Elektroliz to‘g‘risidagi asosiy ma’lumotlar Elektrolitlarning eritmalari. Elektrolitik dissocilanish nazariyasi

10.7. Eruvchanlik ko‘paytmaasi

Qiyin eruvchan birikmaning chukmasi sirtida shu chukma bilan ionlar urtasida muvozanat sodir bo‘ladi. Kam eriydigan tuzga massalar ta’sir qonuni kullasak , masalan :

СаСО₃↔Са²⁺+СО₃^2-

[Са²⁺ ][ СО₃^2- ]

К= ———————
[СаСО₃ ]

Muvozanat qattiq modda (CaCO₃) va eritmadagi ionlarning tuk-nashish sirtida sodir bo‘lgani uchun [CaCO₃ ] konsentratsiyasi uzgar-maydi. O‘zgarmas temperaturada K*[CaCO₃ ] ko‘paytmaasi o‘zgarmas kattalik bo‘lgani uchun uni EK bilan ishoralanadi:

[[Са²⁺ ][ СО^2-₃ ]= [СаСО₃ ]*К=const=ЭК

Qattiq fazaning sirtidagi tuyingan eritmadagi kam eruvchan birikmalarning ionlar konsentratsiyasining ko‘paytmaasi biror temperaturada o‘zgarmas qiymat bo‘lib, moddaning eruvchanlik ko‘paytmaasi (EK) deyiladi .

Qiyin eriydigan ba’zi birikmalarning EK sistema 25˚ S da quyidagi qiymatlarga ega :

EK_AgSl=[Ag⁺][Cl^-]=1,73*10^-10

ЭК_АgСl=[Аg⁺][Cl^-]=1,73*10^-10
ЭК _BaSO4=[Ba²⁺][SO^2-₄]=1,43*10^-9
ЭК_СаСО3=[Са²⁺][СО^2-₃]=4,52*10^-9
ЭК_РbS=[Рb²⁺][S^2-]=1,12*10^-29
ЭК_СuS [Сu²⁺][S^2-]=4,1*10^-28

Eruvchanlik ko‘paytmaasi qiyin eriydigan elektrolitning umumiy eruvchanligi bilan bog‘liqdir. Yuqoridagi misollardan kurinib turibdiki, CuS va PbS larning eruvchanligi juda ham kichik.

Muammoli savol: 1. Elektrolitning suyuqlanish tempkraturasi yuqori bo‘lishining sababi nima?