«Elektr texnologik qurilmalar» fani bo‘yicha tuzilgan ushbu O‘quv-uslubiy majmua dts talablari asosida tuzilgan

Kontaktli payvandlash yoki qarshilik usulida payvandlash deb payvandlanayotgan detallardan tok oqib o‘tishi oqibatida detallarning tutash yuzalarida issiqlik ajralib chiqishi va yuzalarni yuqori haroratlargacha qizdirish (eritish) oqibatida amalga oshirilayotgan payvandlash usuliga aytiladi.

1 - rasm
Kontaktli payvandlash usuli 3 turda amalga oshiriladi.
- chokli payvandlash (1,a - rasm)

- nuqtali payvandlash (1,b - rasm)

- rolikli payvandlash (1,v- rasm)
Kontaktli payvandlashni umumiy holda o‘zgarmas va o‘zgaruvchan toklarda amalga oshirish mumkin. Lekin, kuchlanishi bor yo‘g‘i bir necha volt, tok kuchi minglab va o‘n minglab amperga ega bo‘lgan to‘g‘rilagichlardan foydalanish ancha murakkabligi sababli, kontaktli payvandlash usuli amalda faqat o‘zgaruvchan tokdan foydalangan xolda amalga oshiriladi.

Payvandlanayotgan yuzalar tutashmasidagi kontakt (kontaktlar) ning o‘tish qarshiligi quyidagi empirik tenglama orqali aniqlanadi:

bu erda:

K₁ - kontakt materialiga bog‘liq bo‘lgan koeffitsient (0,00067 - 0,00076);

F_k - kontaktga berilayotgan siqish kuchi;

m - tutashtirilayotgan yuzalar shakliga bog‘liq bo‘lgan daraja ko‘rsatgichi; (tekislik - tekislik” shaklidagi yuzalar uchun m = 1; chiziqli kontaktlar uchun m = 0.5).

K_t - kontakt haroratini hisobga oluvchi koeffitsient, o‘z o‘rnida:

bu erda:

- kontakt materialining harorat qarshilik koeffitsienti, S^-1

t - kontakt harorati, S (qizdirilmagan kontaktlar uchun K_t = 1).