Egey madaniyati. Gomer davri yunonistoni

---

1 
EGEY MADANIYATI. GOMER DAVRI YUNONISTONI 
MUNDARIJA: 
KIRISH…………………………………………………………………………….2 
I BOB. QADIMGI YUNONISTON MADANIYATI. EGEY MADANIYATI..4 
1.1. Qadimgi Yunoniston madaniyati.......................................................................4 
1.2. Egey madaniyati va uning kelib chiqish...........................................................9 
II BOB. GOMER DAVRIDAGI YUNONISTON……….....…………………..21 
2.1. Gomer va uning hayoti haqida ma’lumot……………………….........………24 
2.2. Gomer davridagi Yunoniston……................…………………………………27 
XULOSA…………………………………………………………………………32 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI.........................................34 
 
 

---

2 
KIRISH 
Mavzuning dolzarbligi: Kritmiken madaniyati — Kiklad, Krit o., 
Yunonistonning materik qismi va Kichik Osiyo (Gʻarbiy Anadolu)dagi jez 
davri tamaddunining umumiy nomi (mil. av. 3—2ming yillik). Uning asosiy 
markazlari Miken (G. Shliman) va Krit (A. Evans) dagi qazishmalar natijasida 
ochilgan. Bir qancha lokal arxeologik madaniyatlarga ajratilgan: Kritdagi 
madaniyat, orolning afsonaviy podshosi Minosning nomi bilan Minoy madaniyati 
deb atalgan; Yunoniston materik qismining turli qismidagi madaniyatlar — 
fessaliya, makedon, ellada madaniyatlari; Kichik Osiyodagi — gʻarbiy anadolu 
madaniyati; Kikladdagi — kiklad madaniyati deb nom olgan. Egey madaniyati 3 
davrga boʻlinadi: ilk (ellada madaniyati uchun — mil. av. 3000 — 2100/1900-yillar, 
minoy madaniyati uchun — mil. av. taxm. 3000—2200-yillar), oʻrta (tegishli 
ravishda, mil. av. taxm. 2100/1900—1580 yil va mil. av. taxm. 2200—1700-yillar), 
soʻnggi (tegishli ravishda, mil. av. taxm. 1580 — 1200-yillar va mil. av. taxm. 1700 
— 1150-yillar). Gʻarbiy Anadolu va Oʻrta Yunoniston madaniyatlari 
mahalliy neolit davri madaniyati, Egey dengizi sharkiy qismidagi orollar madaniyati 
asosida vujudga kelgan va Troya madaniyati taʼsirida taraqkiy etganlar. Egey 
madaniyati notekis rivojlangan. Uning markazlari turli davrda yuksalish va tanazzul 
davrini kechirgan. 
Ingliz arxeologi A. Evans Egey madaniyati boʻyicha tadqiqot ishlari olib 
borib, koʻp jildli ilmiy asarlar yaratgan. Egey madaniyatiga oid piktografik 
yozuvlarni oʻrgangan. 
Egey madaniyatiga oid obidalar mahalliy aholining Misr va Odd Osiyo bilan 
yaqin aloqada boʻlganini koʻrsatadi (Misr va Suriyada Egey sanʼati yodgorliklari, 
Krit o. da esa Misr va Old Osiyo sanʼati namunalari topilgan). Krit sanʼati oʻziga 
xosligi bilan ajralib turadi. Egey madaniyatining muhim markazlaridan 
biri Knos shahridagi Hukmdorlar saroyi (taxm. mil. av. 2000-yildan soʻng) 
qoldiqlari saqlangan. Saroy murakkab tarhli (16 ming m2 ga yaqin mayd. ni 
egallagan), koʻp marta qayta qurilgan, 3 qavatli boʻlib, xonalar ustunli, tor hovlili, 
yuqori qavatlarga zinapoyalardan chiqilgan. Mil. av. 2-ming yillikning 1-yarmiga 

---

3 
mansub kichik saroy, podsho villasi, karvonsaroy, 2—3 qavatli turar joylar qazib 
oʻrganilgan. Knos, AgiaTriadada mineral boʻyoq bilan ishlangan freska qoldiqlari 
topilgan, 
ularda 
akrobatika 
oʻyinlari, 
suhbatlashayotgan 
ayollar, 
hayvon, oʻsimliklar aks ettirilgan. Ayniqsa, Krit vaza rassomligi diqqatga 
sazovor. Suyak haykalchalar koʻp ishlangan. Mil. av. 3-ming yillik va 2-ming 
yillikning boshlarida Kikladda marmar ayol haykalchalari ishlash, sopol idishlar 
sanʼati rivojlangan. Tirinf akropoli — mustahkamlangan tepalik (mil. av. 2-ming 
yillikning oʻrtalari) da bino qoldiqlari saqlangan; bu bino qadimiy yunon 
ibodatxonalariga namuna boʻlgani koʻrinadi. Devoriy rasmlarda jang lavhalari aks 
ettirilgan. Mikenda relyef bilan bezatilgan «Sherdor darvoza», usti tuproq bilan 
gumbazsimon 
qilib 
yopilgan 
maqbara 
saqlangan. 
Maqbaralardan 
topilgan oltin va kumush bezak buyumlari zargarlik rivojlanganligidan darak beradi. 
Mil. av. 2-ming yillikning oxirlarida doriy qabilalari hujumi oqibatida Egey 
madaniyati markazlari vayron qilingan. Egey sanʼati yunon sanʼatiga samarali taʼsir 
koʻrsatgan.