Elektr yoy yordamida qizdirish elektr yoyning xususiyatlari va tavsiflari. Yoy pechlarining turlari va yoy yordamida payvantlash. Reja

Tiristorlar asosidagi to‘g‘rilagichlar 6 yoki 10 kV kuchlanishdagi manbaga ulanib, transformatorning birlamchi cho‘lg‘ami RPN bilan jihozlangan. Nominal tok qiymati 12,5 - 50 kA va quvvat koefitsienti 0,6 ga, ikkilamchi kuchlanish 75 - 115 V ga teng.


Parametrik tok manbalari asosan yumshoq pasayuvchan (krutopadayuщaya) va vertikal V.A.X. larda ishlash talab qilinganda qo‘llaniladi. Taqqoslash va tasavvur etish uchun quyida ikki tipdagi parametrik tok manbalarining asosiy parametrlarini keltiramiz:

Manba tipi PIT – 12,5/75 PIT - 50/150

Asosiy parametrlar:
-nominal tok,A - 12500 50000

• 
  nominal to‘g‘rilangan
  

kuchlanish, V	- 75		150
- manba kuchlanishi, V		- 6;10	6;10
- nominal quvvat, kVt		- 940	7500
- tokni boshqarish
diapazoni, %		- 6-100 5-100
- nominal rejimdagi
quvvat koeffitsienti	- 0,96		0,91
- f.i.k., %		- 93	96

• 
  sovitish uchun suv
  

sarfi m^3/soat

- 1,5

6,0

Induksion qizdirish qurilmalari

Induksion qizdirish qurilmalari (IQQ) mashinasozlik va sanoatning boshqa yo‘nalishlarda keng qo‘llanilib, asosan ikki turga bo‘linadi :

• 
  kesim yuza bo‘yicha to‘liq induksion qizdirish qurilmalari (TIQQ);
  
• 
  kesim yuza bo‘yicha yuzalarini induksion qizdirish qurilmalari (YUIQQ)
  

TIQQ lar detallarga plastik ishlov (shtamplash, presslash, prokatka qilish kabilar) berishdan oldin amalga oshiriluvchi issiqlik ishlovi berish uchun mo‘ljallangan.

Detallarga to‘liq issiqlik ishlovi berish uchun quyidagi shart bajarilishi talab qilinadi:

r0		2		 3	 5	(5.1)
	3.ucc

bu erda: r₀ - qizdirilayotgan detal radiusi ;

_z.iss- qizdirilayotgan metallga tokning sizib kirish chuqurligi.

Po‘lat detallarga to‘liq induksion issiqlik ishlovi berish uchun manbaning tok chastotasi quyidagi tenglamaga ko‘ra tanlanadi.

f	310^4
		[Gs]	(5.2)
	d ^2
	0

bu erda d₀ - qizdirilayotgan detal diametri [sm].
Ishlov berilayotgan detallarning geometrik o‘lchovidan va materialidan kelib chiqib, IQQ lar 50 - 10000 Gs chastotali manbalardan iste’mollanadilar.

Ishlash prinsipiga ko‘ra TIQQ lar davriy rejim va uzluksiz rejim IQQ lariga bo‘linadi. Davriy rejim TIQQ larida faqat bitta detalpga yoki uning ma’lum qismiga issiqlik ishlovi

beriladi.

Uzluksiz rejim TIQQ larida esa induktor magnit maydoniga kiritilgan bir nechta detallarga bir paytning o‘zida issiqlik ishlovi beradi.

Bunday qurilmalarning induktorlari detallarning formasi va o‘lchamlariga bog‘liq bo‘lib, shaklan aylana (doira), oval, kvadrat yoki to‘g‘ri to‘rtburchak formasidagi konstruksiyaga ega bo‘ladi.

TIQQ larning ishlash prinsipi yuza effekti va yaqinlik effektlariga asoslangan. Bunday qurilmalar detallarga termokimyoviy ishlov berishdan (toblash, sementlash, azotlash kabi) oldin issiqlik ishlovi berish uchun mo‘ljallangan.

