Ekologiya va mehnat muhofazasi

1.3. Yong„in xavfsizligi chora-tadbirlarini ishlab chiqish
va amalga oshirish 
 
Yong‗in xavfsizligi chora-tadbirlari yong‗in xavfsizligini ta‘minlashga, shu 
jumladan yong‗in xavfsizligi talablarini bajarishga doir harakatlardir. 
Yong‗in xavfsizligi chora-tadbirlari yong‗in xavfsizligi to‗g‗risidagi 
qonunchilikka, yong‗in xavfsizligi sohasidagi normativ hujjatlarga muvofiq, 
shuningdek yong‗inlarga qarshi kurashish tajribasi, moddalar, materiallar, 

---

13 
texnologik jarayonlar, buyumlar, konstruksiyalar, asbob-uskunalar, binolar va 
inshootlarning yong‗in xavfliligiga baho berish asosida ishlab chiqiladi. 
Moddalar, materiallar, buyumlar, konstruksiyalar va asbob-uskunalarni 
ishlab chiqaruvchilar (yetkazib beruvchilar) mazkur moddalar, materiallar, 
buyumlar, 
konstruksiyalar 
va 
asbob-uskunalarning 
yong‗in 
xavfliligi 
ko‗rsatkichlarini, shuningdek ulardan foydalanishda qo‗llaniladigan yong‗in 
xavfsizligi chora-tadbirlarini tegishli texnik hujjatlarda ko‗rsatishi kerak. 
Tashkilotlar, binolar, inshootlar va boshqa obektlar uchun yong‗in 
xavfsizligi chora-tadbirlarini ishlab chiqishda va amalga oshirishda, shu jumladan 
ular loyihalashtirilayotganda yong‗inlar chog‗ida odamlarning evakuatsiya 
qilinishini hamda yuridik va jismoniy shaxslarning mol-mulki saqlab qolinishini 
ta‘minlovchi yechimlar nazarda tutilishi kerak. 
Aholi punktlari va boshqa hududlar uchun yong‗in xavfsizligi chora-
tadbirlari tegishli mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan ishlab chiqiladi 
hamda amalga oshiriladi. 
Yong‗inlarni o‗chirish odamlarning hayotini asrab qolish hamda sog‗lig‗ini 
saqlash, yuridik va jismoniy shaxslarning mol-mulkini, atrof tabiiy muhitni asrash 
hamda yong‗inlarni bartaraf etish harakatlaridan iboratdir. 
Yong‗indan saqlash xizmati bo‗linmalari tomonidan yong‗inlarning 
o‗chirilishini tashkil etish tartibini Favqulodda vaziyatlar vazirligi belgilaydi. 
Favqulodda vaziyatlar vazirligi boshqaruv organlari va yong‗in-qutqaruv 
bo‗linmalarining yong‗indan saqlash xizmatining boshqa turlari, vakolatli organlar, 
avariya-ta‘mirlash xizmatlari va o‗zga xizmatlar bilan yong‗inlarning o‗chirilishini 
tashkil etishni ta‘minlashga doir hamkorligi kelishuvlar bilan tartibga solinadi. 
Favqulodda vaziyatlar vazirligi yong‗in-qutqaruv bo‗linmalarining kuchlari 
va vositalarini favqulodda vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etishga jalb qilish tartibi 
favqulodda 
vaziyatlardan 
muhofaza 
qilish 
to‗g‗risidagi qonunchilik bilan 
belgilanadi. 

---

14 
Yong‗inlarni o‗chirish uchun yong‗indan saqlash xizmati bo‗linmalarining 
kuchlari va vositalarini jalb qilishning mintaqalararo hamda mahalliy darajalardagi 
rejalari mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan tasdiqlanadi. 
Yong‗inlar to‗g‗risidagi xabarlarni qabul qilish uchun aholi punktlarining 
telefon tarmoqlarida yagona raqam — 101 o‗rnatiladi. 
Yong‗in kelib chiqqanligi to‗g‗risidagi xabarni olgach, Favqulodda 
vaziyatlar vazirligining yong‗in-qutqaruv bo‗linmalari yong‗in joyiga darhol 
jo‗nab ketishi shart. 
Zarur hollarda, yong‗inlarni o‗chirish chog‗ida yong‗in kuchayishining 
(tarqalishining) hamda yong‗in bilan bog‗liq bo‗lgan, odamlarga, yuridik va 
jismoniy shaxslarning mol-mulkiga, atrof tabiiy muhitga tahdid soluvchi xavfli 
omillarning oldini olish uchun: 
yong‗inlar tarqalgan (tarqalish ehtimoli bo‗lgan) va xavf keltirib 
chiqaradigan joylarga kirib borishga doir; 
yong‗inlarning kuchayishiga (tarqalishiga) to‗sqinlik qiladigan va ularni 
bartaraf etishni ta‘minlaydigan sharoitlarni yaratishga doir; 
tashkilotlar va fuqarolarda mavjud bo‗lgan aloqa, transport vositalaridan, 
asbob-uskunalardan, 
yong‗inni o‗chirish 
vositalari 
va 
olovni 
o‗chirish 
moddalaridan keyinchalik o‗rni belgilangan tartibda qoplanishi sharti bilan 
foydalanishga doir; 
tegishli xizmatlarni jalb etgan holda jamoat tartibini ta‘minlash, yong‗inlar 
o‗chirilayotgan joylarni qo‗riqlash (shu jumladan yong‗inlarning kelib chiqish va 
kuchayish (tarqalish) sabablarini, sharoitlarini tekshirish chog‗ida), yo‗l harakatini 
tartibga solish, evakuatsiya qilish va (yoki) yong‗in kelib chiqqan joyda boshqa 
tadbirlarni amalga oshirishga doir harakatlar bajariladi. 
Yong‗indan saqlash xizmati bo‗linmalari yong‗inlarni o‗chirish, yong‗inlar 
va avariyalarning kelib chiqishi hamda kuchayishining (tarqalishining) oldini olish 
bilan bog‗liq zarur ishlarni amalga oshirishda yong‗inni o‗chirish maqsadi uchun 
tabiiy va sun‘iy suv manbalaridan suv bilan bepul ta‘minlanadi. 

---

15 
Asosli tavakkalchilik doirasida harakat qilgan Favqulodda vaziyatlar 
vazirligining shaxsiy tarkibi va yong‗inni o‗chirishda qatnashgan boshqa 
ishtirokchilar yetkazilgan zararning o‗rnini qoplashdan ozod qilinadi.