Eenxat tushunchasi va texnik vositalarini tanlash

AMALIY MASHG’ULOT №6
SHAHAR ELEKTR ISTE’MOLCHILARIDA EENHAT BO’YICHA ELEKTR ENERGIYASI ISTE’MOLINI HISOBLASH (1-QISM)

Reja:
6.1. Nazariy qism.

6.2. Mаsаlаlаrni yechish uchun misоllаr.
6.3. Mustаqil yechish uchun misоllаr.


6.1. Nazariy qism
Shahardagi bino va inshootlarning ichki va tashqi elektr tarmoqlarini loyihalash vaqtida kutilayotgan elektr yuklamalarni to‘g‘ri aniqlash barcha shahar elektr ta’minoti masalalari kompleksining ratsional yechimi asosidir.
Shahar tarmoqlarining jamoat va turar-joy binolarining hisobiy elektr yuklamalari Qurilish me’yorlari va qoidalari (QMQ) 2.04.17 – 98 «Turar joy va jamoat binolarining elektr jihozlari. Loyihalash me’yorlari» bilan reglamentlanadi.
Xonadonlarning elektr energiya qabul qilgichlaridan vujudga keluvchi transformator podstansiyalarining ta’minlovchi liniyalarida, kirishlarida va 0,4 kV tarmoq shinalarida hisobiy elektr yuklamani quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi, kVt:

bu yerda, P_sol.xon - xonadon elektr qabul qilgichlarining solishtirma hisobiy elektr yuklamalari, havoni konditsionerlarining mavjudligi, ishlatilayotgan oshxona plitalarining turiga va ulangan xonadonlar soniga qarab jadvaldan olinadi, kVt/xonadon
n_xon - TP tarmog‘iga ulangan xonadonlar soni.

Turar-joy binosining kirishiga, liniyasiga yoki TP ning 0,38 kV kuchlanishli shinalariga keltirilgan kuch elektr qabul qilgichlarning hisobiy yuklamasi talab koeffitsienti usuli bœyicha aniqlanadi.

Lift qurilmalarining ta’minlov liniyasining hisobiy yuklamasi P_h.l. quyidagi formuladan aniqlanadi, kVt:

bu yerda, K_t.l – talab koeffitsiyenti, QMQ ning tegishli jadvalidan aniqlanadi;
n_l – liniya bilan ta’minlanuvchi liftlar soni.
Sanitar-texnik qurilmalar elektr yuritgichlarining ta’minlov liniyasi hisobiy yuklamasi ularning o’rnatilgan quvvati bo’yicha, talab koeffitsiyentini hisobga olgan holda tegishli ma’lumotnomadan aniqlanadi.
Ta’minlov liniyasi kirishlaridagi, TP ning TQ 0,38 kV li shinalaridagi maishiy pol usti elektr plitalaridagi hisobiy yuklamalar quyidagi formula orqali aniqlanadi, kVt:

bu yerda, P_h.pl – pol usti elektr plitalarining hisobiy yuklamasi, kVt;
P_n.pl – elektr plitasining o’rnatilgan quvvati, kVt;
n_pl – elektr plitalar soni;
K_t.pl – talab koeffitsiyenti, QMQ ning tegishli jadvalidan aniqlanadi.
Ta’minlovchi liniyalar, TP ning TQ 0,38 kV shinalari va kirishlari uchun yo’laksimon turdagi yotoqxonalarning umumiy yoritishining hisobiy yuklamasi, QMQ ning 7-jadvalidan aniqlanuvchi yoritgichlarning o’rnatilgan quvvati P_n ga bog‘liq bo’lgan talab koeffitsiyenti K_t ni hisobga olgan holda aniqlanadi.
Turar-joy binolari umumfoydalanuv xonalarining, shuningdek yotoqxonalarning yashash xonalarining guruhiy yoritish tarmoqlari hisobiy yuklamasini talab koeffitsiyenti birga teng bo’lgan svetotexnik hisob bo’yicha aniqlash kerak.
Turar-joy binosining hisobiy yuklamasi P_h.t-j (xonadonlar va kuch qurilmalarining) quyidagi formula orqali aniqlanadi, kVt:

bu yerda, P_h.xon – xonadon elektr qabul qilgichlarining hisobiy yuklamasi, kVt;
P_h.kuch – kuch elektr qabul qilgichlarining hisobiy yuklamasi, kVt.
EENHAT bo’yicha iste’mol qilingan elektr energiya narxi N_ee=P_h∙t∙α ifodaga asosan aniqlanadi.
Bu yerda, P_h – iste’mol qilingan aktiv quvvat, kVt
t – vaqt, soat.
α – 1 kVt∙soat elektr energiyaning narxi, so’m/kVt∙soat.
1 – ilova
Ko‘p qavatli nohiyada turar-joy bino kvartiralarning hisobiy elektr yuklamasi, kVt/kvartira.

Kvartilarala xarakteristikasi	Kvartiraning solishtirma yuklamasi, kVt/kv
	Kvartilara soni
	1	3	6	9	12	15	18	24	40	60	100
Tabiy gazli plitali	3	3	1,8	1,3	1,2	1,1	1,0	0,9	0,7	0,59	0,49
Qattiq yoqilgan plitali	4	4	2,25	1,75	1,65	1,55	1,4	1,3	1,0	0,9	0,8
5,5 kVtgacha plitali	5	5	2,7	2,2	2,1	2,0	1,8	1,7	1,4	1,2	1,1

Izoh: Hisobiy yuklamalar yashash maydoni 30 m² bo‘lgan kvartiralar uchun keltirilgan.
2 – ilova
Bino lift uskunalarining talab koeffitsienti.

	Talab koeffitsienti
	Turar-joy binolarida lift uskunalar soni
	1	2	3	4	5	6	10
6-7 8-9 10-11	1 1 -	0,85 0,90 0,85	0,70 0,75 0,80	0,60 0,65 0,70	0,55 0,60 0,63	0,5 0,55 0,56	0,38 0,40 0,42

3 – ilova

Turar-joy binolarining bir seksiyasida liftlar soni va ularning dvigatellarini nominal quvvati.

Bino quvvatlari soni	6-9	12	16
Bir seksiyada liftlar soni	1	2	2
Lift dvigatelining nominal quvvat, kVt	4,5	4,5-7,0	7,0