Eklimetrlar reja: 1,oddiy eklimetrlar 2,doiraviy eklimetrlar 3,TO`rtburchakli eklimetrlar

EKLIMETRLAR REJA: 1,ODDIY EKLIMETRLAR 2,DOIRAVIY EKLIMETRLAR 3,TO`RTBURCHAKLI EKLIMETRLAR

Eklimetrlar. Qiyalik burchagini o‖lchashda turli ko‖rinishdagi

• Eklimetrlar. Qiyalik burchagini o‖lchashda turli ko‖rinishdagi
• eklimetrlarishlatiladi. Eklimetr oddiy, doiraviy va to‖rtburchaklik shaklda
• bo‖ladi.
• Oddiy eklimetrning tuzilishi va ishlatilishi 65-rasmda ko‖rsatilgan.
• A nuqtadagi tayoq uchiga o‖rnatilgan va markaziga shovun osilgan
• transportirning asosi OShV nuqtadagi vexada belgilangan asbob
• balandligi K nuqtaga to‖g`rilanadi. Shunda shovun ipidan olingan sanoq
• qiyalik burchagi bo‖ladi. Shaklda AO=BK=i—asbob balandligi, OA—
• shovun yo‖nalishi.

Doiraviy eklimetr. 66-rasmda ko‖rsatilganidek metall quticha 1 ichida mayatnikli disk 8 gorizontal o‖q OO1atrofida bemalol aylanadigan qilib ishlangan. Disk (g`ildirak) gardishi 63-rasmning o‖ng tomonida

Doiraviy eklimetr. 66-rasmda ko‖rsatilganidek metall quticha 1 ichida mayatnikli disk 8 gorizontal o‖q OO1atrofida bemalol aylanadigan qilib ishlangan. Disk (g`ildirak) gardishi 63-rasmning o‖ng tomonida

ko‖rsatilgandagi kabi, 0 dan +60° gacha bo‖lingan, yuqoriga qaralganda

+ ishorali, pastga qaraganda — ishorali bo‖laklar ko‖rinadi. Diskka og`ir

yuk 7 mahkamlanganidan OO1o‖q hamma vaqt gorizontal turadi. Quti ustidagi prujinali knopka 6 bosilsa, disk OO1o‖qda mayatnik kabi harakat qilib, gorizontal vaziyatda to‖xtaydi. Quti yoniga

to‖rtburchaklik shaklidagi vizirlash (ko‖rish) trubasi 5mahkamlangan,

uning bir uchidagi trubkachaga ko‖z dioptri (tirqish) 4, ikkinchi uchiga

narsa dioptri 10 o‖rnatilgan.

Doiraviy eklimetr va bo`laklari

1 — quti (korobka); 2—darcha;3—lupa; 4—ko‖z dioptri (tirqish); 5—

ko‖rish trubasi;6—piston; 7—og`ir yuk; 8—mayatnikli g`ildirak (disk);9—

obvodka (tegirchak);10—narsa dioptri

Eklimetr bilan AV chiziqning (67-rasm) vertikal burchagini

Eklimetr bilan AV chiziqning (67-rasm) vertikal burchagini

o‖lchash uchun A da turib, V dagi vexada kuzatuvchining balandligi i

belgilanadi, shu nuqtaga ko‖z dioptridan qarab, sim 10 to‖g`rilanadi va

knopka bosiladi, disk to‖xtagach, darcha 2 dan lupa orqali qarab,

ko‖ringan bo‖laklardan sim bo‖yicha sanoq olinadi; bu sanoq vertikal

burchak v qiymati bo‖ladi. Bunda burchak ±30' aniqlik bilan o‖lchanadi.

Eklimetrni tekshirish. Eklimetr ishlatishdan oldin quyidagi shart

Eklimetrni tekshirish. Eklimetr ishlatishdan oldin quyidagi shart

• bo‖yicha tekshiriladi. Eklimetr mayatnigi vertikal turganda halqasining
• nol diametri gorizontal bo‖lishi kerak. Buni tekshirish uchun A nuqtada turib, V nuqtadagi vexaga qaraladi-da v1sanoq olinadi (67-rasm). Keyin
• V nuqtada turib, A dagi vexaga qaraladi va v2 sanoq olinadi. Agar asbob to‖g`ri bo‖lsa, bu sanoqlar teng bo‖lishi kerak; bu sanoq vertikalburchak
• bo‖ladi. Teng bo‖lmasa, vertikal burchak