Kelbetlik sózlerdiń kópshiligi ekinshi bir kelbetlik sózdiń mánisi menen qarama- qarsı keledi. Mısalı: mazalı qawın— dámsiz qawın, kúshli adam — ázzi adam, ashshı suw— dushshı suw.
Mánileri bir-birine qarama-qarsı kelbet- liklerdi antonim kelbetlik deymiz. Qarama- qarsı mánili kelbetlik sózler sóylewde aytılajaq oy-pikirdi kúsheytiwge sebepshi boladı. Mısalı: Kóz— qorqaq, qol — batır. Jaqsı adam sóz mánisin ańlaydı, jaman adam shiyrin jandı qıynaydı. (naqıl.)
shınıǵıw. Berilgen sózlerdiń antonimlerin tabıń.
Antonimlik jubaylardıń hárbirine gáp qurap jazıń.
Juqa, qattı, tereń, siyrek, keń.
Tapsırma. Berilgen sózlerdiń ishinen antonim kelbetliklerdi terip jazıń. Olardıń ayırmashılıǵın túsindiriń.
Jıllı, bilgish, keń, jaqtı, taza, sulıw, shadlı, jalqaw, qurttay, muzday, úlken, tar, genje, uzın, awır, jeńil.
Tapsırma. Kórkem shıǵarmalardan antonim kelbet- liklerge mısallar tawıp jazıń. Olardıń qollanılıwına itibar beriń.
§76. Kelbetliktiń dárejeleri hám olardıń jasalıwı Kelbetlik tiykarınan, zattıń belgisin bildiredi. Gáp ishinde kelgende zattıń belgisin bildiriwi menen birge sol belginiń dárejesin de bildirip keledi. Dáreje mánisi arnawlı forma jasawshı qosımtalar arqalı ańlatıladı.
Kelbetliktiń dárejeleri 3 ke bólinedi: 1. Jay dáreje. 2. Arttırıw dárejesi. 3. Salıstırıw dárejesi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
