Dárilik ósimliklerdin’ sheyki zatlarin tayarlaw tiykarlari

Mıywe hám tuqimlar pisip jetilgen dáwirde jıynaladı. Mıywelar ádetde azanda yamasa keshte jılawb alınadı, kún isiganda jıynalsa, qurǵaqlay mıywelardıń tuqimi shashılıp ketiwi múmkin.
Mıywelar túrine qaray tayarlanadı. Geyparalar qol menen birte-birte úzip alınadı, basqaları bolsa tayaq menen urıladı.
Tuqimladi hár qıylı usıllar menen tayarlanadı. Geypara tuqimlar arnawlı ásbap menen meyweden ajıratıp alınadı (badam tuqimi hám basqalar ). Mayda mıywe hám tuqimlar bolsa tuqimlar jetilgeninen keyin yamasa jetiliwi aldında ósimlikti orip qurıtıp, keyininen qırmanda u’zip tazalanadı (fenxel, arpabádiyan hám kashnich mıyweları, gorchica tuqim hám basqalar ).
Jer astqi organlar (túbir, túbirpoya, tuganak na piyazlar ) ádetde ósimlik uyqig’a kirgen waqtında - erte báhárde yamasa kesh kuzda tayarlanadı. Geypara jer astqi organlardı ósimlik gullep bolǵanınan keyin jıynaladı. Sebebi olardıń geyparaların ósip atırǵan bálent bo'yli biygana ósimlikler arasından tabıw qıyın (solar túrleri hám basqalar ), geyparaların qurib qalǵan poyallarin bolsa samal sindirib ushirip ketedi (etmak hám basqalar ).
Jer astqi organlardı bel, ketpen hám basqa ásbaplar menen qazib alınadı. Bir jerdı ózinde usimlik kóp hámde jer ostqi bo’lipleri jaqsı rawajlang’an bolsa, ol halda traktor menen qazip alınadı (boyan hám basqalar ). Jıynalǵan er astqi organlardı ilay, topiraq, qum, japıraq hám poyalardan tozalap (geyparaların suwda juwip), qaqlaw ushın mayda bóleklerge qırqıladı.
Ósimliktiń er ústki bólimlerin, mısalı japiraq, guli hám basqa bólimlerin shıq kóterilgandan keyin hawa ashiq waqtında jılawb alınadı. Jawin yamasa azandag’i shıq kóterilmasten aldın jıynalǵan ósimliklerdi quritiw qıyın, olar qurtilganinda da qarayip ketedi. Jıynalǵan dárilik ónimlerdi sebetlerge basıp yamasa bir jerge u’yip qoyıp bolmaydı, sebebi ızǵarlıq hám ıssılıq (qizish yamasa quyash temperaturası ) tásirinde ósimlik toqımalarında shuqir biokimyoviy ózgerisler júz beredi, organimzga tásir etiwshi ximiyalıq birikpeler parshelenip ketib, dárilik ónim óz qalpin joǵaltadı.