatsiyaning potensal to‘siqni yengishdagi potensial energiyasining nisbiy o‘zgarishi. Ushbu formula bilan hisoblashlar kritik kuchlanish tajriba natijalariga mos keluvchi juda kichkina kattalik ekanligini ko‘rsatdi: . Binobarin, dislokatsiyalarning harakati uchun nisbatan kichik kuchlanishlar yetarli bo‘ladi. Endi harakatlanayotgan dislokatsiyaning to‘la energiyasini hisoblaymiz. Dislokatsiyaning (harakat tezligi v = 0 bo‘lgan tinch holatidagi) potensial energiyasi dislokatsiya kristallda hosil qilgan ichki kuchlanish va dislokatsiya yadrosi energiyalarini o‘z ichiga oladi deb faraz qilaylik. - bunda G - siljish moduli, b – siljish vektori, a - potensial to‘siq energiyasining o‘zgarish davri, - dislokatsiyaning potensal to‘siqni yengishdagi potensial energiyasining nisbiy o‘zgarishi. Ushbu formula bilan hisoblashlar kritik kuchlanish tajriba natijalariga mos keluvchi juda kichkina kattalik ekanligini ko‘rsatdi: . Binobarin, dislokatsiyalarning harakati uchun nisbatan kichik kuchlanishlar yetarli bo‘ladi. Endi harakatlanayotgan dislokatsiyaning to‘la energiyasini hisoblaymiz. Dislokatsiyaning (harakat tezligi v = 0 bo‘lgan tinch holatidagi) potensial energiyasi dislokatsiya kristallda hosil qilgan ichki kuchlanish va dislokatsiya yadrosi energiyalarini o‘z ichiga oladi deb faraz qilaylik.
Do'stlaringiz bilan baham: |