IQQ qurilmaning manbadan istemol qilayotgan aktiv quvvati:

P	^P		^P	[kVt]	(5.3)
a	^c		UKBU

bu erda: P_ - detalni qizdirish uchun sarf etiluvchi quvvat ( kVt )

_U_KB__U - mos ravishda induktor, kondensator batareyasi, tarmoq va manbaning foydali ish koeffitsientlari.

O‘z o‘rnida
P			CP (t K t 0 )g n		[kVt]		(5.4)
			
bu erda:
Cp - harorat farqi t 0 t K (Dj/kGK)	bo‘lgan xolat uchun					issiqlik		siimining o‘rtacha

integral qiymati :

t ₀ , t _K - mos ravishda detalning boshlanich va belgilangan harorati, K:

g - bitta detalp massasi, kG:

n - induktor hosil qilgan magnit maydonida bir paytning o‘zida qizdirilayotgan detallar
soni :

- qizdirish uchun ketgan vaqt, sek .

Detalni belgilangan qalinlikda (chuqurlikda) qizdirish uchun zarur optimal chastota:

^f^T^		[Gs]	(5.5)
	(^2)
	3

bu erda:

• 
  - detalp materialining solishtirma elektr qarshiligi ( Om.m );
  

• 
  - magnit singdiruvchanlik.
  

YUIQQ lar uchun (=1) optimal chastota :

f_ 4 ²₃ [Gs] (5.6)
SHuningdek, silindr yoki tekis detallarni qizdirishda :

^f^	0,510^5	[Gs]	(5.7)
	d ^2
	3

Murakkab formadagi po‘lat detallarni qizdirishda :

^f^^	510^5	[Gs]	(5.8)
	d ^2
	3

YOki qizdirilayotgan detalp diametriga ko‘ra :


^f
bu erda: d_m - qizdirilayotgan detalp diametri .
Generatorning quvvati :

	210^5	[Gs]	(5.9)
	dm^2

R_gen=R₀ F_m [kVt] (3.27)
bu erda: R₀ - solishtirma quvvat, [kVt/sm²], chastota va detalp diametrlari qiymatidan kelib chiqib 0,5 dan 3,0 kVt/sm² miqdorida tavsiya etiladi.
F_m- qizdirilayotgan yuza, [sm²]
Dielektrik Qizdirish Qurilmalari
Dielektrik qizdirish qurilmalarining (DQQ) ishlash prinsipi o‘zgaruvchan elektr

maydoniga kiritilgan dielektrik materiallar va yarim o‘tkazgichlardan o‘tayotgan elektr tokining ta’siriga asoslangan.

Texnologik belgilariga ko‘ra yuqori chastotadagi dielektrik issiqlik ishlovi beruvchi qurilmalar uch ko‘rinishda bo‘ladi.

Birinchi ko‘rinish DQQ lar bir jinsli elektr maydonida tezkor issiqlik ishlovi berishni talab qiluvchi juda katta o‘lchamdagi maxsulotlarni qizdirishga mo‘ljallangan bo‘lib, ularda jun yoki paxta matolarini, sellyuloza va daraxt ma’sulotlarini quritish, katta o‘lchamdagi elektr izolyatorlari va fosfor ma’sulotlariga issiqlik ishlovi berish, plastmassa va polimer plyonkalarni payvandlash kabi jarayonlar amalga oshiriladi.


Ikkinchi ko‘rinish DQQ lar uzun yassi ma’sulotlarga issiqlik ishlovi berish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, ularda paxta tolalarini, matoga tushirilgan rasmlar (shakllar) ni, qooz, fotoplyonka, kimyoviy va farmatsevtik preparatlarni quritish, elimlarni polimerlash, kauchukni qizdirish va boshqa shu kabi jarayonlarni amalga oshirish uchun mo‘ljallangan.


