Egamberdiyeva Salima Rayimovna moliyaviy va boshqaruv hisobi

Birlashtirish balansi – ikki va undan ortiq korxonalar bir biri bilan 
qo‘shilganda qo‘shilish sanasiga tuzilgan balans. 
Ajratish balansi – bu korxona ixtiyoridan mustaqil boshqa korxona 
ajralib chiqganda bir – biriga mablag‘larni topshirish va qabul qilish 
sanasiga tuzilgan balans. 
Ma’lumotlarni jamlash darajasiga ko‘ra balans yig‘ma va alohida 
balans turlariga bo‘linadi. 
Yig‘ma balans - bu bir tizim korxonalari balanslari moddalarini 
gorizontal holda jamlash natijasida tuzilgan balans, masalan trest, konsern, 
kompaniya, vazirlik va shu kabi yuqori organlar tomonidan tuzilgan 
balans. 
Alohida balans –bu har bir ho‘jalik yurituvchi subekt tomonidan 
tuzilgan balans. 
O‘z qaramog‘ida sho‘ba xo‘jalik jamiyatlariga ega bo‘lgan bosh 
korxonalar konsolidasiyalashtirilgan balans tuzadilar. 
Subektlarni moliyalashtirilishiga qarab balans bir biridan tubdan farq 
qiladigan davlat byudjetidagi muassasalar balansi va xo‘jalik yurituvchi 
subektlar balansiga bo‘linadi. 
Hisob ma’lumotlarini jamlash sikllariga ko‘ra sinov balansi, 
tuzatilgan sinov balansi va oxirgi yakuniy balans turlarini ajratish mumkin. 
Sinov balansi – bu vaqtinchalik schyotlar yopilmasdan tuzilgan, 
shuningdek hisobot davri oxirigaa ayrim schyotlar bo‘yicha hisob-kitoblar 
ma’lum sabablarga ko‘ra oxirigacha amalga oshirilmagan holda tuzilgan 
dastlabki balans 
Tuzatilgan sinov balansi - mavjud kamchiliklar tuzatilgandan so‘ng, 
lekinda vaqtinchalik schyotlar yopilmasdan tuzilgan balans. 
Yakuniy balans – bu vaqtinchalik schyotlar yopilgach, moliyaviy 
natijalar to‘g‘risidagi hisobot va taqsimlanmagan fayda to‘g‘risidagi 
hisobotlarning ma’lumotlari e’tiborga olinib tuzilgan balans. 

---

535 
Oxirgi uchta turdagi balansni tuzish tartibi chet el korxonalari 
amaliyotida keng tarqalgan. 
Regulirovka schyotlari qoldiqlarini hisobga olib balans-brutto va 
balans –netto tuzilishi mumkin. 
Balans- brutto - bu aktivlar summasidan jamlangan amortizatsiya va 
eskirish summalarini, shuningdek savdo ustamalarini, shubhali qarzlar 
bo‘yicha mavjud rezerv summasini chegirib tashlamasdan tuzilgan balans. 
Ushbu balans korxona aktivlarining real qiymatini ifoda etmaydi.