Ekologiya huquqi manbalarining tushunchasi

Ekologiya huquqi manbalarining tushunchasi
Har bir fan, huquq sohasi o‘z manbalariga ega bo‘lib, ushbu manbalar asosida rivojlanadi. Tabiat bilan jamiyat o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni tartibga solishda yordam beradigan, qatnashadigan huquqiy hujjatlar ekologiya huquqining manbasi sifatida qaralishi mumkin.
Ekologiya huquqining manbalari me’yoriy-huquqiy hujjatlardir. Shuni alohida ta’kidlash joizki, har qanday huquqiy hujjat manba bo‘lib xizmat qilmaydi.
Ekologiya huquqining manbasi sifatida qaralayotgan huquqiy hujjat quyidagi talablarga javob berishi kerak:

• 
  vakolatli davlat organlari tomonidan qabul qilinganligi;
  
• 
  belgilangan doirada majburiy ahamiyat kasb etishi;
  
• 
  ekologik qoida-talablarni belgilashi;
  
• 
  rasmiy shakl, tuzilish, amal qilish muddatlari va boshqa atributlarga ega bo'lishi va h.k.
  

Ekologiya huquqining manbalari deganda, atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va aholining ekologik xavfsizligini ta’minlash bilan bog‘liq ijtimoiy munosabat­larni tartibga solishga xizmat qiladigan qonunchilik hujjatlari tushuniladi.
Ekologik munosabatlarni tartibga soluvchi konstitutsiyaviy qoidalar, 0‘zbekiston Respublikasi Qonunlari, 0‘zbekiston Res- publikasi Prezidenti Farmon va Qarorlari, Vazirlar Mahkamasining Qarorlari, maxsus vakolatli davlat boshqaruv organlari hamda
mahalliy davlat hokimiyat oıganlarining me’yoriy hujjatlari yig'in- disi ekologik qonunchilik hujjatlari tizimini tashkil etadi.

Ekologiva huqııqining manbalari keng qamrovli ijtimoiy

N ıiıııosabatlami tartibga solııvchi hujjatlar bo'lganligi uchun ham yani quyidagicha tasniflash mumkun. Yuridik kııchi bo‘yicha nıanbalar qonunlar va qonunosti me’yoriy hujjatlarga bo‘linadi. Ekologik munosabatlarni tartibga solish yo'nalishlari bo‘yicha:

• 
  tabiatni muhofaza qilish qonunchiligi;
  

«tabiiy resurslardan oqilona foydalanislı qonunchiligi;

• 
  aholining ekologik xavfsizligini ta’minlash qonunchiligi. Munosabatlarni tartibga solish predmeti bo'yicha:
  
• 
  umumiy va maxsus ekologik qonunchilik hujjatlari;
  
• 
  huquqiy tartibga solish holati bo'yicha moddiy va protsessual ahamiyatidagi qonunchilik hujjatlari;
  
• 
  qonunchilik hujjatlarining tizimi bo'yicha oddiy kodifıkatsiya- lashgan manbalar.
  

Qonunchüik hujjatlarining qo‘llanilish doirasi bo'yicha:

• 
  hududiy-mintaqaviy; e respublika miqyosida;
  
• 
  xalqaro miqyosdagi manbalar va h.k.
  

Demak, ekologiya huquqining manbalari atrof tabiiy muhitni muhofaza qilislı, tabiiy resurslardan oqilona foydalanislı, aholining ekologik xavfsizligini ta’minlash bilan bog‘liq jarayonlarda paydo bo'ladigan ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladigan qonunchilik hujjatlari tizimidan iboratdir.

REFERAT

18