«elеktr enеrgеtika»

3.TAJRIBA USKUNASINI TO’ZILISHI 
 
O’quv –laboratoriya stendi elektr yoy pechini maketidan iborat. 
T transformatorini yuqori kuchlanish cho’lg’ami shinalarga ulangan, va 
laboratoriyadagi avtotransformator LATR yordamida kuchlanishni 0 dan 250 V 
gacha rostlash mumkin. 
LATR uchfazali tarmoqqa avtomatik o’zgich A yordamida ulanadi, o’zgich 
kommutatsiya apparatini va himoya apparatini funktsiyasini bajaradi.
Avtomatni o’zish toki – 17,5 A.
T transformatorining past kuchlanish cho’lg’amlariga reaktor X va elektr yoy 
ketma-ket ulangan. Elektr yoy suv bilan sovitiladigan DK kamerasini ichida
15 mm grafit elektrodlar yordamida ko’zgaladi . Elektrodlar orasidagi masofa
ekperiment davrida ravon rostlanadi va shu bilan birgalikda fazadagi tokni
zarur bo’lgan qiymatigacha rostlash mumkin. Elektrodlarni siljish 
mexanizmini yuritmasi dastaki. Elektrodlarni siljish mexanizmini
rostlaydigan qo’rilma yuzadagi panelda joylashtirilgan. Laboratoriya tipidagi 
o’lchov uskunalari (ampermetr A, voltmetr V , vattmetrlar W) stenda 
o’rnatilgan. Uskunalarni qo’shish sxemasi talabalar yordamida yig’iladi.
Uskunalar mahsus panellarda o’rnatilgan klemma yordamida qo’shiladi . 
Panelning YuK tomonida tarmoq tomonidan o’lchaydigan uskuna o’rnatiladi 
, PK tomonida esa yoy parametlarini o’lchaydigan uskuna o’rnatiladi.
O’lchov tok transformatorlari TT 50/5 transformatsiya koeffitsentiga ega. 
 
4.TOPSHIRIQ 
1. Qisqa tutashuv (q.t.) va salt yurish (s.yu.) tajribalarini o’tkazish. 
2. Aktiv quvvatni va quvvat koeffitsentini tokdan bog’liqligini aniqlash R1=f 
(Id): cos(=f (Id) eksperiment bilan aniqlash.
3.Qisqa tutashuv va salt yurish tajribalarini ma‘lumotlaridan foydalanib
ekvivalent sxemalarni ko’rsatkichlarni hisoblab chiqish Ud=U: Xk, Rk, Xo, 
Ro. 
4. Aylanma diagrammani qurish. 

---

 
20 
5. Aylanma diagrammadan foydalanib yoy pechlarini elektr 
xarakteristikalarini qurish: aktiv quvvat –R; quvvat koefitsenti cos(; yoy 
quvvati Rd, Yoy kuchlanishifoydali ish koeffitsienti (; elektroddagi tok I.d.