Электр токининг одам танасига таъсир


Download 292.96 Kb.
bet1/9
Sana26.06.2023
Hajmi292.96 Kb.
#1656076
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
ЭЛЕКТР ХАВФСИЗЛИГИ


ЭЛЕКТР ХАВФСИЗЛИГИ
МАВЗУ:Инсон организмга электр токининг таъмир электр токидан шкостланиш олдини олиш ва шикоатланиш содир булган биринчи ёрдам курсатиш хамда химоя воситалари


Р Е Ж А



  1. Электр токининг одам танасига таъсир.

  2. Электрдан химоя воситалари

3. Электрдан шикастланишда ва яшин текканда
биринчи ёрдам курсатиш


Электр ускуналарнинг носозлиги ёки уларни ишлатиш коида-талабларига амал килмаслик одамнинг шикастланишга олиб келади. Электр токи одам танасига термик, электролитик ва биологик хилда таъсир этиши мумкин. Натижада одамнинг нафас олишида, юрак фаолиятида, моддалар алмашувида, кон таркибида ва бошка аъзоларида узгариш булиши мумкин.
Электрдан шикастланиш электрик куйишга, терининг металланишига, эелктр белгиларига, электроофтальмияга, механик таъсирга фаркланади. Электрдан куйиш турт даражада ифодаланади,яъни термик кизариши (1), пуфакчалар хосил булиш (2),тери юзасининг муртланиши (3), тери тукимасининг тулик куйиб кетиши (4) намоён булади. Шунингдек, одамни ток уриш холати хам турт даражада бахоланади:

  1. Даражада одам хушини йукотмайди, мускуллар кискаради.

  2. Даражада мускуллар кискаради, хушини йукотади, лекин нафас олиши сакланиб, юрак ишлаб туради.

  3. Даражада нафас олиши, юрак фаолияти бузилади, хушини йукотади

  4. Даражада ток уриш билан кон айланиши ва нафас олиш тухтаб, клиник улим юз беради.

Электрдан шикастланиш ходисалари купрок 1000 вольтгача кучланишдаги курилмаларни куллашда, ток уриши эса 1000 вольтдан юкори кучланишда ишлайдиган электор курилмалари ток утказувчан кисмларига одам танасининг бирор жойи тегиши натижасида содир булади.


Электр токини организга-танага таъсири шикастланишга олиб келиши куп хусусиятли булиб,куйидаги омилларга боглик.

  • Токнинг тури ва микдорига, частотасига;

  • Таъмир килиши вакти ва йулига;

  • Кучланишдаги кисмларни улаш жойига, юзасига ва кучланиш микдорига;

  • Ташки мухит шароитига ва инсон танаси кобилиятига;

  • Химоя воситаларидан фойдаланишига ва бошкалар.

Узгарувчан ток (50 Гц да) узгармас тока нисбатан хавфли хисобланади. Хавфсиз узгарувчан ток кучи микдори 10 мА, узгармас ток учун 50 мА кабул килинган. Таъсир этадиган вакт эса 0,01-0,03 секундни ташкил этади, вакт ортиб бориши билан (0,2-1 с) юрак фаолияти узгаради.
Одамнинг танаси тери катлама курук ва тоза, шикастланмаган холатда солиштирма каршилиги 10 5 – 10 6 Ом см ниташкил этади, диэлектрик хисобланади.
Тана тери катлами каршилиги 300-500 Ом булиб, танасининг карашлиги эса 3 дан 100 КОм гача ва ундан юкори микдорни ташкил килади.
Ток утиш вактининг ошиши, тери куриши хисобига баданнинг каршилиги бир неча марта камаяди.
Тана каршилигини уртача 1000 Ом деб кабул килинган.
Токнинг утиши ва шикастланиш, каргилик курсатиш одамнинг ёшига, соглигига ва жинсига боглик.
Электр токнинг инсон танасига таъсири хиллари 6-жадвалда курсатилган.
6 – Ж А Д В А Л






Ток таъсирининг хиллари

Таъсир холати

Инсон танасидан утаётган токнинг кучи (МА)


Download 292.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling