Do‘stlik-oltindan qimmat Reja

„Qobusnoma “dan) 
Q isqa bayon 
H IK O Y A T 
O ld in o ‘tg a n k is h ila m in g k ito b la rid a n s h u n i o ‘qib
biJdim ki, ajam shohJari bir d o ‘k o n yasab, u n i o tg a yukJab
sahroga olib b o rark a n la r, to k i o ‘sha jo y d a y ig kilgan m az -
lum larn i k o ‘rib, h a r b irin in g arzin i e sh itib o lish m u m -
kin b o ‘lsin. B u n in g sababi sh u ed ik i, a g a r d a p o d s h o h
b iro r jo y d a o ‘tirib qolsa, u y e rd a d ah liz, e sh ik va p a rd a 

p a y d o b o 'la d i. G ‘arazli kish ilar va sitam g arlar sh u n d a n

f o y d a l a n i b , z u lm c h e k a y o tg a n la r n i p o d s h o h o ld ig a
q o ‘y m a y d ila r. 
(
Nizomulmulk. ,Siyosatnoma yoki 
Si'yar ul m uluk “ dan) 
T O ‘G ‘R IL IK 
In so n d a g i ajoyib x u lq lard an biri t o ‘g ‘rilikdir. T o ‘g ‘riIik
o d a m d a g i h a m m a ish iarn in g ta rtib va m aro m d a ketishini
t a ’m in la y d i. T o ‘g ‘rilik izd an c h iq d im i, d em a k , h a m m a
ish la r ta rtib i buziladi. X oh k a tta va ulug1 ishlar b o ls in ,
x o h k ic h k in a va a rz im a s a m a lla r b o l s i n , a g a r d iq q a t
k o ‘zi b ila n q arasang, u lard a to ‘g ‘rilik b o ‘lm asa, h am m asi
x a ro b b o ‘ladi. Barcha turdagi ishiarning bari to kg krilik bilan
b a rq a ro r, shu ishlarni am alga o sh iru v ch ilar esa t o ‘g ‘rilik
b ilan b a rd a m va ustuvordir.
{Gaz.) 
Q o ‘shim cha topshiriqli bayon 
0 ‘q itu v c h in in g to p sh irig ki bilan qisqa bayon yoziladi. 
77-
topshiriq. Okqituvchining aytib yoki o ‘qib bergan hikoya
yoki ertakning qisqa mazmunini yozma bayon qiling. 
DIKTANT 
f t p ? Bilib oling. D ik ta n tn in g
ko ‘rsatish, eshittirish, say-
lanm a, erkin d ik ta n t kab i tu rla ri aso sa n b o s h -
la n g ‘ic h sin flard a va q ism an y u qo ri sinflarda o ‘tkazilsa
h a m , litsey va ko llejlarda u larn in g ayrim larini tak rorlab,
d ik ta n tn in g saylanm a va n a z o ra t (k o n tro l) turi ustida ham
ish o lib bo riladi. 
D ik ta n tla r o d a td a o ‘tilgan til q o id alarin i o kq u v ch ilar
q a n c h a lik o ‘zlashtirganini bilib olish va shu orqali o ‘tilgan
til q o id a la rin i m u stah k am lash u c h u n o ‘tkaziladi. 
f f j B f Bilib oling. S ay lan m a d ik ta n t o 'tilg an ayrim til 
q o idalari b o ‘yicha b o lib , tanlang an qoidalarga o ‘qi- 
tu v c h i m is o lla r (so kz, ib o ra , g a p , m a tn ) to p ib , o kquv-
64 

ch ila rg a y o z d ira d i yoki o ‘q itu v c h in in g to p sh irig ‘i b ila n

o 'q u v c h ila r y o d d a n yozadilar. 
78- topshiriq. 0 ‘zbek alifbosi sirasini yozing. H arflarni
izohlang. 
79-
topshiriq. kesma, osma, qatlama, bosma, moslama,
qovurma, yozma, olma, o ‘sma, suzma, yigitcha so‘zlaridagi
urg‘uning o ‘rnini o ‘zgartirib, mazmuniga mos gaplar tuzing. 
80- topshiriq. Quyidagi so'zlar tarkibidagi ng harflarining bir
yoki ikki tovush ifodalashiga qarab, ikki ustunga ajratib yozing
(si-ngil va sin-gan kabi) 
A n g la m o q , an g o r, a n g is h v o n a , o h a n g , o h a n g i, b u -
gungi, b u ru n g i, gangim oq, d a n g a l, d an g asa, kito bin giz,
dinga, d o n gd or, durang, tajang, k o 'rin g a n , lagan, ja n g o -
var, ja r a n g li, z a n g , z a n g o ri, in g ic h k a , in g ra m o q , i n -
d in g a, k ey ingi, k engroq, k e n g a y m o q , k en g ash , k u n g a ,
k o ‘ngil, m an g , m ing, m ingan, m u n g li. 
81- topshiriq. So‘zlami bo‘g‘inlarga ajratib yozing. 
televizor, tea ír, opasi, o n a n g iz , u y u sh q o q , m u d o fa a ,
m u d d a o , r a d io , ta n g a , o n g i, m e n g a , s in g il, m a ’n o ,
ju r 'a t, q a d r, vaqt, sabr, 2003- yil.