Elektr maydonning kuchlanganligi. Maydon kuchlanganligini oqimi. Ostrogradskiy – gauss teoremasi. Elektr maydoni va ishi

POTENTSIAL ELEKTR MAYDON KUCHLANGANLIGI BILAN POTENTSIALI ORASIDAGI BOGLANISH

• Mexanikadan ma’lumki kuchlarning potentsial maydonida joylashgan jism potentsial energiyaga ega bulib, maydon kuchlari shu energiya xisobidan ish bajaradi. Elektr maydonida bajarilgan ishni potentsial energiya farki sifatida ifodalash mumkin:

erda 1 041rq qWpo’CHpe zaryadining q zaryad maydonidagi potentsial energiyasi. Turli qo’ qo’ o’ va xokazo sinash zaryadlari maydonning muayyan nuktasida turli potentsial energiyaga ega buladi. Lekin barcha zaryadlar uchun sinpqW nisbat bir xil bulishi kurinib turibdi. sinpqW= j nisbatga muayyan nuktadagi maydon potentsiali deyiladi. Potentsial son jixatidan birlik musbat zaryadning maydondagi muayyan nuktadagi potentsial energiyasiga tengdir. Nuktaviy zaryadning potentsiali rqope= j41 ga teng. Zaryadlar sistemasi xosil kilgan maydon potentsiali sistema tarkibiga kirgan xar bir zaryadning aloxida xosil kilgan maydon potentsiallari algebraik yigindisiga tengdir. Maydonning potentsiali j ga teng bulgan nuktada joylashgan zaryad kuyidagi potentsial energiyaga ega j = q Wp. U xolda p 2 1 122 1j - j maydon kuchlarining zaryad ustida bajargan ishi zaryad mikdorining boshlangich va oxirgi nuktalari ustidagi potentsiallar farki kupaytmasiga teng. Potentsial son jixatdan maydon kuchlarining birlik musbat zaryadni muayyan nuktadan cheksizlikka kuchirishda bajargan ishiga tengdir.

• erda 1 041rq qWpo’CHpe zaryadining q zaryad maydonidagi potentsial energiyasi. Turli qo’ qo’ o’ va xokazo sinash zaryadlari maydonning muayyan nuktasida turli potentsial energiyaga ega buladi. Lekin barcha zaryadlar uchun sinpqW nisbat bir xil bulishi kurinib turibdi. sinpqW= j nisbatga muayyan nuktadagi maydon potentsiali deyiladi. Potentsial son jixatidan birlik musbat zaryadning maydondagi muayyan nuktadagi potentsial energiyasiga tengdir. Nuktaviy zaryadning potentsiali rqope= j41 ga teng. Zaryadlar sistemasi xosil kilgan maydon potentsiali sistema tarkibiga kirgan xar bir zaryadning aloxida xosil kilgan maydon potentsiallari algebraik yigindisiga tengdir. Maydonning potentsiali j ga teng bulgan nuktada joylashgan zaryad kuyidagi potentsial energiyaga ega j = q Wp. U xolda p 2 1 122 1j - j maydon kuchlarining zaryad ustida bajargan ishi zaryad mikdorining boshlangich va oxirgi nuktalari ustidagi potentsiallar farki kupaytmasiga teng. Potentsial son jixatdan maydon kuchlarining birlik musbat zaryadni muayyan nuktadan cheksizlikka kuchirishda bajargan ishiga tengdir.