Ekm javoblari

Mexano-elektrikusullar.
Mexaniktizimniko’ribchiqamizumassasimbo’lganegiluvchanligiS_mqo’zg’almasasosgamahkamlanganpurjinagaosilganyukdaniboratmf(t)yuknita’sirkuchihisobigayo’naltiruvchibo’ylabsiljishimumkin, bunda u ishqalanishkuchigauchraydiva u ishqalanishkoffitsentigaryukniharakatinibayoni talab qilinadi.
Vaqtniharqandaymomentidayukkata’sirqilayotgankuchineksiakuchihisobigamuvozanatgakelishikerak:

Bu yerdav – tepalanishtezligif_t–ishqalanishkuchif_y –purjinaniqattiqlikkuchi.
Ishqalanishkuchinitezlikgaproporsional deb olib,qattiqlikkuchiniesadeformatsiyakattaligiXgaproporsional deb olibquyidaginiolamiz:

Tenglamaniketma-ketelektrkontoriuchunyozamiz:
,

(1) va (2) nisolishtiribko’ramizshundabirxiltenglamalarfaqatbelgilanishibilanfarqqiladi. Tenglamalardanbiriniyechiminibilganholdaikkinchisiniyechiminiyozishmumkinundagibelgilanishnijadval 1-dagiga mosholdaekivalentigaoddiyo’zgartirib,
Kattaliknimexanikzanjirnito’liqqarshiligi deb ko’ribchiqishmumkin. O’lchovbirliginimexanikqarshilik “charmli” nomidanolganva u kg/so’lchamgaega.
Buninguchunelektrsxemaniqurishmuolajasinisoddalashtirishuchun, ekivalentmexanikqurilmauchunbundaysxemalarniqurishniqoidasi (algoritmi) ishlabchiqilgan. Mumkinbo’lganalgoritmlardanbiriniko’ribchiqamiz.
QurilmanikonstrtuktsiyasiberilganQurilmanikinematiksxemasiniquramiz, 1-jadvalda keltirilganbelgilanishlardanfoydalanib (3b- rasmgaqarang).
Qurilmanistrukturasxemasiniquramiz. Buninguchunbarchashartlibelgilanishlarnito’g’riburchaklarbilanalmashtiramiuz f (t) kuchniikkiqutblikabitasvirlaymiz
Ionliimplantatsiyajarayoninimodellash.
Ionliimplantatsiyadaiondastasinizaryadlanganzarralariqattiqjismgakiritiladi, uniturlihossalarinio’zgartirib.
Qattiqjismnipanjarasigajoriyqilingandaionlaro’zenergiyasiniyoqotadi, qatiiyvaqatiiybo’lmaganto’qnashuvlarnatijasida.Qatiiybo’lmaganto’qnashuvlardeb shudaylarihisoblanadikiularninatijasidaionenergiyasinibirqasmig’alayonlatishyokinishonatomlariniionlashuchunsarfbo’ladi(panjaraelektronlaribilano’zarota`sirlashib). Qatiiyto’qnashishlardaenergiyanishonniatominiyadrolarigaberiladi. Bundantashqarienergiyayoqotishlarigaionlarvanishonatomlariorasidagizaryadalmashuvlari ham yoqotishlarniberadi.
Agaratomgaberilganenergiyaqatiiyto’qnashuvdaatomlarnibog’lanishenergiyasidanortiqbo’lsaqattiqjismdagi,shundaatomtugunnitarketadi.BuningnatijasidaFrenkeljuftligipaydobo’ladi–vakansiya+tugunlararoatom.Yuqoriqatlamdajoylashganatomlarionenergiyasiniolibkristaldanuzilibchiqishimumkin –bundachanglanishjarayonisodirbo’ladivavakansiyalarhosilbo’ladi–Shottkideffekti.Dastlabkiatomniko’chishenergiyasiatomniberishenergiyasideyiladiu nisbatankattabo’ladishuninguchun atom o’zini harakat yo’lidabirqatorko’chishlarkaskadinihosilqiladi,buningoqibatidakristaldaalohidatartibibuzilgansoxalarpaydobo’ladi,o’lchami3…10nmbo’lgan.Ionlarniimplantatsiyasigako’raradiatsiondeffektlarnnito’planishiboradi.Qachonkiionlarnizichligisirtbirligigajoriyqilingankritikkattalikdanoshsaamorflashtirishdozasideyiladigan, to’liqamorfqatlamihosilbo’ladi.
Joriyqilinganionvacanttugingatushishimumkin,donoryokiakseptorbo’lib, ammotugunlarnio’rniniegallashextimolikam,ko’pchilikjoriyqilinganionlartugunlarorasidajoylashadiularbuyerdaelektrjihatdanfaolbo’lmaydi.