Dizel iyod ishga tushirish tizimi tuzilishi va ishlashi

1 2.5-rasm.Yurgizib yuborish mexanizmini ajratuvchiavtomatning ishlash sxemasi:
a— yurgizib yuborish shesternasi qo'shilgan; b — yukchalarning markazdanqochirma kuchi ta’siridan yurgizib yuborish shesternasi ajrala boshlamoqda;d — yurgizib yuborish shesternasi ajralgan; I — richag; 2 — tirak;3 va 6 — prujina; 4 — yukcha; 5 — val; 7 — yurgizib yuborish shesternasi;8 — maxovik gardishi; 9 — tutqich; 10 — turtkich; 11 — yo'naltiruvchi vtulka;12 — qo'shish richagi

Yurgizib yuborish motori ishlab turganida ilashish muftasi qo‘shilsa,yurgizib yuborish shesternasi maxovikni aylantira boshlaydi. Reduktor,dekompressiya mexanizmi va boshqa moslamalardan tegishli tartibdafoydalanib, dizelning tirsakli vali yurgizib yuborish tezligida aylantirilsa,dizel o‘t oladi (12.5-rasm, b).

Dizel ishlay boshlashi biian maxovikning tishli gardishi yurgizibyuborish shestemasini aylantira boshlaydi. Shesterna tezroq aylanib,yukchaiar markazdan qochirma kuch ta’sirida ko'ndalang prujina (3)ni qisib keriladi (punktir bilan ko'rsatilgan holatni ishg‘ol etadi).Natijada yukchalaming ilgakli uchi vtulka ( IT) bo'rtig‘idan chiqadi.Qisilgan prujinalar yana kerilib, turtkichni va yukchaiar bilan birgatutqichni ketinga suradi. Harakatlantirish shesternasi maxovikning
gardishidan avtomat ravishda ajraladi (12.5-rasm, d).Yukchaiar vtulkadan chiqishi, yurgizib yuborish shesternasiningmaxovikdan ajralishi ko'ndalang prujinaning kuchiga bog'liq. Ko'ndalangprujina, odatda, dizelning tirsakli vali daqiqasiga 300—325 martaaylana boshlaganda yukchaiar vtulkadan chiqib ketadigan qilib
rostlanadi.ПД-10М2 markali yurgizib yuborish motorining kuch uzatish tizimi
i lashish muftasi, erkin yurish muftasi va yurgizib yuborish mexanizmidaniborat, ya’ni reduktori yo‘q. ПД-10М2 motorining o‘zi startyor bilano‘t oldiriladi. Ilashish muftasining yetakchi barabani (12.6-rasm, //)shesterna ( 10) ga mahkamlangan. Bu shesterna oraliq shestemalar orqaliyurgizib yuborish motorining tirsakli validan harakatga keltirilib,yurgizib yuborish mexanizmi vali (7) ning vtulkasida ravon aylanadi.Yetakchi baraban o'yiqlariga uchta yetakchi disk (4) kirgiziigan.Yetakchi disklar orasida uchta yetaklanuvchi disk (5) bo'lib, ular erkinyurish muftasi gardishi (6) ning o'yiqlariga kirgiziigan. Harakat gardish(6) dan erkin yurish muftasi orqali val (7) ga uzatiladi. Erkin yurishmuftasi gardishning o'yiqlariga joylashtirilgan rolik (13), turtkich (14)va prujina (15) lardan iborat.Ilashish muftasi qopqoq (12) ga joylashtirilgan dasta (/) bilanqo'shiladi. Dasta tortib burilganda tirak (2) podshipnik orqali siquvchidisk (J) ni o'ngga surib, yetakchi (4) va yetaklanuvchi (5) d'sklamibir-biriga siqadi. Bunda disk (3) bilan gardish (6) orasidagi jruji.visiqilib, mufta qo'shiladi.Gardish aylanganda roliklar (13) gardisho'yig'ining tor qismiga qisilib, valni aylantiradi.Richag (T) itaribqo'yilganda mufta ajraladi.Yurgizib yuborish mexanizmi, asosan, hestema (9) va yukeba (8)dan iborat bo'lib, uning tuzilishi va ishlashi ПД-10М motorigac'xshaydi. Agar dizel ishlab ketgandan keyin val (7) gardish (6) dantezroq aylana boshlasa, roliklar ( 12) gardish o'yig'ining kengroq qismiga