Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik
Download 2.32 Mb. Pdf ko'rish
|
Dunyo dinlari tarixi. 10-sinf (2017, Z.Islomov, D.Rahimjonov)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Hech qaysi din nohaq qon to‘ kish, urush olovini alanga oldirish va buzg‘unchilikni targ‘ib qilmagan.
- Yangi Ahd. Pyotrning birinchi maktu bi, 3bob, 8–12
|
DUNYO DINLARIDA TINCHLIK G‘OYASI
21-§ FAOLLASHTIRISH UCHUN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 1. «Bir kun urush-janjal bo‘lgan joydan qirq kun baraka ketadi» degan hikmatli gapning ma’nosini bilasizmi? 2. Urush va buzg‘unchilik qanday oqibatlarga olib kelishi haqida o‘ylab ko‘ring. 3. Tinchlikni asrash uchun har birimizning mas’uliyatimiz nimada deb o‘ylaysiz? Ilm-fan, madaniyat, iqtisodiyot va boshqa barcha jab halarning taraqqiy etishi tinchlik, osoyishtalik bilan bog‘liqdir. Shu sababli ham bugungi kunda xavfsizlik butun dunyoda eng dolzarb masala bo‘lib qolmoqda. Yil sayin davlatlar tomonidan mudofaa tizimi va harbiy sohaga ajratilayotgan xarajatlarning oshib borishi fikri- mizni tasdiqlaydi. Biroq faqatgina zamonaviy qurol-ya- roqqa ega bo‘lishning o‘zigina tinchlikni ta’minlamaydi. Chunki zamonaviy buzg‘unchi kuchlar ochiqcha jang qilmay, balki to‘satdan qo‘poruvchilik amaliyotlarini qo‘llash, harbiylar emas, balki tinch aholini nishonga olish kabi qabih usullardan foydalanmoqdalar. XX asr- ning ikkinchi yarmida dunyoda 300 dan ortiq tinchlikka raxna soluvchi nizolar qayd qilingani ham afsuslanarli holdir. Har qanday din o‘z izdoshlarini tinchlik va insonpar- varlikka chaqiradi. Hech qaysi din nohaq qon to‘ kish, urush olovini alanga oldirish va buzg‘unchilikni targ‘ib qilmagan. Xristianlik dunyoda eng keng tarqalgan din hisobla- nadi. Tarixda mazkur dinni niqob qilib buzg‘unchilik, O‘zaro ham fikr, hamdard bo‘ling lar, birbiringizni birodarlar cha sevinglar. Birbiringizga mehrshafqat li va kamtar bo‘linglar. Yangi Ahd. Pyotrning birinchi maktu bi, 3bob, 8–12 101 xunrezlik maqsadlarida foydalanilgani, «Salb yurishla- ri», «Inkvizitsiya» nomlari ostida ko‘plab shaharlar vayron qilingani, minglab odamlarning halok bo‘lgani tarixdan ma’lum. Holbuki, xristianlikda hech kimga yo- monlik qilinmaslik haqida ta’lim beriladi. Bu din ham barcha dinlar kabi tinchlikparvarlik, yaxshilik qilish va ezgulikka chaqiradi. Buddaviylik ta’limotining o‘ziga xos jihatlari bar- cha jonli narsalarga muhabbat bilan qarashning targ‘ib etilishida, aql ko‘rsatmalariga qat’iy bo‘ysunish va his- siyotga berilmaslikda ham aks etgan. Tinchlikparvarlik va ezgulik g‘oyalari buddaviylikning «Pancha shila» (sanskritcha — besh nasihat) qoidasida ham aks eta- di. Unga ko‘ra buddaviy qotillik, o‘g‘rilik, gumrohlik, yolg‘on so‘z, mast qiluvchi narsalardan saqlanishi lo- zim. Bu dinga e’tiqod qilgan har bir rohib o‘zgalar mulkiga ko‘z olaytirmaslik, birovga nafrat bilan qa- ramaslik, adolat haqida o‘ylash, munosib insonlardan yaxshilikni ayamaslik, axloqiy xatti-harakat qoidalariga amal qilishi lozim hisoblanadi. Markaziy Osiyoda yuzaga kelgan zardo‘shtiylik dini ham o‘zining tinchlikparvarligi bilan alohida ajra- lib turgan. Bu «Avesto»da aks etgan «Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal» ta’limotida ham o‘z aksini topgan. Ayni damda, Videvdat kitobining ikkinchi fragardida tinchlikning muhimligi borasida fikrlar bildirilgan. Yas- na kitobining 12-bobida har bir zardo‘shtiy tiyilishi lo- Hech kimga yomonlik evaziga yomonlik qaytarmanglar. Barcha odamlar ning ko‘zi oldida yaxshilik qilishga intilinglar. Agar iloji bo‘lsa, qo‘lingizdan kelganicha, barcha odamlar bilan tinchtotuv hayot kechiringlar. Download 2.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|