Elektr energetikasi

Qurilma samaradorligini sistema ko’rsatkichlari.

Qurilma samaradorligiga birlik maxsulotga tug’ri keluvchi energiyaning solishtirma sarfi ham bog’liq. SHuning uchun qurilma samaradorligini normallashtirishda energo iste’molini normallashuviga ta’sir kursatadi.

Qurilma samaradorligi deganda ishlab birlik vaqt ichida ishlab chiqarilgan maxsulot tushuniladi.
Qurilma samaradorliginitavsiflashda 2 gurux kursatkichlardan foydalaniladi:

1. 
   kalendar vaqt bo’lagida yig’indi ishlab chiqarilgan maxsulot (smena, sutka, oy). Z – simvoli bilan belgilanadi;
   
2. 
   Qurilmaning maxsulot ishlab chiqarish mobaynidagi yuklamasi va maxsulot ishlab chiqarishiga to’g’ri keladigan kattaligi aniqlanadi, elementar vaqt bulagiga mos keladigan qurilmaning yuklanishdagi uzluksiz ishini uzgarmas deb qabul qilish mumkin. Samaradorlik soati – A.
   
3. 
   

Sinov savollari:

1. 
   Energetik balans strukturasi (tuzilishi) va agregat iqtisodiylik kursatkislari xakida gapiring.
   
2. 
   Kalendar vaqtning tuzilish (struktura) va qurilmaning vaqt buyicha ishlash kursatkichlari kanaka?
   

9-ma’ruza


Energo iste’molning sistema ko’rsatkichlari


reja:

1. 
   Energo iste’molning sistema ko’rsatkichlari
   
2. 
   Qurilma energetik xarakteristika formasi
   

Energo iste’molni tavsiflashda absalyut va solishtirma kattaliklardan foydalaniladi.

Absolyut kattaliklarga:
A) energiya sarfining kursatkichlari;
B) quvvat ko’rsatkichlari (qurilmaga moslashtirilgan).
Avval energiya sarfining effektiv operatsion eki operatsion bulmagan vaqt uchun qurilma absolyut kattaligi aniqlanadi va maxsulotning yig’indi ishlab chiqarilishi z gabog’lanadi (otnosyatsya). Ushbu kursatkichlarquyidagiga belgilanadi: We, W va Wk
Ikkinchisi qurilmaning energetik yuklanishini tavsiflaydi va Te, T₀, Tk vaqt davomida o’rtachakeltirilgan quvvat eki shu vaqt mabaytidagi absalyut kattalik aniqlanadi. SHularga bog’liq ravishda Te, T₀ va Tk o’rtacha soatli qurilma samaradorligi va quyidagiga belgilanadi: Re,R₀ va Rk.
Solishtirma kursatkichlar – energiya solishtirma sarfi xuddi shunday, ya’ni Te, T₀ eki Tk vaqt mabaynidagi o’rtacha kattalik buyicha aniqlanadi.
Ushbu kattaliklar bog’lanishi quyidagi tenglamalar bilan aniqlanadi:
d=P/A;
Pe=We/Te; Ae=z/Te; de=We/z=Pe/Ae;

P₀=W₀/T₀; A₀=z/T₀; d₀=W₀/z=P₀/A₀;

P_k=W_k/T_k; A_k=z/T_k; d_k=W_k/z=P_k/A_k;

Effektiv ish vaqtidagi energiya sarfi We o’z ichiga foydalisarflangan energiya W” va effektiv ish vaqtidagi energiya isrofi W’e o’z ichigaoladi.

We=W”+W’e

Operatsion vaqt ichida energiya sarfi W₀ qurilma ishining uzluksiz joroenida effektiv vaqtidagi energiya sarfi We bilan ifodalanadi. Bunda T₀=Te.

Qurilma ? joroenidagi energiya sarfi W₀ o’z ichiga We energiya sarfidan tashqari yana qushimcha isroflarni ham oladi:
W₀=We+W’_ox
W₀=We+W’_os
Bu erda: W’_ox – operatsion salt yurish isroflari;
W’_os – ishga tushirish (puskovoy) isroflar.
Kalendar vaqti buyicha tuliq yig’indi energiya sarfi Wk umumiy xolda qushiladi.
W_k=W₀+W’_nx+W’_ns+W’_xg+W’_sg
Bu erda: W’_nx – operatsion bulmagan isroflar;
W’_ns – ishga tushirish (puskovoy) isrofi;
W’_xg, W’_sg – smena grafigiga bog’liq bo’lgan isroflar.
Yig’indi isroflar:
W’_nx+W’_ns+W’_xg+W’_sg – qushimcha isroflar deb atalishi mumkin.