Дизартрия

Dizartriyada logopedik ta’sirning tayyorlov bosqichi. Logopedik ishlarning individual dasturlari mazmuni

Logopediya kafedrasi o‘qituvchisi:

O.Y.Bozorov

Dizartriya

nutq apparati inervatsiyasining organik buzilishi sababli nutqning talaffuz tomonining buzilishidir.

Dizartriya shakllari

Buzilish joyiga ko‘ra

• Bulbar dizartriya
• Psevdo bulbar dizartriya
• Qobiqli dizartriya
• Ekstrpiramidali dizartriya
• Miyachali dizartriya

Buzilish darajasiga ko‘ra

• Yengil
• O‘rta
• Og‘ir (anartriya)

Dizartriyaning namoyon bo‘lishi

Dizartriyada nutq a’zolarining (yumshoq tanglay, til, lablar) kam harakatlanishi natijasida nutq tovushlari artikulatsiyasi qiyinlashadi, shu bilan birgalikda ovoz, nafas buzilishlari hamda nutqning sur’ati, ritmi va ifodaliligida o'zgarishlar kuzatiladi.

• Tovushlar talaffuzidagi buzilishlar( tovushlarni tushurib qoldirish, noto‘g‘ri talaffuz qilish, o‘rnini almashtirish, boshqa tovush bilan almashtirish)
• Artikulatsion motorika buzilishlari
• Artikulatsion praksis buzilishlari
• Artikulatsion kinesteziya
• Nutqiy nafas buzilishlari
• Ovoz buzilishlari
• Nutqning prosodik tomonini buzilishlari
• Nutqiy kommunikativ ko‘nikmalarning shakllanmaganligi
• Nutqi to‘la rivojlanmaganlik elementlarining namoyon bo‘lishi

Dizartrik bolalar bilan olib boriladigan logopedik ishning asosiy vazifalari:
tovushlarni me`yoriy talaffuziga o‘rgatish ya`ni artikulatsion motorikani, nutqiy nafasni rivojlantirish, tovushlarni nutqqa qo‘yish va mustahkamlash
fonematik idrok va tovushlar tahlili ko‘nikmlalarini rivojlantirish;
nutqning prosodik tomonini me`yorlashtirish ya`ni, nutqning ritmi, ohangi va intonatsiyasining buzilishlarini bartaraf etish
nutqning to‘liq rivojlanmaganligi ko'rinishlarini bartaraf etish

Olib boriladigan ish bosqichlari