Uchinchi ko‘rinish DQQ larda bir jinsli va tez qizdirishni talab qilmaydigan jarayonlar amalga oshiriladi, bular ma’sulotlarni muzdan tushirish, oziq-ovqatni isitish yoki uni tez tayyorlash, oddiy keramik ma’sulotlarga issiqlik ishlovi berish, choy bargi yoki ma’lum meva ma’sulotlarini quritish kabilardir.

DQQ larida issiqlik ishlovi berilayotgan ma’sulot yuqori chastotali tebranish konturiga ulangan ishchi kondensator plastinalari orasiga o‘rnatiladi. DQQ lar chastotasi 0,5 - 300 Gs ga teng bo‘lgan lampali generatorlar orqali elektr energiyasi manbasiga ulanadi. Bunda issiqlik ishlovi berish qizdirilayotgan ma’sulotda hosil bo‘layotgan siljish toki va o‘tkazuvchanlik toki,

shuningdek, ma’sulotdagi dielektrik yo‘qolish hisobiga amalga oshiriladi.

Dielektrikli kondensatordan o‘tayotgan tok, uning ikki tashkil etuvchisi, ya’ni siljish toki

I sm = jCU va o‘tkazuvchanlik toki Ip=gU yiindisidan iborat bo‘ladi:
I I CM I ( jC g)U			[A]		(5.10)
O‘tkazuvchanlik tokining siljish tokiga nisbati, dielektrikdagi yo‘qolish koeffitsientini
aniqlaydi:
tg	I					(5.11)
	^ICM

Ushbu koeffitsient dielektrikning jinsi, uning fizik holati (namligi va harorati ), shuningdek maydon chastotasiga bog‘liq.

Dielektrikda energiya yo‘qolishi miqdori:

PCtgU ² [Vt]
ä

bu erda :

U - kondensator plastinalari orasidagi kuchlanish, [V];

• 
  - tokning aylanma chastotasi, = 2 f, [ ¹/Cek]; S - kondensator plastinalari o‘rtasidagi siim, [f]; YAssi, ko‘p qatlamli kondensator siimi :
  

C	E g E 0 b l	[f]
	a

(5.13)
:
b - elektrodning eni, [cm]
a - kondensator plastinalari o‘rtasidagi izolyator qalinligi, [sm];

12. 
    - kondensator uzunligi, [sm];
    

E_o - elektrik doimiy; E_o = 8,8510^-14 f/sm,
E_d - nisbiy dielektrik singdiruvchanlik.
Dielektrikning ‘ajm birligida ajralgan quvvat miqdori:

P		P		CtgU ^2			CtgU ^2		, [^vt/sm^3]
	ä							0		(5.14)
0	Vä				Vä			a

Ushbu tenglamada S_o=S/( b l ) va yassi kondensator uchun E = U/a ni ‘isobga olsak:

P 5,55 E f tg E	2	10^^7	[vt/sm^3]	(5.15)
0

bu erda E - elektr maydon kuchlanganligi, [kv/sm].
Mahsulotni qizdirish uchun talab qilinadigan quvvat miqdori:

W 4,17GC	(t	2	t1 )	[kvt]	(5.16)
			

bu erda:
G - mahsulotning og‘irligi, [kg];
S - solishtirma issiqlik sig‘imi, [kkal/kggrad];
(t₂ - t₁) - , belgilangan va boshlang‘ich haroratlar o‘rtasidagi farq, [^oS];

• 
  - qizdirish uchun ketgan vaqt.
  

Ekvivalent sxemasidagi R₁ - metall, induktiv g‘altak va elementlarni tutashtiruvchi

o‘tkazgichlarning aktiv qarshiligi. Konturning to‘la aktiv qarshiligi:
					Rk = R1 + Rn		(5.17)
Agar, Rk<<2		LH /CH	bo‘lsa, unda rezonansdagi ekvivalent qarshilik:
			R3		^LH		(5.18)
					CHRH
bu erda		LH - kontur induktivligi.

5.1-rasm. Dielektrik qizdirish uchun belgilangan yuqori chastotali, triod asosidagi
generatorning prinsipial sxemasi a, va
uning ekvivalentsxemasi b.