Dolzarb masalalari


Hayvonot dunyosi chiqindilari


Download 421.77 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/7
Sana20.12.2022
Hajmi421.77 Kb.
#1034193
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
djMKtMbjdhtsQ3DNtS8Z1gssTLuEKo9ZpAAJbXYj

Hayvonot dunyosi chiqindilari: sochlar, qon va siydikdan novshadil ishlab 
chiqarish usuli aniqlangan.
Yaman achchiqtoshlari, sirka kislota, turli nitratlar, mis va temir sulfatlaridan 
foydalanib nitrat va sulfat kislotalar olish texnologiyasini yaratdi.
Jobir ibn Xayyom birinchi marta toza simobni uzoq muddat sekin qizdirish usuli 
bilan qizil rangli kukun - simob oksidini hosil qilgan va ajratib olgan. Havo ta'sirida 
moddalarni kalsinatsilash usuli va murakkab moddalarni parchalab, oddiy moddalar 
olish usullarining yaratilishi ham izohlagan buyuk allomadir. 
O`ZBEKISTONDA KIMYO FANINING RIVOJLANISHI. 
XVIII-asr oxiri va XIX-asr o`rtalarida G`arb mamlakatlarida rivoj topa 
boshlagan Kimyo Rossiya orqali O`zbekistonga ham kirib keldi. Toshkentda 1869 
yil kimyo laboratoriya tashkil etildi. Keyin shu yerda ko`mirni gazlashtiruvchi 
moslama qurildi. Labaratoriya xodimlari tomonidan mahalliy va olib kelinuvchi 
portlovchi moddalar tarkibi tekshiriladi. Qo`qon xonligi va Buxoro amirligida zarb 
qilingan tangalar o`rganildi. 
1918- yil Toshkentda Turkiston institutining tashkil etilishi va uning tarkibida 
kimyo fakultetining ochilishi O`zbekistonda Kimyo fanining rivojida yangi bosqich 
bo`ldi.Kimyo ta‘limi tarmoqlar rivojlanishi bu ishlarga ijobiy ta`sir ko`rsatdi. 
Mahalliy aholi orasidan A. Shamsiyev, 3 Saidnosirova, M. Hakimov, M. Niyozov, 
M.Azizov kabi dastlabki kimyogarlar yetishib chiqdi. Ular yosh kadrlarni 
tayyorlashga katta hissa qo`shdilar. 
30- yillarda institutning kimyo fakultetida S. Yunusov, O. Sodiqov, 
K.Axmedov, Sh. Tolipov, H. Usmonov, A. Sultonov, H. Rustamov, Y. 
Toshpo`latov,A. Abdurasulova, F. Tojiyev, A. Murtazoyev, H. Rahimov kabi 
iste`dodli yoshlar yetishib chiqdi.
2-jahon urushi yillarida sharoit og`ir bo`lishiga qaramay fan rivojiga ahamiyat 
berildi, tadqiqotlar kamroq bo`lsada davom ettirildi.


40-yillar boshida Ittifoq FAning O`zbekiston filiali tashkil qilinib, uning 
tarkibiga A. S.Shamsiyev rahbarlik qilayotgan Kimyo instituti ham kiritildi.
S. Muqimov, F.Xo`jayev frontdan qaytgan S. Yunusov, K. Ahmedov, Sh. Tolipov, 
A. Sultonov, H. Rustamov, I. S. Kansepolskiy va boshqa olib borilayotgan ilmiy 
ishlariga o`zlarining munosib hissalarini qo`shdilar 

Download 421.77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling